“Elke vertaling zijn verhaal”

Van Béarnais tot Inuktitut: vredesboodschap van Frans Medaer na 20 jaar al vertaald in 761 talen

De ‘boodschap voor een betere wereld’ die Frans Medaer (75) uit Lanklaar (Dilsen-Stokkem) in 1998 neerpende, is twintig jaar later vertaald in niet minder dan 761 talen: van Abenaki, dat in Quebec gesproken wordt, tot het Zuid-Afrikaanse Zoeloe. “Uniek in de wereld voor een eigen boodschap”, zegt Medaer. En nog weet de oudleraar van geen ophouden. “Elke vertaling heeft haar eigen verhaal.” Veertig jaar lang was Frans Medaer leraar aan het Heilig-Kruiscollege in Neeroeteren (Maaseik). “Ik gaf onder meer sociale activiteiten. In de tijd van de zaak-Dutroux heb ik de leerlingen aangespoord om tekeningen en werkstukken te maken rond de verdwenen meisjes Julie en Mélissa. In het begin waren die hoopvol, maar na verloop van tijd sprak er vaak woede en haat uit die werkjes. Dat wilde ik ombuigen naar iets positiefs, en daarom heb ik eind 1998 mijn persoonlijke boodschap voor een betere wereld neergeschreven.”

Mathilde

Om zijn boodschap uit te dragen over de wereld, was het belangrijk dat ze in zo veel mogelijk talen vertaald werd. Medaer begon samen met zijn leerlingen een project dat 20 jaar later geleid heeft tot 761 vertalingen. Zijn queeste bracht hem onder meer tot bij de toenmalige prinses Mathilde en in de Senaat. “Om mijn boodschap te vertalen schrijf ik onder meer naar scholen, rusthuizen en organisaties die talen beschermen overal ter wereld. Onlangs heeft iemand van ons koor een vertaling meegebracht na een Chinareis. De Kazachse vertaling kreeg ik via astronaut Frank De Winne, die mijn vraag had doorgespeeld aan twee collega’s in Kazachstan. En het IJslands is vertaald door voetballer Thordur Gudjonsson. Toen hij bij KRC Genk speelde, kreeg hij Nederlandse les van mijn broer.” Van het Inuktitut, de taal van de Inuit in Canada, tot de taal van de Dakota-indianen: de verhalen zijn eindeloos. “Overal vind je mensen die een betere wereld willen. Ik heb vertalingen van zowel de Palestijnen als de Israëli’s. In mijn mail aan de Dakota had ik vermeld dat ik orgel speelde in de kerk. Ze wilden me eerst niet helpen omdat de christenen de indianen slecht behandeld hadden. Pas tien jaar later heb ik mijn vertaling toch nog gekregen.”

Tentoonstelling

Waarom al die moeite in tijden van Google Translate? “Wat heeft een computer aan het vertalen van mijn boodschap? Ik had mijn vraag gesteld aan enkele rusthuizen in de buurt van Pau, waar Béarnais gesproken wordt. Drie maanden na hun eerste antwoord, kreeg ik een nieuw bericht: ze waren nog eens samengekomen en wilden nog een woord aanpassen. Fantastisch toch.” (lacht)

Eind 2018 wil Frans Medaer de twintigste verjaardag van zijn