“Ik voelde me veel beter bij de Volksunie dan vandaag bij de N-VA”
Paul Geukens (60) en Theo Wilsens (61) - als politierechter in Hasselt en Beringen goed voor drie decennia aan ervaring - trekken aan de alarmbel. “Met Koen Geens (CD&V) hebben we nu eindelijk een justitieminister die hervormingen doorvoert. Dat is goed. Maar hij doet te veel en te snel.”
“Alcoholslot gaat vluchtmisdrijven de hoogte in jagen”
Vanaf 1 juli zullen politierechters dronken en geïntoxiceerde bestuurders sneller een alcoholslot kunnen opleggen. Wie een eerste keer tegen de lamp loopt met minstens 1,8 promille heeft prijs. De politierechter kan daar weliswaar nog van afwijken. Dat is niet het geval voor recidive. Een tweede betrapping in drie jaar tijd op minstens 1,2 promille alcohol in het bloed, staat gelijk met een alcoholslot.
“Daar ben ik carrément tegen,” is Tongenaar Paul Geukens duidelijk. “Het is een dure en onefficiënte manier om de verkeersveiligheid te verbeteren. Een slag in het water. Een mogelijk gevolg is dat het aantal vluchtmisdrijven spectaculair zal stijgen. En twee: wie kan dat betalen? De kosten voor onder meer de installatie en het omkaderingsprogramma lopen al snel op tot 6.000 euro. Bovendien is het systeem heel gemakkelijk te ontduiken door bijvoorbeeld iemand anders te laten blazen. Wie gaat dat misbruik controleren?”
“Toch vreemd dat het bij wet niet toegelaten is om een alcoholslot te plaatsen in vrachtwagens en bussen”, vraagt Neerpeltenaar Theo Wilsens zich af. “Wat moeten wij dan zeggen? Je mag overal pinten pakken zolang je maar niet met de auto rijdt, maar met uw camion mag het wel. Wat een onzin. Het is niet voor niets dat Nederland dit afgevoerd heeft.”
“Bovendien zijn wij verplicht het alcoholslot op te leggen bij 1,2 promille”, zegt Geukens. “Waar blijft de appreciatiemogelijkheid van de rechter? Wie zegt dat zo’n alcoholslot nuttig is voor die bepaalde persoon? Wij zijn perfect geplaatst om daar over te oordelen, want die man of vrouw staat tegenover ons.”
“Hoge boetes hebben geen zin, want bijna niemand betaalt ze”
Om verkeerscriminelen harder af te schrikken, gaan de straffen en bijhorende boetes meer en meer de hoogte in. Wie enkele glaasjes te veel op heeft en een eerste keer betrapt wordt, kan bij de politierechter een rekening van 1.600 euro krijgen. Op een vluchtmisdrijf zonder gewonden staat al 15 dagen tot zes maanden cel en eveneens 1.600 euro boete. Als er gewonden zijn, bedraagt de boete minstens 3.200 euro, 3 maanden rijverbod en een gevangenisstraf van 15 dagen tot drie jaar. De politierechters zijn overtuigd van een harde aanpak, maar niet door een steeds strengere repressie.
“Alsof de straffen en vooral de boetes nog niet zwaar genoeg zijn! Wie kan dat nog betalen? Een voorbeeld. Op een zitting kreeg ik een vrouw die in haar wagen het kinderzitje met de rijrichting mee geplaatst had. De agenten hielpen de vrouw om het goed te zetten. Het parket vervolgde de moeder wegens het niet conform zijn van de zitplaats van het kind. Het ging om een derdegraadsovertreding, met als verzwarende omstandigheid dat de vrouw haar rijbewijs nog geen twee jaar had. Mevrouw, ik moet u een boete van 180 euro geven en 300 euro gerechtskosten. Wablieft, schreeuwde ze. Ik ben er nog niet mevrouw. U moet weer een theoretisch en praktisch examen afleggen. Hierbovenop komen ook nog medische en psychische proeven. En het was nog niet gedaan. Ik moet u ook nog acht dagen rijverbod geven. Gewoon, omdat het in de wet staat.”
“Het is ergerlijk dat de wetgever ons beoordelingsvermogen in twijfel trekt zonder rekening te houden met de concrete omstandigheden of aard van de overtreding. Uiteindelijk heb ik de vrouw het voordeel van de opschorting gegeven, wat zeer uitzonderlijk is. Maar er zijn genoeg van dergelijke voorbeelden.”
“We moeten de boetes niet verhogen, maar integendeel verlagen,” zeggen de rechters in koor. “Maar voer de uitgesproken straffen uit en in de boetes dan ook. De burgers die wel betalen, gaan anders nog meer moeten ophoesten. Dat de overheid eens publiceert hoeveel boetes betaald worden. De grote hoop betaalt nooit! Die hebben dat geld niet. Veel overtreders zijn overigens werkloos, zitten in schuldbemiddeling of moeten rondkomen met een leefloon. Wat voor zin heeft het dan om monsterboetes op te leggen?”
Leg die overtreders dan een rijverbod op
Wilsens: “Ze blijven gewoon verder rijden. Ik wil de bussen niet vullen met bestuurders die een rijverbod hebben. Trouwens, hoeveel keer ben je zelf al eens tegengehouden? De pakkans is te klein. Anderzijds wil ik wel benadrukken dat de politie het crapuul met een levenslang rijverbod ook kent en controleert. Maar die staan dan vervolgens weer voor ons. Wat moeten wij doen? Een tweede keer een levenslang rijverbod opleggen?”
Kunnen jullie de auto niet in beslag nemen?
“Dat gaat ook niet, want die is van hun schoonmoeder”, lacht Wilsens. “We kunnen voorlopig enkel in beslag nemen als het misdrijf begaan is met de auto die op naam van de dader staat. Schoonmoeders met tien auto’s op hun naam passeren hier genoeg.”
“Ik heb het al tegen het parket gezegd: hou u niet bezig met die supersonische snelheidsovertredingen van 1 km te snel,” klinkt het ironisch. “Maar pak de hardleerse en zware verkeersovertreders eens goed aan. Doe dat maar eens enkele maanden na elkaar en kraak ze. Dat zijn de mensen die de verkeersveiligheid in gedrang brengen. Auto’s in beslag nemen, kan een oplossing zijn. Maar dan moet dat meteen kunnen gebeuren en ongeacht wie de eigenaar is. Onmiddellijk de wielklem erop en het speelgoed afpakken. De nieuwe wet ter verbetering van de verkeersveiligheid heeft hier een kans gemist.”
Waarom gebeurt dat dan niet?
Geukens: “Omdat het snel zes, zeven maanden duurt voordat zo’n zaak voor de rechtbank verschijnt. Wie nu een beetje slim is en vreest voor de inbeslagname, verkoopt zijn wagen. Een halfjaar later in de rechtbank
“Het alcoholslot is een slag in het water. Het is duur en makkelijk te omzeilen.” PAUL GEUKENS, politierechter Hasselt
kunnen we die toch niet meer afnemen.” “We zitten met een grote achterstand, omdat we in Limburg maar met zeven politierechters zijn en er heel veel pv’s uitgeschreven worden. Zeker in Hasselt, waar de nultolerantie wordt gehanteerd. Vorig jaar had ik 300 dossiers op één zitting, en die duurt dan van 9 tot 14 uur. Ga maar na. Dat was te veel van het goede en is gelukkig terug geschroefd. Voor de kleinste overtreding krijg je al een pv. Een parkeerovertreding? Geen aanmaning, maar een boete. Wie dan niet betaalt, verschijnt voor ons.” Wilsens: “Onlangs stond in de krant dat er geen snelheidscontroles waren in de zone 30. Nu springt het parket daar weer op. In theorie kunnen ze je aan een school flitsen om 1 uur ’s nachts op 28 augustus. Wat voor zin heeft het om iemand te pakken die dan met 40 km/u rijdt? Wat heeft dat met verkeersveiligheid te maken? Ze zouden zich beter met de grote zaken bezighouden. Het parket moet de kwaliteit verhogen en de kwantiteit verlagen.”
Hebben een werk- of gevangenisstraf zin?
“Werkstraf ? Ik ben invalide, meneer, krijg ik dan te horen. Zeker bij wie met drugs achter het stuur betrapt wordt, krijgen wij dat veel te horen. Gevangenisstraf? Geen plaats. Vier maanden gevangenis staat dan gelijk aan twee weken elektronisch toezicht. Maar wat krijgen we dan te horen? Er is een tekort aan enkelbanden.”
“Waarom gaat Bpost boetes innen?”
Sinds een week int Bpost uw boetes. Wie tot een bepaald niveau geflitst wordt en zijn boete niet meteen betaalt, verschijnt niet meer automatisch voor de politierechter. Wel stuurt Bpost u een brief om de boete verder af te handelen. Doel is om de werklast van de rechters te verminderen. Toch hebben de politierechters hun twijfels.
“Wie zegt dat de werklast gaat verminderen? Ze halen nu vooraan dossiers uit onze uitpuilende kasten, maar voegen er achteraan nieuwe bij. In Hasselt is de grens vastgelegd op 90 nieuwe zaken per zitting. Daar komen dan nog de verzetten en uitgestelde zaken bij. Dan kom je aan 110 zaken, gedurende zes keer per maand. Bovendien krijg je alles door elkaar: schadebegroting, verkeersboetes, dodelijke ongevallen… Daar kruipt veel voorbereiding in.”
We hadden het over Bpost.
Geukens: “Dat is geen overheidsbedrijf. Waar zijn ze toch mee bezig? Als je niet betaalt, verhoogt de boete met 33 %. Weer is het Bpost dat u hiervan op de hoogte brengt. Betaal je weer niet, dan volgt een rappel en als je dan nog niet betaalt, komt er 35 % bij op het gekapitaliseerde bedrag. Maar nog schiet het parket niet in actie. Nu komt de deurwaarder langs, om beslag te leggen op bijvoorbeeld uw tv. Het gaat over enorm veel geld.”
“Dat ze onze vrije appreciatie aan banden leggen, stoort me enorm aan deze hervorming. Je kan dan nog bezwaar aantekenen. Maar hoe? Vroeger volstond een aangetekende brief. Nu moet je een account op internet aanmaken en een document downloaden. Dat is niet eenvoudig voor iedereen. Daarnaast wordt de beroepsprocedure duur en moeilijk. De meesten gaan betalen, zeggen ze dan. Dat maken ze ons wijs, want ook die mensen zullen niet betalen.”
“Verhuis de Limburgse politierechtbanken naar Hasselt”
Justitieminister Koen Geens hervormt de gerechtelijke kantons. In Limburg sneuvelen Borgloon en Maaseik vanaf 1 mei. Opmerkelijk is dat bij die laatste de politierechtbank an sich wel blijft bestaan. “De bevoegdheden van de politierechtbanken zijn gekoppeld aan de kantons. Binnenkort komt Maaseik onder Genk terecht. De politierechtbank blijft er wel bestaan. Alleen zal deze niet langer bevoegd zijn voor overtredingen in Maaseik zelf. Kunt gij u dat nu inbeelden? Dat is allesbehalve logisch en krijg je aan een buitenstaander niet uitgelegd. Wij zullen er dus zelf een mouw aan moeten passen. Hopelijk komt er binnenkort schot in de zaak. ”
“Nog een leuk detail: de politierechtbank en het vredegerecht van Maaseik zitten in een gebouw van de overheid. Maar door de hervorming gaat het vredegerecht nu naar Bree, waar er dus huur moet betaald worden aan de gemeente. Was het dan niet logischer om Bree naar Maaseik ter verhuizen?”
Het liefst van al zien jullie alle politierechtbanken in Limburg naar Hasselt verhuizen.
“Daar is plaats genoeg. Of op zijn minst naar Hasselt en Tongeren. Op die manier kan de overheid veel geld besparen. Maar neen, nu beknibbelen ze op vanalles en nog wat Zelfs de juridische tijdschriften van waaruit wij onder meer de nieuwe wetgeving vernemen, zijn afgeschaft. Minister Geens wil de politierechtbanken óók centraliseren, maar politiek ligt het blijkbaar moeilijk. Vooral lokaal. Geens is tenminste zo eerlijk om dat te zeggen. Centralisatie kost de staat enkel maar wat aan verhuiswagens. Nu moeten de dossiers eerst een ronde van Limburg maken. Dat is niet nodig. Net zomin als zes kantoorgebouwen en de hele machinerie in veelvoud. Plaats toch alles centraal. Dan is er eindelijk ook een oplossing voor de politierechtbank in Genk, die vol asbest steekt en waar de verwarmingsketel maar blijft uitvallen. In Sint-Truiden is er ook nog een politierechtbank, maar die is dan weer bevoegd voor een wel heel kleine zone. Wel is daar altijd een bediende en griffier nodig. Al twee jaar pleiten we voor een samensmelting, voorlopig zonder gevolg.”
Dat de overheid eens publiceert hoeveel boetes betaald worden. De grote hoop betaalt nooit! Werkloos, leefloon, schuldbemiddeling... Die hebben dat geld niet. Politierechters Geukens en Wilsens
THEO WILSENS, politierechter Beringen
“Iemand pakken die ’s nachts 40 rijdt in zone 30, wat heeft dat met verkeersveiligheid te maken?”
“Geens doet te veel”
De naam Koen Geens is gevallen. “Het is goed dat er nu eens een minister zich bezighoudt met de hervorming van justitie. De voorbij 20 tot 30 jaar is er nauwelijks iets gebeurd. Alleen gaat Geens te snel en doet hij te veel. Het gevolg is een tsunami aan wetten, waar niemand nog zijn weg in vindt. Het stopt niet. Vanaf 2019 staat elke politierechtbank zelf in voor zijn financieel plaatje. Een ingrijpende verandering. Aankoop materiaal, personeelsbeleid… wij gaan dat allemaal moeten doen. Het is tijd dat er wat relatieve rust komt, zodat wij onze achterstand kunnen inhalen en de nieuwe wetgeving laten bezinken.”