Luchtverontreiniging kost stad Antwerpen jaarlijks 744,3 miljoen

Gezondheidskosten ten gevolge van vervuiling door verkeer: 1.493 euro per inwoner

De kostprijs aan medische zorgen en gezondheidsproblemen als gevolg van vervuiling door voertuigen bedraagt voor de stad Antwerpen jaarlijks 744,3 miljoen euro of gemiddeld 1.493 euro per inwoner. Voor Brussel is dat zelfs 1,5 miljard per jaar en voor Gent 386,4 miljoen euro.

Filip Meysman Professor UAntwerpen “Met deze methode kan je bijvoorbeeld de Borsbeekstraat in Borgerhout gaan vergelijken met Boekarest of Kopenhagen.”

Dat berekende het onafhankelijk onderzoeksen adviesbureau CE Delft in opdracht van gezondheidsorganisaties uit tien Europese landen. De gegevens uit 2018 rond de kosten van onder meer medische behandelingen, vroegtijdige sterfte en ziektedagen werd afgezet tegen de concentraties aan fijn stof, ozon en stikstofdioxide door voertuigen. Dit gebeurde voor 432 steden in dertig Europese landen. Zo kunnen steden met elkaar worden vergeleken. Er zijn al studies die aantonen hoeveel gezonde levensjaren inwoners verliezen door luchtverontreiniging, maar nu wordt daar ook een bedrag op geplakt.

Wandelen en fietsen

Daaruit blijkt nu dat de gemiddelde gezondheidskosten 385 miljoen euro per stad bedragen of 1.250 euro per stedeling. De lijst met hoogste kosten wordt aangevoerd door Londen, Boekarest en Berlijn. In de top 25 staan steden met meer dan een miljoen inwoners. Brussel prijkt op de 21ste plaats. De stad met de laagste gezondheidskosten per inwoner is Santa Cruz de Tenerif met 382 euro per inwoner. Het Zwitserse Genève met net geen half miljoen inwoners, iets minder dan Antwerpen, staat op de negende plaats met 510 euro per inwoner.

Volgens de studie zorgt een stijging van 1% in het aantal wagens in een stad voor een stijging van bijna 0,5% in de gezondheidskosten. De onderzoekers doen ook enkele voorstellen naar de lokale en nationale overheden. Zo moet bij het opstellen van een stedelijk mobiliteitsbeleid rekening gehouden worden met de gezondheidskosten. Het is een pleidooi voor lageemissie voertuigen, maar ook voor het promoten van wandelen en fietsen.

Voor professor Filip Meysman bij de Universiteit Antwerpen, die betrokken was bij de grootschalige meetcampagne rond luchtkwaliteit Curieuze Neuzen, is deze studie interessant omdat er nu een kostprijs is geplakt op het effect van luchtverontreiniging. Bovendien maakt de studie het mogelijk om steden met elkaar te vergelijken.

“Niet verfijnd genoeg”

“Alleen is er een grote maar”, zegt Meysman. “De berekeningen gebeurden op basis van cijfers rond luchtverontreiniging die te weinig verfijnd zijn. Er is vertrokken van één concentratiecijfer voor een hele stad. Bovendien wordt niet in alle steden even uitgebreid gemeten. In sommige steden staat soms slechts één meetstation. Ik lees in deze studie dat er hogere concentraties aan luchtvervuiling zou zijn in Gent dan in Antwerpen. Met onze meetcampagne Curieuze Neuzen weten we dat het omgekeerd is. Als beleidsinstrument heeft deze methode toch meer fijnmazige gegevens nodig. Het is echter een goede poging.”

Of de methode van het onderzoek gebruikt zou kunnen worden om de gezondheidskosten te berekenen op wijkniveau? “Dat zou je kunnen doen en dan kan je bijvoorbeeld de Borsbeekstraat in Borgerhout gaan vergelijken met Boekarest of Kopenhagen. Alleen heb je dan ook de gezondheidsdata per wijk nodig, zoals bijvoorbeeld het aantal mensen met astma. Dat maakt het zeer complex om te onderzoeken”, zegt Meysman.