جام جهاني بدترين زمان براي خريدن بازيكن است
بازيکناني كه با يك گل فراموش نشدني يا چند دريبل درخشان در جام جهاني يا جام ملتهاي اروپا همه را میخکوب ميكردند، سريع خريده ميشدند، كاري كه چندين دهه رونق داشت.
يك سنت بزرگ فوتبال در حال مرگ است: ترانسفر تورنمنتي.
برخــي باشــگاههاي بــزرگ از اين مسابقات بهعنوان يك فرصت استعداديابي اســتفاده ميكردند، چون خريدن «ستاره جام جهاني» هواداران و رســانهها را جذب ميكرد امــا معموال همه از آن پشــيمان ميشدند.
آرســنال در جــوالي 1992 هافبك دانمارك جان ينسن را خريد، يك ماه قبل در فينال جام ملتهاي اروپا يك گل عالي به آلمان زده بود، جورج گراهام مربي وقت آرســنال به رســانهها گفت او يك هافبك گلزن است.
هرگز نبــود و گل به آلمان يك اتفاق نادر بود. ينسن ســالها براي آرسنال گل نزد تا جايي كه هر بار صاحب توپ ميشد حتــي در محوطه جريمه خودي، هواداران آرسنال فرياد ميزدند: شوت بزن! در سال 1996 كه از آرسنال جدا شد، يك گل در چهار سال زده بود؛ هواداران آرسنال روي تيشــرت خود چاپ كرده بودند: من آنجا بودم وقتي جان ينسن گل زد!
گراهام با يك گل خام شــد. حتي سر الكس فرگوسن هم در اين دام افتاد. او بعد از بازنشســتگي نوشــت: «هميشه مواظب بودم كه بازيكني را بعد از نمايشــي خوب در تورنمنتهاي بزرگ نخــرم. اين كار را بعد از يورو 96 انجام دادم و يوردي كرويف و كارل پوبورســكي را جذب كردم كه هر دو عالي بودند اما نتوانســتند عملكرد آن تابستان را تكرار كنند. گاهي بازيكنان براي جام جهاني يا جام ملتهاي اروپا انگيزه و آمادگي فوقالعــادهاي دارند كه بعد از آن برايشان پيش نميآيد.»
در حقيقت، بدترين زمان براي خريدن يــك بازيكن بعــد از عملكــرد خوب در تورنمنتهاي بزرگ اســت. همه باشگاهها عملكرد خوب او را ديدهاند بنابراين قيمتش بيهوده باال ميرود در حالي كه خسته و از موفقيت اشــباع است. يك تورنمنت نمونه كوچكــي از بازيهايي اســت كه بخواهيد به خاطرش چنيــن تصميم گراني بگيريد. اگــر اين جام جهاني را نگاه كرده باشــيد، بايد خوان كوادرادو را بهتر از ليونل مســي بدانيد، ناصر شادلي مقابل برزيل درخشيد بهعنوان بخشــي از تيم درخشــان بلژيك اما بــه ندرت در تركيب تاتنهام يا وســت برومويچ بازيكني در كالس جهاني بوده.
شــايد جام جهانــي تواناييهاي يك بازيكن را شــكوفا ميكند اما اين واقعيت جذابي نيســت، آنچه اهميت دارد نمايش هفتگي يك بازيكن اســت، يك تورنمنت كوتاه در شــرايط تكرارنشــدني نميتواند مالك خوبي باشــد. در سال 2010 بعد از يك جام جهاني خــوب به همراه تيم ملي غنا، باشگاه ســاندرلند براي آساموا جيان ركورد شكســت و 13 ميليون پوند داد اما يك سال بعد اجازه دادند به امارات متحده عربي برود.
جيان يكي از بازيكناني اســت - مثل كــوادرادو يا خامــس رودريگس كه بعد از جام جهاني عالي 2014 با كلمبيا توســط رئال مادريد خريده شد- كه براي تيم ملي بهتر از تيم باشگاهي بازي ميكنند. بعضي بازيكنان (نمونه بــارزش گئورگي هاجي، ســتاره تيم ملي روماني) فوتبال باشگاهي و كار هرروزه و هر هفته را نميپســندند. بازيكن خوبي مثل اكســل ويتســل هيچ وقت در يك باشــگاه بزرگ بازي نكرده و در 27 ســالگي به چيــن رفته اما عنصري كليدي براي بلژيك محســوب ميشــود و مارك ويلموتس مربي سابق شياطين سرخ دربارهاش گفته بود: «نخســتين اسمي كه در فهرست بازيكنان بايد ثبت كرد».
تا همين چهار ســال پيش، ترانســفر تورنمنتــي وجــود داشــت. قبــل از جام جهاني برزيل، هيچ كــس گيرمو اوچوا را نميخواست، دروازهبان مكزيك با آژاكسيو فصل را در انتهاي جدول ليگ فرانســه به پايان رســاند، در بازيهاي تداركاتي جام جهاني هــم ضعيف بود و در نظرســنجي رســانههاي مكزيــك، خيليهــا ترجيح ميدادند خسوس كورونا در جام جهاني به جاي او درون دروازه مكزيك باشد اما اوچوا چهار بازي عالي داشت و يك قرارداد چاق با ماالگا كســب كرد هر چند در دو ســال به ندرت بازي كرد. بــه گرانادا قرض داده شــد و در دسته اول اســپانيا ركورد زد با خوردن 82 گل هــر چند همه آنها تقصير او نبود و دوباره ســقوط كرد. حاال در ليگ بلژيك و تيم استاندارد ليژ است، او با فاصله دروازهبان اول تيم ملي مكزيك به حساب ميآيد اما حاال ســقف فوتبال باشگاهي او مشخص است.
البته خريدن يــك بازيكن بعد از طي تورنمنتــي خوب گاهي عاقالنه اســت اگر نمايــش بلندمدت او توجيه كننده باشــد. كيلور ناباس دروازهبان كاســتاريكا بهترين عملكرد جام جهاني 2014 را داشت از نظر تعداد سيو نسبت به ضربه اما شايد مهمتر از آن فصــل خوبي بود كه با لوانته پشــت سر گذاشــت كه از نظر تعداد سيو نسبت به ضربات ســومين دروازهبان در ميان پنج ليــگ اول اروپا بود. به هر حال انتقال او به رئال مادريد فوقالعاده بود.
اينكه فقــط ضربات پنالتــي مانع از رســيدن كاســتاريكا بــه نيمهنهايي جام جهاني قبل شد، به طور كلي بازيكنان اين تيم را مورد توجه قرار داد و قيمت ترانسفر بازيكنان اين تيم از 922 هزار دالر در سال 2013 به 10 ميليون دالر در سال 2014 رسيد.
هوشــمندانهترين اقــدام در زمينــه ترانســفر تورنمنتــي خــالف جهت رفتن است يعني بازيكني را بخري كه تورنمنت، ارزانش كرده. بارســلونا بعد از جام جهاني فاجعه بار لوييس ســوارس، او را به قيمت كاهش يافته 65 ميليــون پوند از ليورپول خريد. بارسلونا بر اساس تئوري سرمايهدار بــزرگ، وارن بافت عمل كرد: بترس وقتي ديگران مشتاق هستند و مشتاق باش وقتي ديگران ميترسند.
تورنمنتهــا ديگر آن اثرگــذاري را ندارنــد. البتــه بازيكناني هســتند كه در روســيه درخشــيدند مثل بنژاميــن پاوار فرانســه، الكســاندر گولووين روســيه يا ايروينگ لوســانوي مكزيك و مورد توجه باشــگاههاي بزرگ قــرار ميگيرند اما آنها احتماال بدون جــام جهاني هم همين قدر جاذبه داشــتند. بايرنمونيخ به دنبال پاوار است نه به خاطر جام جهاني بلكه به خاطر فصل عالياش در بوندسليگا با اشتوتگارت بعد از آخرين بازي فصل كه اشتوتگارت 4 بر يك در آليانتس آرهنا به پيروزي رســيد. قطعا گل فوقالعــاده او به آرژانتين مالك باوارياييها نيســت و او احتماال از ســال 2019 بــراي بايرن در دفاع راســت بازي ميكند يعني همان جايي كه براي فرانسه به ميدان ميرود.
ترانســفر تورنمنتــي در حــال مرگ است چون بخش اســتعداديابي باشگاهها حرفهايتر شــدهاند و به طــور تمام وقت حتي ليگهــاي كوچك را مد نظر دارند و با نرمافزارهاي خود آمار هرروزه بازيكنان را به دست ميآورند.
ايجنــت فوتبــال آرژانتين، اوراســيو پاتانيان ميگويد: «باشگاهها تمام اطالعات درباره بازيكنان، تواناييها و مهارتهايشان، نقاط ضعف، قيمتشــان در بازار و وضعيت قراردادشــان را در اختيــار دارند.» هنوز هم برخي انتقاالت شكســت ميخورند اما ريسك كمتر شده. باشگاهها ديگر بازيكني را بــه خاطر يك تورنمنت خوب نميخرند همانطــور كه بــه خاطر يك بــازي عالي مقابلشان با يك تيم ديگر نميخرند.
نكتــه اينجــا اســت كــه اگر شــما يــك بازيكــن را در جريان جــام جهاني پســنديدهايد، خيلي عقب هستيد. فوتبال عقالني شده هرچند به آهستگي.
مترجم: سیدعلي بلندنظر
ديلي میل- قرار اســت كونته از چلســي اخراج شود و ســاري جاي او را بگیرد اما هنوز هیــچ اتفاقي نیفتاده و مربي ايتالیايي با چلســي قرارداد دارد، بنابرايــن او برگشــت و تمرينــات پیش فصل تیم را شــروع كرد.