انتقام يا آمادهسازي؟

تنهــا پيروزي ايــران در چهــار دوره حضورش در جام جهاني، 19 ســال پيــش رقم خورد، در ورزشــگاه ژرالند شــهر ليون؛ جايي كه تيمملي با گلهاي حميد اســتيلي و مهدي مهدويكيادو بر يك- آمريكا را شكســت داد و 31 خرداد 1377 را براي هميشه در ذهنمان حك كرد. كمترين انتظارمان اين بود كــه فاتحان آمريكا سالها بعد فوتبال ايران را از مربي بينياز كنند. از آن همه ســتاره اما حتي يك مربي درجه يك در نيامد. احمدرضا عابدزاده 17 ســال پيش از بازيگري كنار رفت و جــز چند دوره فعاليت در استقالل اهواز، استيلآذين و پرسپوليس بهعنوان مربي دروازهبانها، ديگر در فوتبال نديديمش. محمد خاكپور دو، ســه سال بعد از جام جهاني 98 بازنشسته شد. ســرمربي استيلآذين شد و سرمربيگري در تيم اميد ايران را هم تجربه كرد. نادر محمدخاني 16 -17 ســال اســت كه ديگر فوتبال بــازي نميكند و فرصــت مربيگري هم برايش مهيا نشد. درســت مثل جواد زرينچه كه هرگز نتوانســت تبديل به يك ســرمربي مطرح بشــود. 15 سال اســت كه كفشهايــش را آويختــه و تيمهاي ليــگ يكي، چشــمگيرترين نقطــه در كارنامه سرمربيگري اوست. مهدي پاشازاده كه يكي از جوانهاي تيم 98 بود، 10 سال اســت بازنشسته شده و در اين سالها يك مربي بســيار فعال در ليگ يك بوده است. احتمال اينكه پاشــازاده 44 ساله در آينده روي نيمكت ليگ برتريها بنشيند كم نيست اما تا به امروز موفق به اين كار نشده. مهدي مهدويكيا جوانترين بازيكن ايران در جام جهاني 98 بود و ديرتر از بقيه كفشهايش را آويخت. زننــده گل دوم ايران به آمريــكا در اين چهار، پنج ســال با وســواس خاصي در حــال آماده شدن براي ســرمربيگري است. او براي سرمربي شــدن عجلهاي ندارد و فعــال در تيمهاي پايه هامبورگ مشغول اســت. كريم باقري تا همين هفت، هشت سال پيش بازي ميكرد. مردي كه جاهطلبي انگار در وجودش نيســت و سالهاي بعد از بازنشستگياش را به دستياري سرمربيان پرسپوليس گذرانده است. حميد استيلي از معدود بازيكنان حاضر در بازي ايران- آمريكا اســت كه سرمربي شد. زننده گل اول ايــران در نبرد ليون 16 -17 ســال پيش كه بازي كردن را كنار گذاشــت، وارد كادرفني پرسپوليس شد. پس از سالها دســتياري، سرمربي استيلآذين شد و در شــاهين بوشهر، پرسپوليس، راهآهن و ملوان مربيگري كرد؛ اگر چه هرگز مربي موفقي نبــود. تنها تجربه مربيگري مهــرداد ميناوند اما حضور در كادر فني تيم خونه به خونه بابل بود. خداداد عزيزي در 11 سالي كه از خداحافظياش گذشــته، در سياهجامگان، ابومسلم، پيام مشهد، شــهرداري تبريز و اســتقالل اهواز سرمربيگري كرد و هميشه ناكام بود. علــي دايي اما موفقترين مربــي تيم 98 بود. او از 10 ســال پيش كه فوتبال را كنار گذاشــت، در ســايپا ســرمربي شــد و بعد هم در تيمملي ايران، پرســپوليس، راهآهن، صبا و نفت. او يك بار قهرمان ليگ شــده و سه بار هم قهرمان جام حذفــي و از بين ســتارههاي 89، تنها بازيكني اســت كه سرمربي تيمملي شده. جالب است كه نيمكتنشينهاي تيم 98 از ستارههايي كه 19 ســال پيش آمريكا را فتــح كردند، در مربيگري موفقتر بودهاند. نمونــهاش عليرضــا منصوريان كــه فصل پيش اســتقالل را نايب قهرمان كرد و به يك هشــتم نهايي ليگ قهرمانان رساند و 9 سال پيش از آن را هم به سرمربيگري در پاس همدان، تيم اميد و نفت تهران گذرانده، كمك مربي تيمملي بوده و يك بازي هم بهعنوان ســرمربي روي نيمكت تيمملي نشسته است. افشــين پيروانــي در ايــن 12 ســالي كــه از خداحافظياش گذشــته، ســرمربيگري در ليگ برتر را با اســتيلآذين و پرسپوليس تجربه كرد و در كارنامــهاش ســرمربيگري در ليگ يك و مديريت تيمملي هم ديده ميشود. نعيم ســعداوي هم بعد از چند ســال دستياري در فــوالد، ســرمربي اين تيم شــد كــه البته نيمكتنشــينياش بيــش از يــك فصل طول نكشــيد. حال آنكــه بازيكناني كــه در بازي با آمريكا حتي روي نيمكت جايي برايشان نبود، در مربيگري هم حضور كمرنگي داشتهاند. نيما نكيســا و پرويز برومند كال از فوتبال فاصله گرفتهاند. ســيروس دينمحمدي بعد از يكي دو سال دستياري در اســتقالل، سرمربي تيم ليگ يكي راهآهن شد. علــي لطيفي يك دوره ناموفــق در ليگ برتر با راهآهن داشت و فصل گذشته هم سرمربي پاس همدان در ليگ دو بود. علياكبر استاداسدي در تيمهاي تبريزي دستيار بوده، رضا شــاهرودي در چند مقطع زيردســت افشــين پيرواني و فرهاد كاظمي مربيگري كرده و بهنام ســراج هم مربي صنعتنفت است. مثل ستار همداني كه در شــيرينفراز، تراكتورسازي و اســتقالل كمك مربي بوده و حاال در گسترش فوالد نقش دستيار لوكا را دارد. حتي ســرمربي تيمملي در جام جهاني 98 هم از فوتبال فاصلــه گرفته. جالل طالبي كه بعد از جــام جهاني تيمملي را ترك كــرده بود، بعد از يك سال دوباره سرمربي ايران شد و در مقطعي ســرمربي ســوريه بود اما حاال در 75 ســالگي مربيگري هم نميكند. وقت انتقام رســيده؟ يا پيشنهاد بازي با ايران تنها بهانهاي است براي آمادهســازي استرالياييها در جام جهاني پيشرو؟ ميتوانيم خوشــبين باشيم و روي دوميــن احتمال تمركز كنيــم اما چطور ميشــود باور كرد كه استرالياييها هرگز به انتقام از تيمملي ايران فكر نكردهاند؟ انتقامي كه با توجه به شرايط و قدرت تيم فعلي ايران، دلچسبتر هم خواهد بود و شــايد حتي تلخي شكســت خانگي 20 ســال پيش برابر ســتارههاي فوتبال ايران و ناكامــي در صعود به جــام جهاني 98 را هم براي استرالياييها از بين ببرد. دليلش چه اين انتقام احتمالي باشد و چه فارغ از آن برنامهاي براي آمادهســازي در راه جام جهاني، اســتراليا خواهان رويارويي با تيمملي ايران شده اســت؛ البته در يك بازي دوستانه كه خواستهاند خودشان ميزبان آن باشند. پيشــنهاد بازي بــا تيمملي ايران را يك ســايت اســتراليايي مطرح كرده و در توضيح آن نوشــته كه تيمملي اســتراليا در تالش اســت تا زمينه را براي انجام ديداري دوســتانه با ايــران مهيا كند تا تيمهاي ملي دو كشــور بعــد از نزديك به 20 ســال رودرروي هم قرار بگيرند: «اگر چه برگزاري اين بازي هنوز قطعي نشــده اما فدراسيون فوتبال اســتراليا مذاكرات خود را با ايرانيها آغاز كرده و گذشته از آن قصد دارد روابط سياسي خود را هم با اين كشور تقويت كند.» اســتراليا اگر بتواند ايرانيها را براي برگزاري اين بازي قانع كند، بازي دو تيم در اســفند ماه امسال برگزار ميشود. موضوعي كه البته نميتواند شايعه باشد چرا كه ديويد گالوف مدير اجرايي فدراسيون فوتبال اســتراليا هم در تاييد آن گفته: «مشغول مذاكــره با ايران هســتيم. در واقع ايــن روزها با برخي از تيمهاي قدرتمند آســيايي و غيرآسيايي وارد مذاكره شــدهايم و دنبال برگزاري بازيهاي دوســتانه با آنها هســتيم كه ايران هــم يكي از گزينههاي ماست. البته هنوز توافقي در اين زمينه صــورت نگرفته اما دنبال اين هســتيم كه روابط نزديكتري با مقامات فوتبــال ايران برقرار كرده و از تيمملي اين كشور پذيرايي كنيم.» شائبه تالش براي انتقامجويي از ايران را هم گالوف در ســرمان انداخت وقتي از تقابل ايران و استراليا در پليآف مقدماتي جام جهاني 98 ياد كرد: «در سال 1997 در بازي برابر ايران حذف بسيار تلخي را متحمــل شــديم. همه اســترالياييها از جمله خــود من، آن ناكامی را يكي از بدترين و تلخترين اتفاقات در تاريخ ورزش اســتراليا ميدانيم.» حاال شــما بگوييد؛ جنبه انتقامي اين بازي را ميتوان ناديده گرفت؟