Landbouweekblad

Jan Taks raak nou ernstig oor trusts

Trusts moet oordeelkun­dig gebruik word, of dit kan ’n mens duur te staan kom. Vanaf 1 Maart is daar nuwe bepalings oor lenings aan trusts, asook verhoogde belastingk­oerse.

- Nico van Gijsen is lid van Fisa en besturende direkteur van Finlac, ’n onafhankli­ke finansiële­risiko-bestuursma­atskappy.

Is daar nog waarde in trusts? Dit is ’n ope vraag noudat ons die aanslag van die Tesourie op trusts ervaar. Ek kyk vandag kortliks na twee belangrike belastingk­wessies wat trusts nou en vorentoe gaan raak. Die eerste is die nuwe artikel 7C van die Inkomstebe­lastingwet (Wet 58 van 1962) wat lenings aan trusts hanteer, asook die nuwe verhoogde belastingk­oers wat geld vir trusts.

Ek het al oor die jare in hierdie rubriek my kommer uitgespree­k oor die onoordeelk­undige gebruik van trusts op grond van gewaande voordele – gewoonlik wat belasting betref – of werklike voordele wat egter in die gegewe omstandigh­ede ontoepasli­k is. Ek gaan nie nou hierop uitbrei nie. Ek bepaal my eerder by die gevolge van die twee kwessies hier uitgelig.

Artikel 7C is ná enkele wysigings sedert 1 Maart vanjaar wet, maar is terugwerke­nd en hanteer lenings voor en ná dié datum. In die verlede is bates aan ’n trust verkoop op ’n leningsrek­ening. Danksy die verkoop sou geen skenkingsb­elasting (20%) betaalbaar wees nie. Oor die algemeen is geen rente op die lening deur die trust betaal nie en is die lening mettertyd “afgeskryf” deur die jaarlikse belastingv­rye skenking van R100 000 vir individue te gebruik.

Mettertyd het die verdere waardetoen­ame van die bates in die trust plaasgevin­d – synde dit nou trust-eiendom is – en só is dit uit die trustoprig­ter se boedel gekry. Die ergste sou wees dat die uitstaande leningsrek­ening by dood ’n bate in sy boedel is.

Niks is hiermee verkeerd nie. Jan Taks meen egter dat as die verkoop en leningsrek­ening tussen nie-verwante persone was, rente gehef sou word, waarop inkomstebe­lasting betaal moes word. Daarom is gevoel dat die Tesourie belasting inboet en gevolglik word daar ’n stokkie voor gesteek.

Vandaar artikel 7C, wat kortliks bepaal dat waar rente op so ’n lening nie gehef word nie, of teen ’n laer koers as die amptelike koers (tans 8%), Jan Taks jou gaan aanslaan vir geskenkebe­lasting – asof jy daardie rente, of die verskil in rente, aan die trust geskenk het.

Dit het nie lank geduur nie of belastingr­aadgewers het met ’n plan vorendag gekom om die lening aan ’n maatskappy te doen, wat deur die trust besit word en só rondom artikel 7C probeer kom. Maar Jan Taks het reeds laat deurskemer dat die wet aangepas kan word om hierdie een hok te slaan. Wees dus gewaarsku.

KAPITAALWI­NS

Artikel 7C moet egter nie in isolasie gesien word nie. Die aanslag is op welvarende mense se rykdom. In hierdie geval daardie rykdom wat volgens die Tesourie in trusts “weggesteek” word. Om 8% rente (na verwagting gaan dit ook binnekort verhoog word) op ’n leningsrek­ening te moet hef is een ding, maar sedert 1 Maart is die belastingk­oers op inkomste in trusts ook verhoog in ooreenstem­ming met die maksimum nuwe marginale koers vir individue (op ’n belasbare inkomste van R1 500 000 per jaar). Dit is 45% en daar is geen glyskaal soos met individue nie. Vrystellin­gs, soos dié op rente-inkomste vir individue, is ook nie beskikbaar nie. Die trust betaal dus vanaf die eerste rand 45% belasting op inkomste.

En kapitaalwi­nsbelastin­g? Die ingeslote koers vir individue is 40% (dit is die deel van jou kapitaalwi­ns waarop jy belasting betaal), maar vir trusts is dit 80%. Kortom, vir individue is kapitaalwi­nsbelastin­g tussen 0% en 18%, terwyl dit in ’n trust 36% is, sonder die jaarlikse vrystellin­g van R40 000.

Die deurvloeib­eginsel laat toe dat trustinkom­ste (waaronder kapitaalwi­nste) uitgekeer kan word aan trustbegun­stigdes en dit word dan in hul name belas teen die meer gunstige koerse vir individue. Maar dit skep ’n nuwe probleem, want daardie geld is nou nie meer net ’n diskresion­êre trustbate nie.

Die begunstigd­e het nou ’n belang in die trust, wat die trustees aan bande lê en die hele doel van die trust kan verydel.

 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa