Historisch: vol jaar zonder stakingen

Nee, het is niet áltijd kommer en kwel bij het spoor. Het voorbije jaar is niet één keer het werk neergelegd. En dat is best uniek.

Een jaar zonder stakingen bij de spoorwegen? Spoorveteraan Michel Bovy moet al heel diep in zijn geheugen graven om zich dat nog te herinneren. “Dat moet een halve eeuw geleden zijn. Een jeugdherinnering, zeg maar. Een jaar zonder stakingen vinden we niet meer terug in onze archieven. Dat is dus de prehistorie.”

Bovy kan het weten. De afscheidnemende topman van HR Rail, de personeelsdochter van NMBS en Infrabel, was in een vorig leven de gewezen topman van de christelijke spoorvakbond.

Precies een jaar geleden werd de spoorreiziger geteisterd door een hevige wilde staking. Van 25 mei tot 3 juni waren er werkonderbrekingen die zich vooral in Wallonië lieten voelen. Maar sindsdien kreeg de reiziger geen enkele staking meer te verwerken. Een blik op de stakingskalender leert hoe uniek een stakingsvrij jaar bij de spoorwegen is. Tussen 2010 en 2016 waren er gemiddeld 18,5 stakingsdagen per jaar. In die periode waren er nooit zes opeenvolgende maanden dat er niet gestaakt werd.

Andere wind

Wat verklaart de uitzonderlijke rust bij de spoorwegen? “Wij stellen ons altijd constructief op”, zegt Ludo Sempels van de socialistische vakbond. “Maar nu waait er echt wel een andere wind. Er wordt geluisterd, en daardoor kunnen we tot consensus komen.”

Bovy noemt de rust de vrucht van vele maanden overleg. “Er is gewerkt met geduld, respect en begrip voor de moeilijke omstandigheden waarin het treinpersoneel dikwijls moet werken.”

Bovendien liet toenmalig NMBS- baas Jo Cornu de wilde stakingen ook niet blauw-blauw. De stakers kregen een (kleine) boete en vooral een blaam in het personeelsdossier.

Doordat Cornu al in april vorig jaar aankondigde dat hij zou vertrekken, werden ook relatief weinig grote beslissingen genomen. Er werd bovendien afgesproken om tot 2019 geen algemene maatregelen te nemen over de arbeidstijd. En minister van Mobiliteit François Bellot (MR) kondigde aan dat er geen stations- of loketsluitingen meer komen tot 2020.

Of het rustig blijft, is nog maar de vraag: de regering zet door met een minimumdienstverlening, dik tegen de zin van de vakbonden. “We wachten nu het advies van de Raad van State af”, zegt vakbondsman Luc Piens (ACV). “De wijze waarop men ons dingen opdringt, blijft problemen scheppen. Het is de regering niet menens met het sociaal overleg.”

Noch ACV noch ABVV plant concrete acties. De kleinere spoorbonden herwonnen vorige week hun stakingsrecht door een arrest van het Grondwettelijk Hof. Maar ook zij verzekeren dat er geen acties op til zijn.