Virtuoos gecomponeerde aha-erlebnis
TondeLeeuw, Beethoven, Evangelista, Hakooz, Mozart, Ralph van Raat, Residentie Orkest o.l.v. EdSpanjaard. Gehoord: 12/10, Laurenskerk, Rotterdam. Nogtehoren: 14/10, Koninklijk Conservatorium, DenHaag. 4 *#
lag het te verstoffen in de archieven van het Documentatiecentrum voor Nederlandse Muziek. Gelukkig kwam een medewerker het verloren gewaande Pianoconcert van Ton de Leeuw op het spoor. Donderdag gaf Ralph van Raat met het Residentie Orkest onder Ed Spanjaard de Wereldpremière.
In de Rotterdamse Laurenskerk bleek het werk een virtuoos gecomponeerde aha-erlebnis die in drie delen langs de centra van de vroeg-twintigste-eeuwse muziek voert. Frans: de gewichtsloze pianoarabesken die zich in de openingsmaten sierlijk rond kabbelende klarinetten en celli vlechten. Of het ‘Andante sostenuto’ dat met een fluwelen fluitsolo een verre sferische verwant is van het langzame deel uit Ravels Pianoconcert in G. De scherpe, bij vlagen bijtende ritmiek in de hoekdelen verraden een invloed van Bartók, terwijl de spottende fagot, ironische snare-roffels en pesterige trompetlijntjes in de finale naar Sjostakovitsj rieken. Nederlands, want des Willem Pijpers: de consequent gehanteerde octotonische toonladder. En toch, ondanks alle invloeden en ontleningen schemert er ook al iets vintage De Leeuws in de noten.
Van Raats spel was afwisselend licht en plooibaar, zoals in de prachtig uitgevoerde solocadens in het eerste deel, en puntig in de rappe ritmische passages. Ook Spanjaard zette met het Residentie Orkest in op transparantie. Knap, want geen sinecure in de galmrijke akoestiek van de Laurenskerk, al klonken de climaxen van de weeromstuit wat overgecontroleerd. Joep Christenhusz