Budget

Dear Noy Kulas,

Ako si Ms. Sponge Bob, taga taga siyudad. Kining akong suliran bahin sa akong bana. Naa mi puyo sa akong bana sa akong mga ginikanan. Ang nagbantay sa akong mga anak akong mga ginikanan. Every pay day, naa mi problema. Akong bana masuko siya nga dako akong ihatag nga konsumo. Akong parents ang nagbantay sa mga bata ug grabe ka pinangga akong mga anak. Tungod pamilyado na ko, dapat gamay ra akong ihatag para naa miy matigom, matod niya.

Maikog ko mohatag sa akong ginikanan og gamay nga konsumo kay libre na mi sa kaon, tubig plus pagpuyo then safe pa akong mga anak ug tarung pa pag-atiman. Makaingon ko nga hayahay kaayo mi nga nagpuyo sa akong mga ginikanan kay inatiman pud. Usahay si Papa pay manglaba sa among bulingon kon makaya niya. Plus kon ma- short mi sa kwarta, akong mama ang mosagop. Ang iyang point, Noy, mao daw magkautang utang mi sa akong ginikanan kay wa nay mahabilin sa akong sweldo kay akong ihatag tanan sa akong mama. Na dili tanan, Noy. Example, P5,000 akong sweldo, akong ihatag sa akong mama kay P3,000. Mangige siya kay mas ipalabi nako og hatag ang konsumo sa balay kay sa akong mga anak.

Angay na ba molahi, Noy? Malouy ko sa akong ginakanan kay ang attachment sa akong mga anak. Labi na akong papa naay sakit, maghilak dayon kon dugay makakita sa iyang mga apo. Noy, unsay akong angay buhaton? Salamat. MS. SPONGE BOB

Ms. Sponge Bob

Actually, kon maglain mo, di pa na mao nga kalisod ang inyong maagian. Sa pagkatinuod, gamay ra gani na imong gihatag sa imong parents kay libre mo tanan. Kon maglain mo, kamo maoy magbayad sa tubig, kuryente, kaon ug makabantay sa mga bata. Di lalim kay ako sab nang naagian. Maayo gani naay parents nimo nga mobantay. Kahibawo ka pila ang suweldo sa yaya karon? Di na mominos og P4,000 kay mao nay suweldo nako sa una sa 2009, ang katapusang tuig nga nagkuha mig helper.

Di pa na mao. Ang abangan sa balay ug uban pa. Ipatongpatong na, gamay ra na gani ang imong gikuwenta.

Mas maayo pa, mag-estorya mong duha parte sa budget. Kuwentaha pila ang inyong makunsumo kon maglain mo. Pangutana mo sa inyong mga higala nga naglain ug sama ninyo ang gidaghanon sa pamilya. Diha ninyo ibase ang kuwentada. Diha mo makaingon nga mas makadaginot mo kay sa maglain.

Wa nagpasabot nga kay imong ginikananan manglibre na lang mo. Minyo na baya mong duha. Busa ang imong paghatag is justifiable. But pagsabot mo kon pila gyud ang inyong igasto aron maka- save mo. Kana kon naa pay ma save. NOY KULAS