Ieren kunnen laatste heilige huisje slopen
Tegen deze zomer zullen de Ieren zich uitspreken over de legalisering van abortus. Het huidige verbod op zwangerschapsonderbreking is het laatste heilige huisje van het ooit zo katholieke land. Maar ondanks de groeiende politieke wil en de vooruitstrevende maatschappij, zal de volksraadpleging toch een spannende strijd worden.
Volgens het 8ste amendement van Ierland heeft een ongeboren kind evenveel recht op leven als de moeder. Tot vijf jaar geleden zelfs onder álle omstandigheden. Maar daartegen kwam vanuit de bevolking heel wat protest. Zeker na de dood van Savita Halappanavar (31) uit Galway in 2012. De zwangere vrouw stierf aan bloedvergiftiging omdat een arts door het amendement weigerde haar niet-levensvatbare en afstervende baby te aborteren.
Politieke verjonging
Haar dood leidde tot een eerste kantelmoment in de strijd voor een iets vrijere abortuswetgeving. “Door de volksbeweging die ontstond, besloten de politici twee jaar later om abortus toe te laten als het leven van de moeder in gevaar is”, zegt freelancejournalist Mario Danneels die woont in Ierland. “Maar voor de volksbeweging die abortus wil legaliseren, was dat lang niet genoeg.”
Die beweging bleef verder protesteren tegen het 8ste amendement en kon op steeds meer begrip rekenen vanuit de politiek. “Zeker nadat premier Enda Kenny in de zomer van 2017 opstapte. Zijn vertrek zorgde voor een generatiewissel bij de Ierse regering. Hij werd vervangen door de veel moderner denkende Leo Varadkar (39), met in zijn kielzog heel wat jonge ministers. Mensen met voeling met de huidige Ierse maatschappij.”
Want die maatschappij is heel wat veranderd. Waar vroeger de Katholieke Kerk alles te zeggen had in Ierland, is het land nu met sneltempo aan het ‘ontkerkelijken’. Maar dat wil volgens Danneels niet zeggen dat het jakamp een overdonderende meerderheid zal halen, zoals bij het referendum over het homohuwelijk enkele jaren geleden. Voor veel Ieren gaat het voorstel te ver om abortus toe te laten tot in de twaalfde week van de zwangerschap.
“Het debat zal de komende maanden hevig woeden en alle gesprekken domineren. Hoewel het er nu naar uitziet dat 60% van de mensen abortus wil legaliseren, denk ik dat er nog heel wat Ieren overhaald zullen worden om toch tegen te stemmen. Het zal tot aan het resultaat spannend blijven. Het enige wat ik nu met zekerheid durf te voorspellen, is een massale opkomst bij het referendum.”
Volgens premier Varadkar zou bij winst van het jakamp Ierland eindelijk volwassen zijn geworden en zijn eigen problemen kunnen oplossen. Want in de laatste veertig jaar zijn naar schatting 170.000 Ierse vrouwen naar een ander land uitgeweken om daar abortus te plegen.
In september kwamen in de Ierse hoofdstad Dublin nog veel vrouwen op straat in The March for Choice om abortus te legaliseren.