De kater van Silicon Valley
Het ‘idealisme’ van Silicon Valley botst steeds meer met de grauwe realiteit.
Wie geschoren wordt, moet stilzitten. Facebook probeert wanhopig om het Cambridge Analyticaschandaal onder controle te krijgen, maar oogst alleen nog meer kritiek. Wijst Mark Zuckerberg op de grote inspanningen die zijn bedrijf doet om de verspreiding van haatberichten op Facebook Messenger tegen te gaan, dan staat twee minuten later op het internet dat ‘Facebook al uw berichten scant’. Een interne nota lekt uit, en geeft aanleiding tot krantenkoppen als ‘Facebook wil over lijken gaan om te groeien’. Wie de hele nota doorleest (erg lang is die niet), begrijpt nochtans dat de auteur, ene An drew Bosworth, eigenlijk iets anders
probeert te zeggen. Hij zegt niet: ‘het kan ons niet schelen hoeveel doden er vallen, als de miljarden hier maar binnenstromen’. Wat hij wel zegt, is dat een communicatieplatform voor heel de wereld uitbouwen, heel waardevol is. Ook al kun je niet verhinderen dat het ooit wordt misbruikt, bijvoorbeeld om een aanslag te beramen. Het is cassant geformuleerd, maar Bosworth vertolkt hier niet de dolgedraaide graaicultuur. Hij vertolkt wel het naïeve idealisme waarop Silicon Valley is gestoeld, en dat vaak gevaarlijk dicht bij messianisme aanleunt. En hoe dat idealisme steeds meer botst met de grauwe realiteit.
In Europa zijn we Facebook, Goog le en Amazon de jongste jaren gaan zien als allesverslindende monsters die onze eigen bedrijven, cultuur en democratie te lijf gaan. In Silicon Val ley zijn veruit de meeste mensen die voor deze bedrijven werken ervan overtuigd dat ze zich (weliswaar dik betaald) elke dag weer inzetten voor een betere wereld. Ja, echt. Ook Zuckerberg gelooft dat waarschijnlijk oprecht.
Maar de idealisten van Silicon Valley worden wakker met een kater. 3.000 personeelsleden van Google schreven deze week een open brief aan hun directie, om te vragen dat het bedrijf niet meer zou meewerken aan het gebruik van zijn AItechnolo leggen. Ze werd geïnspireerd door de wilde complottheorieën die over Youtube bestaan. En op slag werd zij zelf ook het onderwerp van nog wildere complottheorieën. Dat zij een vertegenwoordiger is van de ‘Deep State’, of een moslimextremist. Of zelfs dat zij een door AI gecreëerd fictioneel personage is. Die complottheorieën konden de voorbije dagen haast ongehinderd woekeren op Youtube zelf en op Twitter. Hoe hard beide bedrijven dat ook trachtten te verhinderen. Ja, Amerika lijkt heel pijnlijk te ontwaken uit zijn technoutopie.
Volgende week woensdag zou wel eens het grote keerpunt kunnen zijn. Dat is de dag dat Mark Zuckerberg zich persoonlijk moet komen verantwoorden voor de Amerikaanse Senaat. Hoeveel politici, en van welke partijen, zullen zich profileren door hem om ter hardst aan te pakken? Wie durft hem te verdedigen? En hoe defensief, vastberaden of ontwijkend komt hij over? Dát zal bepalen of Silicon Valley er vanaf geraakt met een paar symbolische maatregelen (verplichte transparantie over politieke advertenties), dan wel dat de Verenigde Staten straks hun eigen succesbedrijven hard en streng gaan reguleren. Dat laatste was tot voor zes maanden totaal uitgesloten. Nu lijkt het heel dichtbij.
Amerika lijkt heel pijnlijk te ontwaken uit zijn technoutopie