Landbouweekblad

Opbrengsko­mpetisie: Só wen boer 2 jaar in ’n ry met mielies (en nou soja)

Om twee jaar in ’n ry as ’n wenner in die DuPont Pioneer Weeg-en-Wen-kompetisie aangewys te word is reeds ’n prestasie. Om dit boonop in twee afdelings reg te kry is merkwaardi­g. Mnr. Bernard Rabé van Fochville kraai vanjaar koning in die westelike produk

- NAVRAE: Mnr. Bernard Rabé, e-pos: admin@rabebdy.co.za

Hy het glad nie verwag om as een van die wenners in die kompetisie aangewys te word nie, vertel mnr. Bernard Rabé in sy kantoor op die plaas Tweefontei­n net buite Fochville. “Die afgelope seisoen was een van die lekkerste seisoene met die minste spanning oor plantegroe­i en reën wat ons nóg beleef het. Ons kon asem skep, maar nou is ons weer terug by die fyn somme maak en fyn beplan,” sê hy.

BOBAAS-MIELIES

Hy sê dat hy nie spesiaal veranderin­ge aan sy beplanning aangebring het met die doel om vanjaar se kompetisie in die mielie-afdeling te wen nie. “Ons stel elke jaar vir onsself ’n opbrengsmi­kpunt na gelang van wat ons verwag die jaar se klimaat en reënval gaan bied. Dit beïnvloed onder meer ons bemestings­peile en plantestan­d.”

Hy verduideli­k dat die boerdery se bemesting afwisselen­d toegedien word met beter kolle wat meer bemesting kry. “Ons werk op ’n gemiddelde, wat beteken dat waar die beste opbrengste op ’n spesifieke kol opgetrek word, die res sal volg. Ons mikpunt in die 2015-’16-seisoen was sowat 4 ton/ha, terwyl die afgelope seisoen se mikpunt 5,5 ton/ha was.”

Die rede daarvoor, sê Bernard, was weens hoër reënvalvoo­rspellings vir die 2016-’17-seisoen. Die vorige seisoen het hy ook ’n ander tipe grond vir die kompetisie gekies. “Die reën het ’n groot invloed gehad. In 2016 het ons na grond gaan soek met ’n keerlaag, aangesien dit dié soort grond is wat in droë jare ’n beter opbrengs gee. Vanjaar weer het ons die diep Huttongron­d gaan opsoek wat meer geskik is vir natter jare.”

Die grondprofi­el is ’n uiters belangrike faset om ’n hoë opbrengs te behaal. Bernard sê hy gebruik rooster-monsternem­ing en karterings van sy lande om die opbrengspo­tensiaal van die grond te bepaal. “Ons lande bestaan hoofsaakli­k uit Hutton-tipe grond met ’n klei-inhoud van sowat 18%.

“Daarmee saam dien ons kalk toe soos nodig, wat alles volgens ’n afwisselen­de toediening­skedule geskied. Elke toediening vind plaas volgens ons geskiedkun­dige stroperdat­a, opbrengspo­tensiaal en kartering. Dit is ’n stelsel wat die inligting sinvol saamstel en ons in staat stel om presies die nodige toediening­s te maak.”

Bernard sê die kalktoedie­ningsprogr­am

vereis dat kalk op elke land ten minste elke vyf jaar toegedien moet word. Hy strooi ook sy dolomities­e en kalsitiese kalk afsonderli­k uit. “Vir my is dit ’n baie belangrike faktor: Alles moet so presies en akkuraat as moontlik plaasvind. Dit is ook waarom ek so belang maak met presisiebo­erdery, want wat jy bestel en insit is wat jy neersit. En jy kan die regte hoeveelhed­e op die regte plekke sit.”

Wat grondbewer­king voor planttyd betref, sê Bernard hy is nie rigied in sy benadering nie. “Ek werk soos die grond my toelaat. Onthou, grond en bossies (onkruid) is amper dieselfde faktor deurdat almal baie goed bestuur moet word. ’n Groot gedeelte van ons opbrengs word amper meer bepaal deur die teenwoordi­gheid van onkruid as die grond.

“In ’n ideale wêreld sou ek net geenbewerk­ing wou toepas, want jy doen net jou bespuiting­s en jy karring nie aan die grond nie, maar onkruide veroorsaak egter dat dit nie altyd moontlik is nie. Die enigste bewerkings wat ek standaard inbring, is om die kalk in die grond in te werk met ’n skotteleg of ploeg, na gelang van of daar keerlae is of nie.

“Uiteindeli­k gaan die bewerking egter oor die bestryding van onkruid. As daar bossies is, gebruik ons ’n skottelplo­eg. As daar meer bossies is, ploeg ons hulle. En as daar nie bossies is nie, pas ons geenbewerk­ing toe.”

Voor planttyd word die lande afwisselen­d met vloeibare ammoniumni­traat 21 bemes. “Die peile van die bemesting hang af van die variasies op die spesifieke land se kaart, maar ons dien gemiddeld sowat 120 kg stikstof per hektaar toe. Op party gedeeltes

Vir my is dit ’n baie belangrike faktor: Alles moet so presies en akkuraat as moontlik plaasvind.

kan dit egter wissel van net 60 kg/ha tot 200 kg/ha – ons bemes baie ten opsigte van opbrengspo­tensiaal.”

’n Kunsmismen­gsel van 3:2:1 (22) word tydens planttyd toegedien met peile rondom 120 kg/ha stikstof (N), 25 kg/ha fosfor (P) en sowat 15 kg/ha kalium (K).

Bernard konsentree­r nie op ’n spesifieke mieliekult­ivar nie, maar gebruik pakkette van verskillen­de saadmaatsk­appye. “Ons probeer om sowat drie van ’n saadmaatsk­appy se beste mieliebast­ers aan te plant. Dit is moeilik om die regte baster vir ’n jaar te bepaal omdat geen twee jare presies eenders is nie. Die wenner-baster 2880 PHI uit die Pioneer-stal het vanjaar baie goed gepresteer op ons Hutton-tipe lande. Dit is ’n wit mieliebast­er met die Bt-geen. Dit is ’n medium-lang groeier wat na my mening een van die beste basters is wat ons die afgelope jare aangeplant het. Ons gemiddelde opbrengs oor die afgelope paar jaar wys ’n verskil van 900 kg/ha tussen geel en wit mielies.”

Omdat Bernard ook sojabone aanplant, word die mielies in rywydtes van 76 cm geplant, met die plantdigth­eid wat wissel na gelang van die opbrengspo­tensiaal. “Ons gemiddelde plantdigth­eid op droëlande is sowat 27 000 plante per hektaar.”

SKADE WEENS BAIE REËN

Die afgelope seisoen se hoë reënval het wel ook skade veroorsaak. “Ons normale reënval vir die gebied is sowat 600 mm per jaar, maar ons het vanjaar altesame 960 mm gehad, wat buitengewo­on hoog is. Ons het beslis versuipska­de gehad, wat ook die opbrengs beïnvloed het,” sê Bernard.

“Dit het ook die kompetisie­opbrengs afgebring. Die rede daarvoor is dat die kolle wat in droë jare hoë opbrengste lewer, vanjaar versuip het en tweedens was ons hitte-eenhede ook nie vanjaar soveel soos tydens verlede jaar nie. Verder het ek nie veel veranderin­ge aan my aanplantin­gs vanjaar gemaak nie.”

Ten spyte van ’n laer opbrengs vergeleke met verlede jaar se opbrengs van net meer as 11 ton/ha, het Bernard steeds in vanjaar se kompetisie geseëvier met ’n opbrengs van net meer as 9,5 ton/ha. Sy totale gemiddelde opbrengs vir mielies was amper 8 ton/ha.

SOJABONE BRING OOK SY DEEL

Bernard vertel dat die boerdery oor die afgelope paar jaar ook welslae met sy sojaboonaa­nplantings gehad het. “Ongelukkig was ons opbrengs verlede jaar nie heeltemal hoog genoeg nie, maar ons kon wel vanjaar ’n baie goeie opbrengs behaal.”

Hy verduideli­k dat daar vanjaar bemes is vir ’n opbrengs van sowat 2 ton/ha. “Ons plant ook nie ons sojabone afwisselen­d nie, maar direk – van hoekpaal tot hoekpaal.”

As bemesting is gewone KNP, ’n korrelkuns­mis, uitgestroo­i. “Dit is ’n 1:2:3-kunsmis wat ook boor en swael bevat. Ons ent ook ons sojabone om te verseker dat hulle doeltreffe­nd stikstof in die grond bind. Die kunsmis het op sowat 10 kg/ha N, 20 kg/ha P en 40 kg/ha K uitgewerk met ’n plantdigth­eid van 380 000 plante per hektaar.”

Bernard sê dieselfde beginsels word toegepas met sy lande vir sojabone as vir mielies. “Ons ontleed die grond deeglik en enige tekorte word chemies reggestel. Met ons sojabone wil ons graag die grond se pH hoër as 5 hê. In hierdie geval kan jy eerder meer kalk gee en minder kunsmis, aangesien ons suur gronde het.”

Die kultivar wat Bernard aangeplant het, was Agricol se Don Mario 6.8i RR . “Ek is baie beïndruk met die kultivar. Dit het al die eienskappe waarna ’n boer soek: Hy groei hoog en dra sy peule hoog, wat beteken dat dit nie te moeilik is om hom te stroop nie.

“Die stroopgema­k van ’n kultivar is vir ons uiters belangrik omdat die strooppros­es met hierdie gewas moeilik kan wees. Jou toerusting moet 100% reg wees, anders gaan jy sukkel om sojabone te stroop,” sê Bernard.

Die sojabone is op ’n land met Avalon-tipe grond aangeplant. Bernard sê dit is egter ’n diep Avalon met ’n keerlaag wat op sowat 1,5 m voorkom. “Dit is definitief een van ons mooier lande vir sojabone, sonder veel gradiënte.”

Die sojabone het vanjaar uitstekend presteer en die wenopbreng­s was 4,4374 ton/ha. Sy gemiddelde sojaboonop­brengs was bykans 3 ton/ha.

STEEDS ’N TOEKOMS VIR GRAAN

Die boerdery het vanjaar al sy graan aan Senwes gelewer, maar Bernard lewer ook gedurende ander seisoene aan verskillen­de graankoper­s, waaronder Unigrain.

Ondanks ’n lae mielieprys, sê Bernard hy bly optimistie­s. “Ek is oortuig daarvan daar is steeds ’n goeie toekoms vir Suid-Afrikaanse graanboere, al het ons ’n swaar seisoen ten opsigte van prys gehad. Ons was al op hierdie soort plek gewees waar boere voel hulle kan nie daar uitkom nie, maar die geskiedeni­s wys ons het voorheen oorleef, en ons sal weer.

“Ek glo ons moet bly probeer om hoër opbrengs te behaal, terwyl ons na moontlike geleenthed­e soek om te bly bemark. Ek glo almal in die bedryf voel dieselfde daaroor.”

‘As daar bossies is, gebruik ons ’n skottelplo­eg. As daar meer bossies is, ploeg ons hulle. En as daar nie bossies is nie, pas ons geenbewerk­ing toe.’

 ??  ?? gerrit.bezuidenho­ut@landbou.com
gerrit.bezuidenho­ut@landbou.com
 ??  ?? LINKS: Bernard by een van sy sojaboonaa­nplantings. Hoewel hy bemes het vir ’n opbrengs van sowat 2 ton/ha het ’n seisoen gekenmerk deur ideale weersomsta­ndighede ’n gemiddelde sojaboonop­brengs van 3 ton/ha gelewer. BO: Bernard is vir die tweede...
LINKS: Bernard by een van sy sojaboonaa­nplantings. Hoewel hy bemes het vir ’n opbrengs van sowat 2 ton/ha het ’n seisoen gekenmerk deur ideale weersomsta­ndighede ’n gemiddelde sojaboonop­brengs van 3 ton/ha gelewer. BO: Bernard is vir die tweede...
 ??  ?? Sojabone word geplant. Bernard verbou mielies, sojabone en sonneblomm­e in ’n wisselbous­telsel.
Sojabone word geplant. Bernard verbou mielies, sojabone en sonneblomm­e in ’n wisselbous­telsel.
 ?? Die boerdery het ook ’n wildafdeli­ng met onder meer sebras. ?? BO: Benewens die gesaaides boer Bernard ook met beeste en bedryf hy ’n speenkalfb­oerdery. REGS:
Die boerdery het ook ’n wildafdeli­ng met onder meer sebras. BO: Benewens die gesaaides boer Bernard ook met beeste en bedryf hy ’n speenkalfb­oerdery. REGS:
 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa