انتظار چنین استقبالی را از طرف مردم نداشتیم
مدیر عامل مؤسسه خانه کتاب درباره طرح «عیدانه کتاب» :
هشــتمین دوره طــرح فصلــی تخفیف کتــاب در حالی برگزار شــد که طی زمان برپاییاش خبری از اعــالم فهرســت کتابهــای پرفــروش نبــود، مســئوالن خانه کتــاب دلیل این مســأله را تالش بــرای جلوگیــری از بــروز رقابــت ناســالم میــان کتابفروشان عنوان کرد تا از این طریق مخاطبان شاهد انتشار فهرستهای ساختگی نباشند. ■ تالش برای اصالح کاستیها در عیدانه
بهگــزارش «ایــران»، نیکنــام حســینیپور، مدیر عامل مؤسســه خانه کتاب ضمن اشــاره به اینکــه فهرســت کتابهــای پرفروش طــی زمان برگــزاری طرحهای تخفیف فصلــی کتاب منجر بــه ایجــاد رقابت ناســالم میــان برخــی اعضای ایــن طــرح میشــود، گفــت:«در عیدانــه تــالش کردیــم تــا دســت بــه اصالح برخــی کاســتیها و اشــکاالت نــرم افــزاری دورههــای قبل بزنیــم، از جملــه اینکــه اســامی کتابهــای پرفــروش این دوره را اعــالم نکردیم، چرا که این مســأله منجر به بروز نوعی تبلیغات کاذب میشد. آنچنان که بعضــی از کتابفروشــیهای عضــو طــرح، با درج عناوین کتابهای پرفروششان در طرح، تالش میکردنــد همچنان نــام خــود را در صدر جدول کتابفروشیهای پرمخاطب طرح حفظ کنند.»
همــان طــور کــه پیــش از ایــن هــم گفتیــم ســنگ بنای اجــرای طرحهــای تخفیــف فصلی کتــاب با عنوانهــای «عیدانه کتاب»، «تابســتانه کتــاب» و «پاییــزه کتاب» به هفته کتاب ســال 94 بازمیگردد، در آن زمان نخستین دوره این طرح با عنوان «کتابفروشــی به وســعت ایــران» برگزار شــد، البته آن هنگام قــراری بر ادامهاش نبود اما اســتقبال مردم آنقدر زیاد بود که مسئوالن خانه کتــاب بــه برگزاری دومیــن دوره آن در نــوروز 95 تشویق شدند.
در طــرح «کتابفروشــی بــه وســعت ایــران» ٠٠1 کتابفروشــی به عضویت ایــن طرح درآمدند امــا تعــداد آنــان در طرحهای بعدی بــه مرور با افزایــش قابــل توجهــی روبهرو شــد. آنچنــان که تعداد کتابفروشــانی که در این دوره به عضویت «عیدانه کتاب ٧9»درآمدند به 39٧ کتابفروشی رســید. حســینیپور درباره چرایی تفــاوت زمانی چنــد روزه در برگــزاری عیدانه کتــاب در تهران و ســایر شــهرهای کشــور افزود: «این طرح امســال سه روز جلوتر در شهرستانها آغاز شد، زیرا زمان بیشــتری نیاز بود تا ســایت و نرمافزار تهیه شــود و از آنجایی که دسترســی ناشــران و کتابفروشــان شهرســتانی به کتــاب در تهران کمتر اســت، این تصمیم گرفته شــد. بویژه که یکی از اهداف اولیه این طرح حمایت از کتابفروشیهای شهرستان و مراکز اســتانها و همچنین مناطق کم برخوردار است.»
یکی دیگــر از تغییرات این طــرح در «عیدانه کتــاب ٧9» در ایــن بود که ســقف یارانــهای که به هر یک از کتابفروشــان اختصاص پیدا میکرد از ابتدا اعالم نشد. مدیر عامل مؤسسه خانه کتاب در همیــن رابطــه گفــت: «در ایــن زمینــه برخی کتابفروشــیها میگفتند، ســقف یارانهشــان را از ابتــدا اعالم کنیم ولی این اعالم موجب میشــد کــه یارانــه در روزهــای نخســتین به پایان برســد و از آنجایــی کــه مدیریــت منابــع یکــی از اصــول فــروش اســت، هدف ما ایــن بود که همــه مردم جامعــه از این فرصت برخوردار شــوند. بنابراین تــالش کردیــم اعتبــارات را به صــورت تزریقی و شبانهروزی شارژ کنیم تا همه مردم تا آخرین روز طرح، از این فرصت استفاده کنند.» ■ یارانه حداکثر 30 میلیون تومانی به کتابفروشان عضو
بهگفته حسینیپور کمترین میزان یارانه که در این دوره به کتابفروشــیها اختصــاص پیدا کرده 2 میلیــون تومــان و حداکثــر آن هــم ٠3 میلیون تومان بوده اســت. همان طور که در این نشســت رسانهای اعالم شد در ابتدا قرار بود «عیدانه کتاب ٧9» با یارانهای 2 میلیارد تومانی برگزار شــود اما بواســطه اســتقبال مردم و کتابفروشان در نهایت ٠٠5میلیــون تومان دیگر هم بر میــزان اعتبار آن افــزوده شــد. حســینیپور تصریــح کرد:«البته به غیــر از افزایش میزان اعتبار مالــی عیدانه کتاب، بــه زمــان برگــزاریاش هــم ســه روز اضافه شــد. تخفیفهای اعمال شده برای فروش کتابها که تا قبل از این تمدید سه روزه ٠2 درصد بود به ٠3 درصد افزایش پیدا کرد و همین مســأله منجر به استقبال بیشتر مردم شد.»
حسینیپور که پیشتر در گفتوگو با «ایران» از افزایش احتمالی تخفیف تابستانه کتاب برای آثار تألیفی خبر داده بود، گفت:«با توجه به لزوم حمایت از کاالی ایرانی و از آنجایی که کتاب یکی از صنایــع فرهنگی بهشــمار میآید، وظیفه خود میدانیــم که از آثار تألیفی بیش از ترجمه شــده حمایــت کنیــم کــه این هــدف در دورههــای آتی اجرایی خواهد شد.»
طی برگــزاری دورههای قبلــی طرح تخفیف فصلی، مســئوالن خانه کتاب اعــالم کرده بودند کــه آمــار و ارقــام مرتبط بــا برگــزاری هــر دوره را در اختیــار محققــان و عالقــه منــدان خواهنــد گذاشــت. حســینیپور در همیــن رابطــه گفــت: «یکی از نکتههــای طرحهای فصلی اقبال مردم از کتابفروشــیهای بزرگ هر شهر بود. در همین زمینــه در حــال تهیه گزارشــی تفصیلی هســتیم تــا بــر این اســاس مشــخص شــود که چــرا مردم بــه این کتابفروشــیها مراجعه میکننــد. در این زمینــه بهدنبال ذائقهســنجی از مردم هســتیم تا مشــخص شــود در هر اســتان مردم به چه آثاری تمایل داشــتند و اســتقبال از کدام کتابها بیشتر بوده است.»
بر اســاس گفتههــای مدیرعامــل خانه کتاب طبــق اهدافــی کــه در معاونــت فرهنگــی وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی تعریف شده، این طرح در کنار دیگر طرحهای حمایتی همچون اعطای تســهیالت به کتابفروشــان و در نظــر گرفتنهای بنهــای دانشآمــوزی و دانشــجویی در برگزاری نمایشگاه کتاب تهران میتواند به بهبود شرایط مطالعه در کشــور کمک کنــد. اتفاقی که به گفته حســینیپور در نهایــت منجــر به کاهــش فاصله اســتانهای کــم برخــوردار در مقایســه بــا ســایر استانهای میشود.
حســینیپور در بخــش دیگــری از ســخنانش بــه لــزوم همراهــی مؤسســات و ســازمانهایی کــه در بحــث مالی قادر بــه همراهی بــا برگزاری طرحهــای تخفیــف فصلی هســتند اشــاره کرد و افزود: «در اجــرای چنین برنامههایی نباید فقط به بودجههای معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشــاد اســالمی متکــی باشــیم و بایــد بــا ســایر نهادهــا و شــرکتهای دیگــر نیز مشــارکت کنیم تــا آنها در اجــرای طرحهــا با معاونــت فرهنگی همکاری داشــته باشــند. در این زمینه با مؤسسه آمــوزش عالی امام رضا(ع) برای حمایت از آثار تخصصی حوزههــا و موضوعات مختلف رایزنی داشــتهایم که امیدواریم بــزودی نتایج آن اعالم شود.»
به گفته حســینیپور، مؤسســه خانــه کتاب در تالش اســت بدهیهــای خود از «پاییــزه کتاب» گذشــته را بــه کتابفروشــان عضــو در آن بپردازد. او در همین زمینه گفــت:«در این زمینه بهدنبال تخصیــص اعتبــار از ســوی معاونــت فرهنگــی وزارت فرهنــگ و ارشــاد اســالمی، بخــش عمده بدهــی بــه کتابفروشــیها پرداخــت شــده و قرار اســت تا پایــان فروردین ماه باقیمانــده بدهیها تسویه شود.»
بر اســاس آماری که در این نشست رسانهای اعالم شــد در ایــن دوره 12 میلیارد و ٠٠٧میلیون تومان کتاب از سوی ٠٠2 هزار شهروند خریداری شــده اســت. کمتریــن میــزان فــروش کتــاب در «عیدانــه کتــاب ٧9» بــه اســتان هرمــزگان اختصاص داشــته که کتابفروشیهای محدودی دارد، بعد از آن هم استانهای خراسان شمالی، کهگیلویه و بویر احمد و سیستان و بلوچستان سه رتبــه بعدی را از نظــر کمترین میــزان فروش به خود اختصاص دادهاند.