Ποιος θα είναι ο ευρωπαΐος Αλεξάντερ Χάμιλτον;
Πριν από λίγο καιρό, οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προκαλούσαν συνήθως επευφημίες. Πιο πρόσφατα όμως, η ΕΚΤ έχει προκαλέσει επικρίσεις, όχι μόνο από τραπεζίτες και οικονομολόγους, αλλά και από πολίτες και πολιτικούς. Με τις αποδόσεις σε επενδύσεις σταθερού εισοδήματος να υποχωρούν, οι επενδυτές αναγκάζονται να στραφούν σε επενδύσεις σε μετοχές που έχουν καταστεί πιο ριψοκίνδυνες και δαπανηρές, εξαιτίας της εντεινόμενης αβεβαιότητας για τη χρηματοπιστωτική και οικονομική σταθερότητα. Αυτή η αβεβαιότητα αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ εξυπηρετούν στο να αποτρέψουν τις απεγνωσμένα αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Ευρωζώνης με υψηλά ελλείμματα και χρέος.
Το μείζον ερώτημα τώρα είναι εάν οι υφιστάμενες νομισματικές πολιτικές της ΕΚΤ είναι περισσότερο επιζήμιες από ό,τι ωφέλιμες. Το επίσημο καθήκον της ΕΚΤ είναι να εκπληρώσει τον στόχο για πληθωρισμό κοντά στο 2%. Όμως παρά τις μαζικές ενέσεις ρευστότητας, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει, σε μια ένδειξη ότι υπάρχει ανεπαρκής ζήτηση στην πραγματική οικονομία. Πράγματι, η ζήτηση παραμένει στάσιμη, διότι πολλές επιχειρήσεις δεν μπορούν να προβούν σε επενδύσεις, μέχρις ότου να μειώσουν τα χρέη τους.
Ακόμη περισσότερο, οι χώρες της Ευρωζώνης υφίστανται τις επιπτώσεις από την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου και της βραδύτερης κινεζικής ανάπτυξης - δύο παράγοντες πάνω στους οποίους τα χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ έχουν ελάχιστη επίδραση. Οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να σπάσουν τον κύκλο του πληθωρισμού με το να αυξήσουν τα επιτόκια και να δημιουργήσουν συνθήκες σφικτής ρευστότητας. Δεν μπορούν όμως να αυξήσουν τον πληθωρισμό μόνο μέσω των χαμηλών επιτοκίων. Με άλλα λόγια, η ΕΚΤ μπορεί να πατήσει το γκάζι, εάν όμως δεν δουλεύει ο συμπλέκτης, το αυτοκίνητο δεν θα κινηθεί, απλώς θα κάνει πολύ θόρυβο.
Κατά παρόμοιο τρόπο, η ευθύνη για τη διασφάλιση της οικονομικής ανάκαμψης στην Ευρώπη ανήκει στις εθνικές κυβερνήσεις. Η ΕΚΤ έχει βγάλει τα παροιμιώδη κάστανα της Ευρωζώνης από τη χρηματοπιστωτική φωτιά. Αλλά για να το κάνει αυτό, ένιωσε την καυτή ανάσα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που στο παρελθόν απέφευγαν να αντικρούσουν τις πολιτικές του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι - όχι δημοσίως τουλάχιστον.
Η ΕΚΤ θα μπορούσε, φυσικά, να διατηρήσει τις υποστηρικτικές νομισματικές πολιτικές. Αλλά ισχυρότερες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Γερμανία, η Φινλανδία και η Ολλανδία, πρέπει τώρα να παίξουν τον ρόλο του πρωτοπόρου. Προς αυτό τον σκοπό, το Eurogroup υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, με επικεφαλής τον Γερούν Ντέισελμπλουμ της Ολλανδίας, θα πρέπει να ορίσει την Tο σχέδιο Γιούνκερ μετά βίας προχωράει και η Ευρωζώνη έχει φτάσει σε τέλμα, όπου εκεί θα παραμείνει έως ότου χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία αισθανθούν μεγαλύτερη πίεση για την εφαρμογή εσωτερικών μεταρρυθμίσεων.
#ατζέντα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να τους παράσχει με οποιαδήποτε βοήθεια χρειάζονται μέσω του εξάπτυχου (Six-Pack). Και οι ισχυρότερες χώρες της Ευρωζώνης πρέπει να προχωρήσουν πέραν της παρακολούθησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά να ενεργοποιήσουν επίσης πακέτα στήριξης και φορολογικές μεταρρυθμίσεις.
Το σχέδιο Γιούνκερ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση των επενδύσεων θα πρέπει να προέβλεπε και μια «ανταλλαγή» μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, όπου η πρώτη θα επεδίωκε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η δεύτερη μέτρα στήριξης, με συμπληρωματικές επενδύσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Αλλά το σχέδιο Γιούνκερ μετά βίας προχωράει και η Ευρωζώνη έχει φθάσει σε τέλμα, όπου εκεί θα παραμείνει έως H ΕΚΤ μπορεί να πατήσει το γκάζι, εάν όμως δεν δουλεύει ο συμπλέκτης, το αυτοκίνητο δεν θα κινηθεί, απλώς θα κάνει πολύ θόρυβο. ότου χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία αισθανθούν μεγαλύτερη πίεση για την εφαρμογή εσωτερικών μεταρρυθμίσεων. Χωρίς αυτές τις μεταρρυθμίσεις, Γερμανία και Ολλανδία δεν θα είναι σε θέση να εμφανίσουν ήπια ελλείμματα προϋπολογισμού ή να ενθαρρύνουν περισσότερες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις σε υποδομές και έρευνα και ανάπτυξη.
Αυτό που χρειάζεται είναι ένα νέο προεδρείο εντός του Όπως είχε υποστηρίξει ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, η Ευρωζώνη δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς δημοσιονομική ένωση. Αλλά για να γίνει αυτό το άλμα, η Ευρώπη θα χρειαστεί τον δικό της Αλεξάντερ Χάμιλτον (ο ισχυρός, πρώτος υπουργός Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών). Eurogroup, που θα αποτελείται από τους υπουργούς Οικονομικών Γαλλίας και Γερμανίας, τον Ντράγκι, τον αντιπρόεδρο της ΕΚΤ Βίτορ Κονστάνσιο και εκπροσώπους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου της, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Ένα τέτοιο προεδρείο θα βελτίωνε σημαντικά τον συντονισμό μεταξύ του Eurogroup, της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα μέτρα τόνωσης, τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τις μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων. Τέλος, ένα ανεπίσημο προεδρείο θα μπορούσε επίσης να προλειάνει το έδαφος για την καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών και της δημοσιονομικής ένωσης, εάν οι πολίτες και οι πολιτικοί αποδειχθούν ανοικτοί σε αυτή την πιθανότητα. Όπως είχε υποστηρίξει ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, η Ευρωζώνη δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς δημοσιονομική ένωση. Αλλά για να γίνει αυτό το άλμα, η Ευρώπη θα χρειαστεί τον δικό της Αλεξάντερ Χάμιλτον (ο ισχυρός, πρώτος υπουργός Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών).
Εξάλλου, μια δημοσιονομική ένωση δεν είναι απλώς ένας μηχανισμός για τον διαμοιρασμό υφιστάμενου και νέου χρέους. Πρέπει επίσης να εδραιώσει τις συνθήκες για αποφάσεις δημοσιονομικής πολιτικής σε εθνικό επίπεδο, μέσω κανονισμών ισοσκελισμένου προϋπολογισμού και άλλων μέτρων. Όπως οι μεταρρυθμίσεις του Χάμιλτον μετέφεραν την εξουσία από τις αμερικανικές πολιτικές στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ, οι χώρες της Ευρωζώνης θα πρέπει να εκχωρήσουν σε κάποιο βαθμό μέρος της εθνικής τους κυριαρχίας.
Για να είμαστε σίγουροι, μια τέτοια στροφή εξουσίας θα ήταν ιδιαίτερης σημασίας. Αλλά, στο τέλος της ημέρας, μια δημοσιονομική ένωση αποτελεί τη μόνη βιώσιμη λύση στα διαρθρωτικά προβλήματα της Ευρωζώνης. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί μια δεύτερη καλύτερη λύση που θα αφήσει την Ευρωζώνη να σκοντάφτει από κρίση σε κρίση.
Η Ιστορία έχει δείξει ότι, για την καθιέρωση του ευρώ, οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής χρειάστηκε πρώτα να εργαστούν μαζί ώστε να εναρμονίσουν εθνικές πολιτικές και κίνητρα εντός του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος. Ένα νέο προεδρείο εντός του Eurogroup σήμερα θα κάνει το ίδιο για τη δημοσιονομική ένωση.
Αλλά ποιος θα είναι ο Χάμιλτον της Ευρώπης; Αυτή τη στιγμή, όλα τα βλέμματα είναι στον πιο επιφανή ηγέτη που τάσσεται υπέρ μιας δημοσιονομικής ένωσης και ενός υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης: τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. [SID:11256993]