Στο προσκήνιο το ζήτημα της βίας στα πανεπιστήμια
Από το σπρέι πιπεριού κατά καθηγητή στον Βόλο μέχρι την επίθεση στον Αγγελο Συρίγο
Ο ξυλοδαρμός του καθηγητή Αγγελου Συρίγου στο Πάντειο επαναφέρει επιτακτικά στο προσκήνιο το θέμα της βίας και στην ακαδημαϊκή ζωή· ένας ακόμη κρίκος άγριας ανομίας και ανοχής της, στο πλαίσιο της «ελεύθερης έκφρασης».
«Είναι αδιανόητο ότι μια φασιστική ομάδα καταλύει με βάρβαρο τρόπο το πανεπιστημιακό άσυλο και διακόπτει μια ακαδημαϊκή λειτουργία. Η δημόσια ζωή της πόλης μας, οι εκδηλώσεις και η λειτουργία του πανεπιστημίου δεν μπορούν να είναι όμηροι των διαθέσεων κάθε φασιστικής ομάδας που θέλει να επιβάλει την αυθαιρεσία της με τη βία». Με αυτά τα λόγια –σε επίσημη ανακοίνωσή του– αντέδρασε τον περασμένο Νοέμβριο ο ΣΥΡΙΖΑ Μαγνησίας, χαρακτηρίζοντας επιπλέον «κατάπτυστη ενέργεια» το επεισόδιο που συνέβη στη διάρκεια μεταπτυχιακού μαθήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ηταν απόγευμα της 23ης Νοεμβρίου και ο πρόεδρος των Ελληνικών Πετρελαίων Στάθης Τσοτσορός επρόκειτο να μιλήσει σε φοιτητές του μεταπτυχιακού σεμιναρίου «Νέα Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία και Ανάπτυξη» του τμήματος Οικονομικών Επιστημών. Κουκουλοφόροι μπήκαν όμως στην αίθουσα, πέταξαν μπλε μπογιά κατά του ομιλητή και ψέκασαν με σπρέι πιπεριού στο πρόσωπο τον καθηγητή, υπεύθυνο του μαθήματος και περιφερειακό σύμβουλο του ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλία Γιώργο Σταμπουλή.
Το συμβάν καταδικάστηκε τότε και από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού σε σχετική ανακοίνωση. Την περασμένη εβδομάδα, σχεδόν τρεις μήνες μετά το περιστατικό στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, με νέα ανακοίνωσή της η ομοσπονδία καταδίκασε την επίθεση, αυτήν τη φορά, στον χώρο του Παντείου Πανεπιστημίου κατά του καθηγητή Αγγελου Συρίγου.
Η μαρτυρία
Υποψήφιος διδάκτωρ του Παντείου υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας του νέου περιστατικού. Σύμφωνα με τη δικογραφία, κατέθεσε ότι βρισκόταν στον πεζόδρομο της οδού Πάντου όταν το μεσημέρι της 15ης Φεβρουαρίου είδε έναν νεαρό να λογοφέρει με τον κ. Συρίγο. Αφορμή ήταν η παρατήρηση που είχε κάνει ο καθηγητής σε άλλον νεαρό ζητώντας να σταματήσει την αναγραφή συνθήματος σε τοίχο του πανεπιστημίου. «Αυτός που είχε το σπρέι προσπάθησε να συνεχίσει να γράφει ψεκάζοντας το παντελόνι του κ. Συρίγου, ενώ εκείνος με τον οποίο λογόφερε τον έσπρωξε και τον έριξε στο έδαφος», είπε ο μάρτυρας. Ακολούθησε ξυλοδαρμός με συνολικά τρεις νεαρούς να χτυπούν τον καθηγητή – σύμφωνα με τη δικογραφία ένας εξ αυτών τον χτυπούσε με το σπρέι στο κεφάλι. Ο αυτόπτης μάρτυρας και μια φοιτήτρια έσπευσαν να τους σταματήσουν.
Τα δύο αυτά συμβάντα, έχοντας ως συνδετικά στοιχεία τον τόπο τέλεσής τους (εντός πανεπιστημιακού χώρου) και τη χρονική εγγύτητά τους, επανέφεραν στη δημόσια συζήτηση το θέμα της βίας στα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Στην πρόσφατη ανακοίνωσή της η ΠΟΣΔΕΠ τόνισε ξανά «την αναγκαιότητα συνεργασίας με την πολιτεία στη χάραξη ενός σχεδίου αντιμετώπισης φαινομένων αυτού του είδους».
Η πολιτεία και τα κόμματα αντιμετωπίζουν τα επεισόδια μικρότερης ή μεγαλύτερης έντασης εναντίον καθηγητών με ανακοινώσεις και αόριστες καταδίκες.
Τα τελευταία χρόνια, με αφορμή άλλα επεισόδια μικρότερης έντασης, ανά τακτά διαστήματα πανεπιστημιακοί θίγουν το ίδιο ζήτημα. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι η διακοπή γενικής συνέλευσης μελών ΔΕΠ του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο τον Ιανουάριο του 2016. Συζητούσαν για θέσπιση ορίου μαθημάτων και συνέχισαν τη διαδικασία ηλεκτρονικά. Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Νοέμβριο του 2015, αξιολογητές δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν το έργο τους στο ΕΚΠΑ λόγω του τεταμένου κλίματος. «Δεν είναι δείγμα ευρωπαϊκών ηθών να διακόπτεται μια συνεδρίαση με ύβρεις και χειρονομίες», λέει στην «Κ» ο πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Εμμανουήλ Γιακουμάκης για τη διακοπή συνεδρίασης της Συγκλήτου από ομάδα αγνώστων (είχαν καλυμμένα τα πρόσωπά τους) τον Νοέμβριο του 2016. Το υπό συζήτηση θέμα τότε ήταν η αξιοποίηση κατειλημμένου κτιρίου του πανεπι- στημίου που βρίσκεται στις οδούς Μαυρομματαίων και Δεριγνύ.
Αόριστος διάλογος στη Βουλή
Τον Μάρτιο του 2013 η Διαρκής Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής συνεδρίασε στην αίθουσα της Γερουσίας για το θέμα της «βίας στα ΑΕΙ», με σκοπό να θίξει αντίστοιχα περιστατικά του παρελθόντος. Η συνάντηση κράτησε λιγότερο από τρεις ώρες. Στις 55 σελίδες και 16.000 λέξεις όμως των πρακτικών η «Κ» δεν εντόπισε ούτε μία αναφορά σε ένα συγκεκριμένο περιστατικό βίας ή έντασης. Δεν παρουσιάστηκε καμία καταγραφή, καμία ημερομηνία συμβάντος, παρά μόνο γενικόλογες τοποθετήσεις των συμμετεχόντων και κυρίως των εκπροσώπων των κομμάτων.
Το ακριβές κλίμα εκείνης της συνεδρίασης απέδωσε στην τοποθέτησή του ο συμμετέχων βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κωνσταντόπουλος. «Για ακόμη μία φορά, συζητάμε μεταξύ μας και δεν ακούσαμε τίποτα απολύτως», είπε ζητώντας αναβολή της διαδικασίας για να γίνει ουσιαστική συζήτηση στο μέλλον. «Τι κάνουμε εδώ, αυτή τη στιγμή; Μιλάμε, πάλι, μεταξύ μας; Οι βουλευτές;»
Ενδεικτική της ασυνεννοησίας μεταξύ βουλευτών και προσκεκλημένων της συνεδρίασης ήταν και μία από τις τοποθετήσεις του τότε προέδρου της Συνόδου των Πρυτάνεων Γρηγόρη Τσάλτα: τους είχαν καλέσει στη Βουλή δίνοντας όμως την εντύπωση ότι δεν πρόκειται να τους ακούσουν. «Η μοναδική ειδοποίηση την οποία έλαβε η Σύνοδος των Πρυτάνεων ήταν τρία τηλεφωνήματα για το εξ αναβολής της συγκεκριμένης συνεδρίασης, που αφορούσαν αποκλειστικά και μόνον την παρουσία μας ως παρατηρητών, αφού δεν επρόκειτο να πάρουμε τον λόγο. Αυτό ήταν ξεκάθαρο. Διασκεδάστηκε με τους συναδέλφους μου σε πρώτη φάση η πρόταση του να μην έρθω διότι “τι θα πας να κάνεις εκεί, όταν είσαι ένας απλός παρατηρητής”», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Τσάλτας. Συμπλήρωσε ακόμη ότι σε χρόνο τριών λεπτών θα ήταν αδύνατο να εκθέσει το πρόβλημα και ότι θα ήταν προτιμότερο να ζητηθεί εγγράφως από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων η κατάθεση «εμπεριστατωμένης μελέτης».
Αναβολή στη δίκη
Η επίθεση κατά του κ. Συρίγου, πάντως, θα εξεταστεί στις δικαστικές αίθουσες. Το πρωί της περασμένης Τετάρτης καθηγητές άλλων πανεπιστημίων και συνάδελφοί του στο Πάντειο εμφανίστηκαν στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθήνας για να συμπαρασταθούν στον καθηγητή.
Ο 24χρονος φοιτητής, ένας εκ των τριών που συνελήφθη μετά το συμβάν και κατηγορείται για «πρόκληση επικίνδυνης σωματικής βλάβης», έλαβε αναβολή και η υπόθεση θα εκδικαστεί τον Απρίλιο.