Hoe Wall Street altijd wint

Niets is nog zoals het was in de bankenwereld. Dat bleek gisteren nogmaals uit een studie van het Duitse filiaal van Ernst & Young (EY). Exact tien jaar na de bankencrisis moeten de Europese banken volledig afhaken. Als het gaat om omzet, winst of beurswaarde: Wall Street wint altijd. En dat met een straat voorsprong. De winst voor belasting was in 2017 bijvoorbeeld in de VS dubbel zo groot: 154 miljard euro voor Wall Street tegenover 71 miljard euro bij onze banken.

De redenen zijn bekend. Net na de crisis in 2008 greep de Amerikaanse toezichthouder hard en snel in. De banksector werd efficiënt geherkapitaliseerd, waarbij men een rist kleinere banken bewust failliet liet gaan. Dat deed veel pijn, maar het gevolg is dat de Amerikaanse banken zich sneller konden herpakken. Terwijl in Europa de schoonmaak nog altijd bezig is.

Die blijft niet zonder resultaat. De Europese banken zijn nu zuiniger en voorzichtiger met overnames. Ze hebben hun kapitaal versterkt. Er zijn buffers aangelegd om liquiditeitsproblemen te voorkomen. Het toezicht is verbeterd. En de ECB heeft meer controle dan voor de crisis.

Toch blijven er veel onopgeloste problemen. In Italië duurt het jaren voor een bank haar geld terugziet. Dus is ze terughoudend om klanten in een faillissement te duwen. En we staan nog ver van een ordentelijke afwikkeling van failliete probleembanken.

‘Hier is het geld. Beloof mij gewoon dat je het terugbetaalt’, zegt de bank. Als dat maar goed afloopt

Intussen blijft de berg probleemkredieten (bankleningen aan bedrijven en gezinnen die niet of te laat worden terugbetaald, red.) maar groeien. Tien jaar na de crisis bereikt hij een recordhoogte van één biljoen euro. Geen wonder dat de Europese Commissie vorige week nog een pak maatregelen aankondigde om die ‘slechte’ bankkredieten strenger aan te pakken. Landen als Duitsland weigeren wegens die probleemkredieten al jarenlang verdere stappen naar een gemeenschappelijk depositogarantiestelsel te zetten. Althans niet zolang de zuidelijke lidstaten niet meer doen om hun banken te saneren.

Too little, too late, voorspelt Dirk MüllerTronnier van EY. Volgens hem dreigt het verschil tussen de Europese en de Amerikaanse banken alleen maar toe te nemen. Want de komst van Trump jaagt niet alleen de rente omhoog, de Amerikaanse president kondigde ook aan dat hij de regelgeving voor de banken fors wil versoepelen.

Een evolutie die vragen oproept. Tien jaar na de financiële crisis is er in de bankwereld nog te weinig veranderd om vandaag al als belastingbetaler gerust te kunnen slapen. De zakenbanken blijven leven op krediet, de ‘too big to fail’banken zijn door de crisis nog gegroeid en de euforie op de markten lijkt volledig terug. Wat gaat dat geven als de rente plots snel stijgt? Op de markt voor bedrijfsobligaties bijvoorbeeld. Wist u dat aan het gros van alle bedrijfsleningen vandaag nauwelijks convenanten verbonden zijn? Banken en kredietmakelaars zeggen dus: ‘Hier is het geld. Beloof mij gewoon dat je het terugbetaalt’. Als dat maar goed afloopt.

In ‘De Grote Markt’ duikt de economieredactie dagelijks in een opmerkelijke beweging in de economische wereld