Mooimaak-idees vir buiteruimtes
Van potte en patrone tot beelde en kaste – mooigoed is ’n moet, ook in jou tuin.
1 Potte
Wie onthou nie wat potplante vroeër jare was nie: plante wat in kleipotte en konfytblikke in reguit rye op die veranda gerangskik gestaan het. Só skryf Nancy Gardiner in haar boek Tuinmaak maklik gemaak. Vandag is daar ’n wonderlike verskeidenheid potte, bakke, mandjies en vensterbakke van allerlei materiale beskikbaar waarmee jy enige styl en stemming kan skep.
In André Kruger van Garden Bleu se eie tuin in Pretoria het hy die inrit geskei van die tuin met ’n ry suurlemoenboompies in potte, elkeen op sy eie kort pilaar. “Ek glo die herhaling van sekere elemente skep ritme, en ritme skep rustigheid – daarom die herhaling van die potte op die pilare.”
Hy sê dis maklik om ’n soortgelyke effek te bewerkstellig, maar kies altyd potte in dieselfde vorm en grootte eerder as verskillendes, anders kan dit gou die teenoorgestelde effek hê en in visuele chaos ontaard.
Wenk Veral in ’n klein tuin is houers met aantreklike en interessante vorms ’n seën, skryf Nancy. Hulle dien as ’n dekoratiewe element, asook ’n tuiste vir allerlei plante. Hulle kan met bome, struike, jaarplante en selfs kruie en gr9oe8ntteubiespAlaungt wusotrdu.s
3 Werkstasie
’n Tafel waar jy steggies kan maak, saadjies uitplant of moeë plante nuwe lewe probeer gee, is ’n moet vir almal wat lief is vir tuinmaak. Geraldene sê dis hier waar sy graag op ’n Sondag met haar plante woeker of sit en lees. “Ek is mal daaroor om iets uit niks te maak. Dié werkstasie bestaan eintlik uit twee vervoerkratte wat ons iewers opgetel het. My planttafel is altyd ’n aanknopingspunt vir geselsies, want ons kyk daarop uit wanneer ons op die stoep kuier,” vertel sy.
Die prentjie word afgerond met staalwerk, potte en horings teen die muur. Selfs ’n geroeste gieter en ou emaljebeker is ingespan as potplanthouers tussen haar versameling terracotta-potte. >>
2 Patrone op die vloer
Wat is nou lekkerder as verskillende teksture onder jou voete? In Geraldene Downey Paton se tuin in Durban (links) het Jan Blok van Blok Designs die vloer versier met ’n kombinasie van stapblokke, spoorwegdwarslêers, spoelklippe, stompe en grondbedekkers.
Helga du Randt se klein tuintjie in Pretoria (onder) spog met ’n “Persiese tapyt” op die grond. Die effek is geskep met ’n ysterraamwerk wat spesiaal vir haar ontwerp is deur André van Garden Bleu – dit vorm die binnelyne van die “mat”. Spoelklippe in verskillende kleure en groen pepermentmos (Mentha requienii ) vul die patroon in, terwyl ’n pot vol geil Euphorbia ‘Diamond Frost’ in die middel dit afrond. Nou lyk haar tuinvloer ekstra mooi van die stoep af.
4 Lewende mure
’n Vaal muur is in ’n lushof vir die oog omskep danksy immergroen kruipvy (Ficus pumila) wat die perfekte agtergrond skep vir ’n mooi ystertralie-hek en rakke vol potplante. “Ons het dié hek op Deneysville in die Vrystaat gevind en dit werk perfek teen die muur,” vertel Geraldene. Dis die ideale uitstalplek vir haar versamelings harte, krale, bokhorings en ’n kruis.
Rakke is ideaal vir ’n tuinmuur waar die ruimte beperk is, soos in ’n stegie of waar jy die vloerspasie nodig het vir iets anders. Dit hoef nie breed te wees nie – selfs 20–30 cm bied genoeg pakplek vir heelparty potte en mooigoed.
Wenk As jy ’n vaal vibracrete-muur met kruipvy in ’n lewende muur wil omskep, seël die vibracrete eers met ’n produk soos Plascon Brickseal omdat dié mure ’n poeier afskei wat dit moeilik maak vir die plant om daarteen vas te suig. Kruipvy is ’n goeie muurbedekker omdat dit so plat teen die muur groei. Jy kan voorwerpe bo-oor dié ranker hang, of tussen-in as jy bereid is om dit gereeld oop te snoei.
5 Kaskenades
Meubelstukke soos groot, ou vertoonkaste en eetkamerstoele hoef nie tot binne die huis beperk te word nie. Geraldene, ’n opperste snuffelaar, het Suid-Afrika al platgereis – en oral raap sy weggooigoed op. Dié lendelam kas het sy op Rosendal in die Vrystaat raakgeloop. Die blou kleur het dadelik haar aandag getrek en dit was die ideale stuk om ’n fokuspunt teen ’n saai muur in haar binnehof te skep.
Benewens terracotta-potte van verskillende groottes op die rakke en selfs in die laaie word die kas omring deur tuinstewels, harte, antieke tuingereedskap, ou borde, teepotte en selfs ’n trekkersitplek. Op die vloer pronk ou Winterton-broodpanne met kruie van elke geur – Geraldene se gunsteling-element.
6 Beelde
’n Beeld verleen nou maar eenmaal daardie ietsie ekstra aan ’n tuin – dit kan ’n groot apploustrekker wees of iets meer subtiels wat saamsmelt met die plante. Dié Marieke Prinsloo-Rowe-beeld in Helga du Randt se Pretoria-tuin skep ’n lieflike fokuspunt en is so geplaas dat jy dit behoorlik kan geniet wanneer jy op die stoep sit.
Hoewel dié standbeeld ’n waardevolle kunswerk is, kan goedkoper beelde dieselfde trefkrag hê. Doodgewone sement verweer mooi en ontwikkel mettertyd ’n lieflike patina.
Wanneer jy ’n beeld oorweeg, hou dit eenvoudig. Net soos met enige kunswerk moet jy iets kies wat vir jou beeldskoon is en “met jou praat”. Plaas dit aan die einde van ’n paadjie of gangetjie of in die middel van ’n muur. Maak seker dit word versag deur omliggende plante en ’n groen agtergrond.
7 Water-elemente
Watertuite in fonteine is die ideale geleentheid om lekker te speel en kreatief te dink. Of dit nou antieke krane, leeukoppe of visse is, jy kan vrye teuels aan jou verbeelding gee. Drie kraanvoëls van verskillende groottes in Geraldene se tuin omskep ’n gewone waterfokuspunt (ontwerp deur Blok Designs) in iets besonders. “Dié fontein is sigbaar deur ’n glasvenster sodra jy by die voordeur instap,” sê sy. “Dit is regtig betowerend. Dit skep ’n gevoel van diepte en trek ’n mens behoorlik by die ruimte in.”
Sement en staal is ’n pragtige kombinasie en werk goed saam met water: Die alge wat op sement groei, skep ’n ouwêreldse effek, terwyl staal lieflik verouder in die buitelug.