Zelfs de gegevens van de CEO waren niet veilig

5 lessen na de passage van Mark Zuckerberg in het Amerikaans parlement

Ja, er zijn grote fouten gemaakt de voorbije jaren. En ja, Facebook moet zich meer inspannen om privacylekken te voorkomen. CEO Mark Zuckerberg gaf het de voorbije dagen allemaal zonder veel moeite toe. De schuld op zich nemen, is ondertussen zijn tweede natuur. Als er maar niet aan zijn businessmodel wordt geraakt. Vijf lessen na twee dagen van hoorzittingen in het Amerikaans parlement.

1. Zuckerberg heeft veel muizenissen

Het commercieel bedrijf Cambridge Analytica krijgt de persoonlijke gegevens van 87 miljoen mensen te pakken, waaronder 60.000 Belgen, en misbruikt die om hen te bestoken met politieke advertenties. Zonder hun goedkeuring of medeweten. Ziedaar de samenvatting van het schandaal waarvoor Zuckerberg zich moest verantwoorden. Maar het gigantische privacylek, dat begon in 2014, is maar een van de vele problemen waarmee Facebook kampt. Er is ook nog de verspreiding van haatboodschappen, de verkoop van illegale medicatie én de beïnvloeding van verkiezingen vanuit het buitenland. “We zijn verwikkeld in een wapenwedloop”, zei de CEO over de vele pogingen vanuit Rusland om Amerikaanse burgers te beïnvloeden via valse accounts en berichten. “Ze worden er steeds beter in en wij moeten steeds beter worden in het bestrijden ervan.”

2. De ‘frank’ van Facebook lijkt gevallen

Opvallend: in tegenstelling tot vroeger nam Zuckerberg deze keer wél de volle verantwoordelijkheid op zich voor de schandalen en zelfs voor alles wat op Facebook verschijnt. Een belangrijke stap, zegt Michaël Opgenhaffen, expert van de KU Leuven. Volgens hem is het bedrijf bereid gebruikers meer controle te gunnen. De pop-up die de voorbije dagen bovenaan hun tijdlijn verscheen, is daar mogelijk een voorbode van. Het bericht gaf (tijdelijk) de kans te controleren welke apps over welke informatie beschikken en om die data te wissen.

“Dat Facebook daar actief over communiceert, is tekenend”, zegt Opgenhaffen. “Tot nu toe moest je voor die opties een hele weg afleggen door het menu met instellingen.”

3. Toch verandert er in wezen niets

Veel experts zijn het erover eens: zolang Facebook geld verdient met gerichte reclame verandert er eigenlijk niets. “Bent u bereid om van businessmodel te veranderen om de privacy van de mensen beter te beschermen?”, vroeg een congreslid gisteravond aan Zuckerberg. Die zei: “Ik weet niet wat dat betekent.” Maar de 33-jarige miljardair weet het maar al te goed. Hoe meer persoonlijke gegevens Facebook in bezit heeft, hoe beter ze hun klanten (commerciële bedrijven of politici) kunnen bedienen. Die willen graag dat hun advertenties op de tijdlijn verschijnen van die mensen die er het meeste vatbaar voor zijn.

4. Moeilijk is het hem niet gemaakt Volgens Amerikaanse media

kwam het – althans in de Senaat – nooit tot een echt kruisverhoor. Met dank aan het pijnlijk gebrek aan kennis van sommige politici. Zo wilde iemand weten hoe Facebook eigenlijk geld verdient. Op zijn zachtst gezegd een domme vraag, die Zuckerberg – met een smile op het gezicht – de kans gaf simpelweg uit te leggen hoe zijn medium werkt: “We verkopen reclame, meneer”.

Op belangrijke vragen, zoals waarom hij het Cambridge-schandaal jarenlang in de doofpot stak, kwam de CEO weg met ontwijkende antwoorden. “Ik weet het niet

of we ooit actief de beslissing namen om te zwijgen”, zei hij. Vaak hield hij het

op: “Mijn medewerkers komen daar later op terug.”

5. Er is altijd een

risico

Wat met Cambridge Analytica gebeurde, kan nu niet meer, benadrukte Zuckerberg. Aan Facebook gekoppelde apps krijgen nu veel minder informatie dan vroeger. Verschillende keren herhaalde hij ook dat gebruikers zelf beslissen wat ze wel en niet delen. Geruststellend? Niet echt. Want tegelijk moest de CEO toegeven dat het bedrijf ook zijn data te pakken kreeg. Zelfs de grote baas wist destijds dus niet hoe zich te beschermen tegen misbruik. Of, minstens zo erg: hij probeerde het, maar het lukte niet.

“Je kan op je huis nog twintig sloten zetten”, zegt expert Opgenhaffen. “Maar dan nog riskeer je een inbraak.”