خاطره یک شهید جاودانه است

نگاهی به نمایشــنامه «خاطرهای به نام تو» نوشــته داریوش نصیری و مرتضی زیوری اگــر چــه نزدیــک بــه ســی ســال از پایــان جنــگ تحمیلــی می گــذرد امــا دغدغــه هــا و موضوعات مرتبــط بــا آن همچنــان زنده اســت. آنچــه از یک شــهید و ســالهای دفاع مقدس باقی مانــده «خاطره شهدا»اســت. آنچه درکتاب«خاطــرهای بــه نام تــو» تصویر میشــود، بازی با زمــان وخاطرهها است. خاطره شهدا پیش از شهادت، هنگام شهادت ویادآوری خاطراتشان و .... همچنیــن بــازی بــا زمان و آینده درگذشــته بــرای یک شــهید و حال از پشــت بیســیم یک بار دیگر به صــدای زمانه ما وصل میشــوند و درد دل با خانواده هایشــان و .... نقل میشــود.فضایی که بیشتر دربازی با خاطرهها شــکل میگیرد. در فرآیند نوعی سوررئالیســم وزمان پریشیهای دو شهید. طاهــا و عمــاد درحین عملیات تفحص به شــهادت رســیدهاند وحال پس ازگذشــت ســالها، مجدداً گروه تفحص آمده است.اما این بارنیز براثر یک اتفــاق میــن منفجر میشــود وبازی با زمان شــکل میگیرد. اینکه شــهادت طاهــا و عمــاد در دوران جنگ یــا در دوره پس از جنــگ و درحین عملیات تفحــص بــوده مبهــم اســت. ســؤال اینکه شــهادت این دو درچه زمانی رخ میدهد؟ «زمان»مقولــهای اســت که اساســاً به بازی گرفته میشــود. امــا ابزاری ویــژه برای این زمان پریشیها وجود دارد. ابزاری که برای فضای ســالهای دفاع مقدس ابزار ویژه و درعین حال کلیدی برای ارتباط است.«بی سیم» تنها وسیلهای است که یادآور ارتباط از خــط مقدس نبرد با پشــت جبهــه برای فرســتادن کمــک بــه نیروهــای خــط نبــرد است. بیسیم درنمایشــنامه خاطرهای به نام تو، نقش کلیدی دارد. بیســیم وســیله محــوری کــه باعــث ارتبــاط بــا زمــان حال و آینــده وهمچنیــن آینده در گذشــته بــرای طاها و عماد میشــود.درخالل گفتوگــو از طریــق بیســیم، ارتباطهــا و شــکایتهای خانوادههای شــهدا پــس ازجنــگ مطرح میشــود. اینکــه برخی بهدلیــل نامگذاری نام شــهدا روی خیابانهــا واکنشهای تند نشــان دادهاند. بهدلیل وجود ســهمیههای مختلــف در دانشــگاهها و محیــط کار، بســیاری از خانواده های شــهدا مورد کنایه واقع شــدهاند. در واقع شــکایت خانوادههای شــهدا به شــهدای خود اســت.از ایــن دیدگاههــا کمتــر بــه مقولــه شــهید و خانوادههــای شــهدا در نمایشنامههای ایرانی توجه شده است. بنابرایــن یکــی از اصلیتریــن مفاهیمــی که در ایــن اثر وجــود دارد، ویژگی انتقــادی آن بــه شــرایط حاکم اســت. بــه همین منظــور قابل تأمل اســت. امــا این فضا همچنان با ریتم مشــخص رخ میدهد که گاهی ســبب کندی ریتــم میشــود. بــه نظر میرســد بــرای گفتــن از نگفتههــا بایــد ترفندها یا موقعیتهای نمایشی دیگری نیز تعریف شود.