Wat nu? Vier mogelijke scenario’s

1. TRUMP SPEELT SOLOSLIM

Precies een jaar geleden deed hij het al eens. Op 7 april 2017 gaf Donald Trump het bevel om 59 Tomahawk-raketten te droppen op de Syrische luchtmachtbasis van Shayrat na een gifgasaanval door het regime van Bashar alAssad. Dat de Amerikaanse president nog eens solo gaat, lijkt onwaarschijnlijk. Vorig jaar ging het om een puur symbolische actie, deze keer wil Trump verder gaan, en dat doet hij het liefst in coalitie met zijn bondgenoten.

2. AMERIKANEN, BRITTEN EN FRANSEN DOEN HET SAMEN

Dus voert Washington druk overleg met Londen en Parijs om gezamenlijk militair in te grijpen in Syrië. Ook voor de Franse president Macron wordt met het gebruik van chemische wapens een rode lijn overschreden, en bij de Britse premier Theresa May ligt de affaire-Skripal nog vers in het geheugen. Na de vergiftiging door de Russische oud-spion werden heen en weer diplomaten uitgewezen. De sfeer zit niet goed, en dan wordt vergelding een aantrekkelijkere optie. Die gezamenlijke vergelding zou bestaan uit bommen op Syrische militaire stellingen en productie- en opslagplaatsen van chemische wapens. Maar dat willen de Russen niet zomaar laten passeren.

3. DE RUSSEN REGEREN

Op verschillende militaire basissen in Syrië zijn Russische soldaten aanwezig. Als die zouden sterven door Amerikaanse of Amerikaans-Brits-Franse bommen, dan zit het spel op de wagen. “Het is het scenario dat sowieso vermeden moet worden”, zegt professor geopolitiek David Criekemans. “Want de Russen zullen zich genoodzaakt voelen te vergelden. Rechtstreekse aanvallen op Amerikaanse doelwitten, dat zal hopelijk niet meteen gebeuren. Maar ze zullen de Amerikanen wel op andere manieren treffen. Bijvoorbeeld door stellingen van VS-bondgenoten als de Koerden te bestoken. Ook dat is heel gevaarlijk, want je weet niet waar je eindigt.”

4. TOCH NOG DIPLOMATIE

Het veiligste scenario houdt helemaal geen westerse raketaanvallen in als vergelding voor de Syrische chemische aanval. Daarin komt toch nog een diplomatieke oplossing uit de bus. Het spel in de VN-Veiligheidsraad ging deze week zo: de Amerikanen dienden een resolutie in om een VN-onderzoek te voeren naar de chemische aanval, waarbij de onderzoekers ook een schuldige zouden kunnen aanduiden. Dat stuitte op een Russisch veto. De Russen dienden een tegenvoorstel in: een onderzoek, maar dan een onderzoek waarbij geen schuldige mocht worden vastgesteld. Amerikaans veto. Mogelijk vinden Russen en Amerikanen daarin de komende dagen toch nog een vergelijk. “Het lijkt de strategie van Trump”, zegt Criekemans. “De druk zo opvoeren dat er hopelijk diplomatiek toch nog iets beweegt. Zie in dat verband ook Noord-Korea.”