Gazet van Antwerpen Mechelen-Lier
“Ik besefte meteen dat ik in de fout was gegaan”
Agente die Hitlergroet bracht praat voor het eerst
“Ik wilde een grapje maken. Twee seconden later besefte ik al dat ik in de fout was gegaan.” De agente die de Hitlergroet bracht tijdens de interventie op de luchthaven van Charleroi vertelt voor het eerst haar verhaal.
“De beelden van die dramatische avond staan op mijn netvlies gebrand. Ik heb er altijd rekening mee gehouden dat de bewakingsbeelden in de openbaarheid konden komen, maar het was een schok toen dat deze zomer ook effectief gebeurde, terwijl het gerechtelijk onderzoek nog bezig was. Ineens had iedereen een oordeel over mij, zonder dat ik me kon verdedigen. Na enkele dagen ben ik gestopt met het lezen van de artikels. Het leek te gaan over iemand anders.”
De 25-jarige agente wil anoniem blijven. Ze vreest voor nog meer negatieve reacties. Tegelijk is ze vastberaden om haar versie van de feiten te vertellen.
“Het was een uitzonderlijk moeilijke interventie”, vertelt de agente. “Dat durf ik te zeggen, al werkte ik op dat moment minder dan een jaar bij de politie. Meneer Chovanec was extreem sterk en leek van persoonlijkheid te wisselen. Dan weer was hij aan het roepen en tieren, dan weer begon hij te lachen en te zingen, een minuut later was hij ons opnieuw aan het beledigen. Het was erg stresserend. Overal zat bloed en lagen uitwerpselen. Nu besef ik dat we te maken hadden met een man die een Excited Delirium Syndroom doormaakte, maar dat wist ik toen niet. Zo’n situatie hadden we nog nooit meegemaakt in Charleroi.”
Op de bewakingsbeelden is te zien hoe de Slovaakse man die nacht met zijn hoofd tegen de muur en de celdeur bonkt, tot veertig keer toe. Nadat een politieman aan de balie alarm geslagen had, gingen vijf collega’s de cel binnen. “We moesten die man tegen zichzelf beschermen. Hij was in gevaar”, zegt de agente uit Hoei.
Humor om te verwerken
De agente bevestigt dat er in de politiecel ook gelachen werd, maar dat was volgens haar een reactie op het gedrag van Jozef Chovanec. “Het was heel zwaar om hem in bedwang te houden. Als politieagent krijg je te maken met heftige situaties. Humor is een manier van verwerken, om je emoties te kanaliseren. Dat zal iedere collega beamen.”
Terwijl haar collega’s Chovanec in bedwang hielden, is op de bewakingsbeelden te zien hoe de agente, op dat moment 23 jaar, de Hitlergroet brengt: ze strekt haar rechterarm en imiteert met haar linkerhand een snorretje onder haar neus. Wat was de aanleiding voor dat gebaar? “Die man sprak Duits, soms heel luid. Een collega in de gang vroeg wat hij allemaal zei. Ik wilde als antwoord een grapje maken. Twee seconden later besefte ik al dat ik in de fout was gegaan, al had ik geen enkele bedoeling met dat gebaar. ‘Vergeet niet dat daar een camera hangt’, riep een collega. Maar camera of niet: ik had dat nooit mogen doen. Het was fout en ik heb meteen mijn excuses aangeboden.”
Beseft ze hoe kwetsend het is voor de nabestaanden? “Nogmaals: toen ik mijn arm strekte, bedoelde ik daar niets mee.” Ze benadrukt dat ze nooit eerder de Hitlergroet heeft gebracht.
Loodzwaar
Even later arriveerde het mugteam en kreeg Chovanec een injectie in de bil, waarop hij een hartstilstand kreeg. “Dat was ook voor ons een shock. Toen ik thuiskwam, heb ik alles aan mijn familie verteld. Over de interventie, het dramatische einde, maar ook over de Hitlergroet. Twee dagen later ben ik weer aan het werk gegaan, maar ik heb nog regelmatig met het stressteam gepraat over wat er gebeurd is.” Ze benadrukt dat ze meteen na de feiten haar overste heeft gecontacteerd om zich te verontschuldigen. “Ik schaamde me en ik wilde ook dat mijn oversten wisten dat hier geen antisemitische intenties achter zaten.”
De agente en haar collega’s werden door het Comité P verhoord. Niemand van de collega’s werd gesanctioneerd of in verdenking gesteld voor betrokkenheid bij de dood van Chovanec. De agente werd overgeplaatst naar een binnendienst in Brussel, waar ze sindsdien een administratieve functie uitoefent.
Of ze bij de politie wil blijven werken? “Absoluut. Als kind droomde ik al van een job bij de politie. Als het kan, wil ik ook terugkeren naar Charleroi. Ik werkte er in een fantastisch team. Het is loodzwaar geweest, maar opgeven staat niet in mijn woordenboek.”
Agente
‘‘‘Vergeet niet dat daar een camera hangt’, riep een collega. Maar camera of niet: ik had dat nooit mogen doen.’’