ONDERSTEUN BOERE OP HIERDIE MANIERE
Dis droogte. Min mense wat nie boer of nabye familie op droogtegeteisterde plase het, verstaan werklik die konsep of die intensiteit van die ramp nie.
Die Regering verstaan dit glad nie en stel ook nie belang nie. Dis immers verkiesingstyd, en die geld word op T-hemde en stemme werf bestee. Maar dis sy saak, ek verstaan (nie regtig nie, maar toemaar.)
Die berigte wat ek lees oor droogte in die Karoo, die OosKaap en elders, maak mense bewus van die probleme, bankrotskappe, vrektes, swaarkry en honger, maar niemand gee raad aan Jan Publiek oor hoe om te help nie. En boere is trots. Hulle vra nie sommer nie.
Ek wil graag met hierdie skrywe, as ’n boer en namens ander boere, raad gee aan diegene wat graag wil help. Sonder om te bedel. Hier is ’n paar wenke: Ondersteun dit wat die boere doen. Talle boere het ander inkomstebronne probeer skep om kontantvloei te probeer red – dinge soos padstalle, ’n bergfietsresies, padwedlope, staproetes en plaastoerisme. Of as gemeenskap bied hulle skoue, 4x4-dae, ens., aan. Ondersteun dus hul byeenkomste, doen hul staproetes en bly in hul chalets. Woon hul feeste by en besoek ’n plattelandse kerkbasaar. Ondersteun hul stalletjies op die skou. Hulle het dit beslis nodiger as die staat se vakansieplekke, die winkels se eentonige produkte, en die stad se alles-dieselfde-vermaak. Boeregemeenskappe se produkte is gewoonlik uniek en interessant. Doen ’n bietjie moeite en gaan kyk.
Dra wol. Dis duursaam, koel óf warm, en dit ondersteun Suid-Afrika se wolboere. Die land kweek van die beste wol ter wêreld, maar ons het nie ’n kultuur van wol dra nie. Dieselfde geld bokhaarprodukte. Dit help nie net boere nie, dit hou werkers op plase. En ’n mens is nooit spyt as jy gehalte koop nie.
Eet rooivleis. Die vleisbedryf is tans in ’n krisis gedompel, waarskynlik deur mense wat op die nood van boere teer vir eie gewin. Boere kry skielik ongeveer die helfte van die prys vir hul vleis, maar die verbruiker betaal steeds dieselfde vir sy of haar vleisaankope. Dis siek. Iewers skep die middelmanne en die monopolie groot! Omseil dit en koop regstreeks by jou vriend op die plaas. (Moenie my bel nie, ek het nie tans slaglammers nie.) Dring ook op plaaslik geproduseerde hoendervleis aan. Suid-Afrika voer miljoene ton hoendervleis in, ten koste van plaaslike boere. Plaas druk op jou slaghuis om ’n persentasie van sy wins aan droogtehulpfondse te gee. Dit hoef hom nie seer te maak nie, maar hy hoef ook nie altyd aan die ontvangkant te wees nie. Hy kan help red aan die bedryf wat hom laat lewe. Gebruik jou regte en koopkrag om die kosbedryf te beheer.
Of ten minste jou stem dik te maak. Gebruik die pers. Boikot invoer deur plaaslike produkte te ondersteun. Koop Suid-Afrikaans. Ons boere produseer kos en vesel van goeie gehalte, maar verbruikers koop onwetend ingevoerde produkte wat in Afrika gestort word – ten koste van die boer en die land se mense. Die boere in noodgeteisterde dele het ’n behoefte aan veevoer én die vervoer daarvan. TLU SA, Boere in Nood, Gift of the Givers, Burre Burger, die meeste boereverenigings en baie ondernemings en nie-regeringsorganisasies help met voer. Maar hulle is afhanklik van donasies of vervoer. Honderde boere wat betreklik onlangs deur ’n droogte is en nou goeie oeste het, gee ruim. As dit nie vir hulle was nie, was ek reeds bankrot. Maar die vervoer kos baie geld. ’n Vrag voer van die noorde af Karoo toe kos sowat R20 000. Die boere het nie meer geld daarvoor nie, en indien ons het, is dit gewoonlik kostedoeltreffender om by ons plaaslike kooperasie voerkorrels of mielies te koop. Ek vra nie vervoergeld nie, maar daar loop baie vragmotors leeg terug van Johannesburg af Port Elizabeth toe (gewoonlik nadat hulle ingevoerde kos van die hawe af Gauteng toe gery het.) Indien jy van so iets weet, vra
die kontrakteur om te help voer aanry. Ons grootste probleem is om voerskenkings hier te kry.
Indien jy dit finansieel kan bekostig en jy wil liewer geld gee, skenk dit asseblief aan van die bogenoemde instellings, of vra die voorsitter van die boerevereniging of daar iemand spesifiek is wat meer hulp nodig het. Die leraars in die dorp weet ook gewoonlik waar dit die nodigste is. Moet om Vadersnaam net nie deur die staatskanale probeer werk nie – dit werk nie. Die vorige keer toe die Regering “gehelp” tydens ’n vorige droogte, is die geld onder plaaswerkers verdeel. Die drankwinkels het ’n rekordmaand gehad.
Ondersteun ondernemings
wat boere help. Let op die nuusberigte. Jy sal sien wie se vragmotors loop met voer Karoo toe. Of vra die boereveniging om ’n lys op te stel van ondernemings en instellings wat hulp verleen. Dís Suid-Afrika se werklike ruggraat. Hou daardie manne in besigheid!
Die laaste raad is: Praat. Laat die banke hoor die publiek is kwaad oor die gebrekkige hulp aan boere wat swaarkry en oor hoe plase, bakkies en broodnodige hulpmiddele teruggeneem word. Laat die winkelgroepe hoor die land is kwaad oor hul geldgierigheid en uitbuiting van boere en die publiek. Laat die plaaslike regerings hoor dat die belasting wat boere betaal vir hoegenaamd geen dienste nie, ten minste nie gebruik moet word vir hul afsluitingspartytjies en uitspattighede nie. Laat die pers hoor die land het nou genoeg gehad van die Regering wat nie sy boere help nie, maar eerder wegkyk as hulle vermoor word. En nie plaaswerkers se werk op ’n volhoubare wyse beskerm nie, maar dit ook van die boere verwag. En vere voel vir voedselsekerheid, maar kos invoer, boerderygrond laat opmors en ’n politieke speelbal maak van grond. Dis verkiesingsjaar. Maak gebruik daarvan. Maak jou stem dik. Ons is die belastingbetalers, die werkverskaffers en die ruggraat van die ekonomie. Praat! Ek sê dankie aan elkeen wat tot hier gelees het, elkeen wat belang stel, elkeen wat help, elkeen wat bid en glo en bemoedig. Julle hou ons arms op! Ons kan nooit sonder hulp van buite ál ons boere en werkers op die plase hou nie. En ons wíl boer. Ons wil ons mense voed en klee. Dis wie ons is. Baie, baie dankie. Mag dit goed gaan met jou.
HANNES HORN Steytlerville Hierdie skrywe is oorspronklik op Facebook geplaas. — Red.