KOLERA
CHOLERA
Müzik ile ilgili bir dergide Kolera başlığının ne ilgisi var diye düşünebilirsiniz.
Ancak kaderin garip bir cilvesi olarak Mevlevi geleneğinden1 gelen, ayinler2 besteleyen ve aynı ney sazını üfleyen iki bestekârımızın ölümleri altmış beş sene aralıkla bu hastalıktan olmuştur.
Kolera 1800’lerin başlarında Hindistan’da ortaya çıkmış ve 1970 senesine kadar bütün dünyada yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Hastalığın sebepleri; kanalizasyon sularının içme suyuna karışması, sebzeler ile meyvaların yıkanmadan yenmesi ve hasta birisinin eşyalarının kullanılması olarak tanımlanmıştır. Belirtileri ise ishal, mide bulantısı ve kusma, kısaca bağırsak enfeksiyonudur. Kolera bir ara o kadar çok yayılmıştır ki İran, Japonya, Mısır, Rusya ve İngiltere’de uzun süren salgınlar olmuştur.
Osmanlı topraklarında ise ilk defa 1865’te Hicaz bölgesinde görülmüş, Hac’ca3 gelen Hintliler kolerayı otuz bin kişiye bulaştırmışlar ve hastalık Hicaz’dan İstanbul’a kadar yayılmıştır. İstanbul beş ay boyunca kolera ile mücadele etmiş, geçici hastahaneler kurulmuş, başka şehirlerden doktor ve eczacılar gelmiş ancak kırk bin kişi öldükten sonra İstanbul’da kolera başka bir sebeple bitmiştir.
Malumunuz olduğu üzere İstanbul’un yangınları meşhurdur. Üç bin evin yandığı Hocapaşa ve Kumkapı yangınları4 ile beraber kolera mikrobu da kırılmış ve alevlerle beraber uçmuş gitmiştir.
You may think of the irrelevance of Cholera in a musical magazine.
However, as a twist of fate, two eminent composers and ney (an end-blown flute) players of the Turkish Mawlawi Tradition (a Sufi order, socio-cultural structure that originated in Konya, following Jalaluddin Rumi’s death in 1273) lost their lives – with a difference of 65 years – owing to that illness.
Emerging in early 1800’s in India, cholera caused deaths of hundreds of thousands people across the globe until 1970’s. Three main reasons are put forward for its emergence: mixture of drinkable water with sewages, consumption of fruits and vegetables without washing and use of personal belongings of an infected person. Symptoms of that disease are diarrhea, nausea and vomiting. Cholera is a pure example of intestinal infection. There were times that cholera was highly fatal and widespread all around the world, namely, in Iran, Japan, Egypt, Russia and England.
In the Ottoman lands, cholera’s first appearance was in 1865, in the Hejaz Region (the west of Saudi Arabia). Around 30 thousand natives were infected because of the Indian pilgrims who had come to visit the Kaaba. The illness reached Istanbul in a short period of time. The capital city of the Empire had to fight with cholera for five months by building prefabricated hospitals and bringing health personnel from other cities. The perseverance of the state against the disease could not stop the death of 40 thousand people. Its expiration, on the other hand, had to do with something that was completely far from hospitals...
As you may probably know, Istanbul is historically infamous for its fires. Hocapaşa and Kumkapı fires, both erupted in 1865, in Hocapasa and Kumkapi areas in Istanbul, burnt around 3 thousand houses down. These two historical regions were almost totally destroyed. Thanks to this burning to ashes(!), cholera had been a thing of the past.