DELMAS-KRAGSTASIES KAN WATER UIT LOSKOPDAM ONBRUIKBAAR MAAK
TWEE maatskappye wat beoog om kragsentrales op die oewer van die Wilgerivier naby Delmas te bou het besluit om hul steun aan die Departement van Omgewingsake in sy regsgeding teen die nie regeringsorganisasie GroundWork te onttrek.
GroundWork het ’n aansoek in die NoordGautengse Hooggeregshof gebring nadat die Departement aan KiPower (Edms .) Bpk. en Kuyasa Mini ng( Edms .) Bpk. omgewingstoestemming verleen het om elk ’n private kragsentrale van 600 MW op te rig. Die Departement van Water en Sanitasie het ook reeds’ n watergebruik slisensie aan KiPower uitgereik.
Die Sentrum vir Omgewingsreg (CER) het namens GroundWork die hof versoek om die omgewings goedkeuring ter syde te stel en ook teen die waterlisensie geappelleer nadat drie onafhanklike spesialisverslae gewys het die beplande kragsentrales e omgewings bestuursplan en voorkomende maatreëls is ontoereikend om erge besoedeling van die Wilgerivier te voorkom.
KRITIEK VIR LANDBOU
Die Wilgerivier is van uiterste belang vir die SuidAfrikaanse landbou. Dit vloei in die Oli fantsrivier in, wat op sy beurt in die Loskopdam en Flag Boshielodam invloei voordat dit deur die Krugerwildtuin na Mosambiek vloei.
“Die Wilgerivier is relatief skoon en help om die hoë besoedelings vlakke in die Olifantsrivier tot aanvaarbare vlakke af te water,” sê mnr. Johan van Stryp van Agri Limpopo. Hy is nou betrokke by die monitering van watergehalte en waarsku dat besoedeling in die Wilgerivier die bordjies vir Limpopo en Mpumalanga se boere kan verhang.
“Dit kan hoër besoedelings vlakke meebring aswa t vir voedselproduksie toelaatbaar is.”
Van Stryp se waarskuwing word bevestig in die omgewingsverslag van die vereniging vir water en landelike ontwikkeling (AWARD). Dié organisasie se studies het gewys dat die onderOlifantsrivier nog vir mens en dier bruikbaar is danksy die relatiewe skoon status van die Wilgerivier.
STRYD DUUR VOORT
Dr. Steven Campbell, ’n Amerikaanse hidroloog wat ook ’n verslag vir die GroundWorksaak saamgestel het, waarsku dat die mitigasiestappe wat KiPower voorstel om besoedeling te voorkom, heeltemal ontoereikend is en dat oppervlak en grondwater waarskynlik besoedel sal word.
Hoewel die twee beoogde kragsentrales se prokureurs nie meer die GroundWorkaansoek teenstaan nie, is dit nog nie duidelik of die Departement van Omgewingsake sal voortgaan om sy besluit in die hof te verdedig nie. Die aansoek om die goedkeuring ter syde te stel bly dus staan.
Die kragsentrales se prokureurs het reeds aangedui dat hulle beoog om opnuut om omgewings toestemming aansoek te doen.
Die beoogde industriële aktiwiteite hou nie net vir SuidAfrika risiko in nie, maar ook vir Mosambiek. Die Olifantsrivier voed ook die Massingirdam in dié land. Ten spyte daarvan sê die Departement van Water en Sanitasie in sy goedkeuring s brief dat die opvangsgebied aan geen internasionale vereistes hoef te voldoen nie.
—
‘Dit kan hoër besoedelings vlakke meebring as wat vir voedselproduksie toelaatbaar is.’