Hotline: Ένα χρήσιμο, αλλά όχι αρκετό εργαλείο

Χθες, για πρώτη φορά έπειτα από αρκετούς μήνες, καταγράφηκε ένα συμβάν στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις που δημιουργεί προσδοκίες για αποφόρτιση της έντασης.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν συνομίλησαν στο τηλέφωνο με αντικείμενο την αντιμετώπιση των κινδύνων της πανδημίας εν όψει του ανοίγματος των συνόρων για τους τουρίστες. Από την ατζέντα των συζητήσεων απουσίαζαν, βέβαια, επίδικα θέματα «υψηλής πολιτικής», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το γεγονός στερείται σημασίας.

Πέρα από τη συμβολική αξία του διαλόγου, η αποκατάσταση της γραμμής επικοινωνίας στο ανώτατο επίπεδο ενδέχεται να αποδειχτεί καίρια σε περίπτωση μιας κρίσης ή ενός θερμού επεισοδίου. H σύγχρονη Ιστορία μάς διδάσκει ότι δεν είναι λίγες οι φορές που αποφεύχθηκαν συρράξεις χάρη στην απευθείας επικοινωνία των πολιτικών ηγεσιών. Άλλωστε, ο πρώτος απευθείας δίαυλος μεταξύ του Λευκού Οίκου και του Κρεμλίνου δημιουργήθηκε το 1963, την επαύριο δηλαδή της ψυχροπολεμικής « Κρίσης των Πυραύλων» της Κούβας, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος «ατυχήματος» εξαιτίας παρανοήσεων.

Αλλά και στα καθ’ ημάς, η κρίση των Ιμίων θεωρείται πλέον ότι σχετίζεται και με την έλλειψη απευθείας επικοινωνίας μεταξύ των πολιτικών ηγεσιών της Αθήνας και της Άγκυρας. Τότε, βέβαια, τον ρόλο του μεσολαβητή ανέλαβε ο ίδιος ο Μπιλ Κλίντον με διαδοχικά τηλεφωνήματα στον Κώστα Σημίτη, την Τανσού Τσιλέρ και τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Σήμερα, όμως, όλα δείχνουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δύσκολα θα αναλάμβανε ή (ακόμη δυσκολότερα) θα επιτύγχανε μια επιτυχή διαμεσολάβηση για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης ελληνο-τουρκικής κρίσης. Ούτε λόγος βέβαια για έγκαιρη μεσολάβηση της πάντα ολιγωρούσας και ουδέποτε ομονοούσας ηγεσίας της ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Όλα αυτά καταδεικνύουν την αξία ενός ανοικτού διαύλου. Βέβαια, η ύπαρξη hotline αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την αποκλιμάκωση των κρίσεων, αλλά όχι και ικανό παράγοντα για την προώθηση των ελληνικών θέσεων. Η Άγκυρα, θεωρώντας ότι έχει δημιουργήσει τετελεσμένα και προκειμένου να επιτύχει την έξωθεν καλή μαρτυρία, δεν αποκλείεται να πολλαπλασιάσει στο άμεσο μέλλον τις προσκλήσεις της για διάλογο. Και εκεί θα κριθεί η αποφασιστικότητα και η ετοιμότητα της ελληνικής διπλωματίας. [SID:13622218] Του Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου