LAAT EUROPA ZICH CHANTEREN DOOR MONSANTO?

Er zijn voldoende argumenten om het voorzorgsprincipe in te roepen

De Europese lidstaten moeten vandaag beslissen of ze de industrie de komende jaren opnieuw een vergunning geven voor de onkruidverdelger glyfosaat. De lobbymachines langs beide kanten, bij voor en tegenstanders, draaien al maanden, zelfs jaren, op volle toeren. Met dat verschil dat de voorstanders, voornamelijk de industrie, veel meer middelen hebben om de strijd hard te voeren.

We zitten met een multinational die decennialang alles uit de kast heeft gehaald om wetenschappelijk onderzoek rond glyfosaat te manipuleren. Aan ghostwriting heeft gedaan en geprobeerd heeft om hoge ambtenaren te beïnvloeden en onafhankelijke wetenschappers in diskrediet te brengen. De Monsantopapers, de interne emails van het bedrijf die door een Amerikaanse rechter openbaar zijn gemaakt, tonen dat ten overvloede aan. We zitten met een Europees Voedselagentschap dat zich voor zijn advies over glyfosaat baseert op wetenschappelijke studies die door de industrie zelf zijn aangeleverd en die geheim zijn omdat ze anders de privacy van die bedrijven schenden.

En we zitten met een troebel debat, dat voortdurend gaat over de vraag of glyfosaat al of niet kankerverwekkend is. Het staat wel onomstotelijk vast dat glyfosaat schade veroorzaakt aan het milieu, de biodiversiteit en de mens. Het Europees Agentschap voor chemische stoffen oordeelde bijvoorbeeld dat glyfosaat ernstige oogletsels kan veroorzaken en giftig is voor leven in het water. Dat zijn voldoende argumenten om het voorzorgsprincipe in te roepen en het product te verbieden.

Het argument van de landbouwlobby dat er voor glyfosaat geen alternatieven zijn, slaat trouwens nergens op. Die zijn er wel degelijk. Jaren geleden werd ook gezegd dat er geen alternatief was voor fossiele brandstof. Verandering wekt altijd weerstand op, dat is eigen aan de mens.

De vraag is hoe moedig de lidstaten durven te zijn. Zullen ze bezwijken voor de chantage van Monsanto, dat dreigt met een schadeclaim van een miljard euro per jaar als er een verbod komt? Over de politieke partijen heen is de tegenstand tegen een verlenging groot. Dat bewees de stemming in het Europees Parlement. Maar de lidstaten zijn blijkbaar moeilijk te vermurwen.

De verwachting is dat de lidstaten de vergunning toch zullen verlengen, met twee of drie jaar. Maar dan begint de discussie van voor af aan. Zolang Europa niet instemt met een uitfasering, waarbij het duidelijk is dat glyfosaat binnen een redelijke termijn totaal verboden wordt, staan we nergens.