Eyvah batıyoruz!

Açık denizdesiniz ve teknenizin su aldığını fark ettiniz. Öyle bir durumdasınız ki yardım isteyemiyorsunuz. Etrafınızda imdadınıza koşacak kimse yok. Bu kötü senaryoda kurtarıcı rolü size düşerse ne yapacağınızı biliyor musunuz?

Bir tekne neden batar? Elbette su alınca. Pekiyi tekne nasıl su alır? Gövde delinince, borulardan biri yırtılınca ya da başka bir sebepten ötürü. Ortalama 10 metre boyundaki bir teknenin gövdesinde bir düzine delik bulunduğunu söylersek meselenin önemine daha iyi dikkat çekmiş olabiliriz. Konunun uzmanları teknenin su almasına yol açan ve en sık rastlanan sebepleri şöyle sıralıyor:

Denizde yüzen bir şeye çarpma. Gövdenin delinerek su almasına sebep olan en sık rastlanan olaydır. Bunu önlemek için yapılması gerekenler ise çok basit. Öncelikle seyir esnasında pozisyonunuzu çok iyi bilin, etrafınızdaki sığlık ve topuklara karşı dikkatli olun. Buna karşılık bir de beklenmeyen tehlike var. Yani denizde başıboş yüzen maddeler… Bunlar bazen fırtına, sel ya da şiddetli yağmur sonrası denize sürüklenen kütük ve benzeri şeyler olabilir. Bazen de denizlerde, gemilerden düşen konteynırlar… Dolayısıyla seyir esnasında gözünüz sürekli suyun üzerinde olmalıdır. Uskura dolanıp şaft yatağını yerinden oynatacak kadar kalın naylon halatlar da sadece teknenizin su almasına neden olmaz, motorunuzda krank kırılmasına kadar büyük arızalara yol açabilir!

Hortumlardaki yırtıklar... Eğer teknenizin su almasının sebebi bir hortumdaki yırtıksa yapılacak ilk iş hemen vanasını kapatmaktır. Vanalar sürekli aynı pozisyonda bırakılırsa kaynar ve çalışmayabilir. Bu durumda hortumun etrafının bir bez ya da benzeri bir madde ile sarılarak gelen suyun asgariye indirilmesi gerekir. (Sintine pompalarının yenebileceği kadar) Eğer patlayan hortum motor soğutma sistemine dahil değilse, yani kapatılmasında bir mahsur yoksa ki, bu vana kapatması için de geçerlidir) hortumun delik kısmını keserek ucuna konik şekilde tahta ya da lastikten yapılmış bir tıpayı tıkamak bir çözüm olabilir. Böyle bir durumda (eğer tıpayı kaydırmıyorsa) bir de hortum kelepçesi takılması faydalıdır.

Şaft contası (salmastra) sorunları. Her sezon başlangıcında şaft contasının (salmastra) soğutucu suyunun hortumunun çalıştığından, suyu düzenli şekilde geçirip salmastraya ulaştırdığından emin olun. Ayrıca çift motorunuz varsa her salmastrayı iki motordan da besleyen tesisat yapın. Böylece her iki salmastranızı da iki motordan beslemiş olursunuz. Şaft yatağına gres basan bir sistemin hem su izolasyonuna hem de salmastranın geç aşınmasını önlemekte büyük faydası vardır.

Zincirin kıçtan atılması.... Tek demir olarak teknenin demirini kesinlikle kıçtan atmayın. Deniz ve hava koşullarındaki değişiklik ya da başka bir teknenin yaratacağı dalga içeriyi suyla doldurabilir. Ayrıca manevra zorluğu yaşayabilirsiniz.

Sızıntıyı hafife almayın

Gövdedeki bir deliği, küçük de olsa önemseyin. Zira uzmanlar, suyun 0,5 metre altında kalan 5 santimetre çapındaki bir delikten dakikada 200 litreden fazla su girdiğini belirtiyor. Bu delik 10 santimetre daha aşağıdaysa teknenin içine dakikada giren su miktarı iki katına çıkıyor. Ve suyun girdiği süre uzadıkça, içerideki suyun yüksekliği hızla artıyor ve tekne gittikçe daha hızla batmaya başlıyor. O yüzden içeri giren suyun hızla kesilmesi, deliğin acilen bulunması ve içerideki suyun boşaltılması gerekiyor. İlk yapmanız gereken, mevkinizi Sahil Güvenlik’e bildirmektir. Bunun için telsiz kullanmayı bilen ve koordinatlarınızı söyleyebilecek bir kişiyi telsize yönlendirin. Ancak sizi hızlı bir şekilde bulmaları için koordinatlar yeterli olmayabilir. Bu durumda etraftaki bir takım işaretlerin de söylenmesi gerekir. Eğer karanlıktaysanız güçlü bir el feneri ya da reflektörle kendinizi göstermeye çalışın.

Teknenin kaptanı olarak yapmanız gereken acilen suyun girdiği yeri bulmaktır. Bunun en başta tekneyi donatırken, sintinenin her noktasının ulaşılabilir olmasına özen gösterin. Özellikle içerisi suyla dolduktan sonra su gelen noktanın belirlenmesi giderek zorlaşır, zaman alır… Bir yere çarpmışsanız, postalardan, yelkenli teknelerde salmanın bağlantılarından, içten ya da dıştan takma motorun körüklü borularından, şaft contalarından, teknenin iç kullanım ihtiyacı olan su giriş çıkış vanalarından ya da knistin valfinin borusundan su alıyor olabilirsiniz. Dolayısıyla öncelikle buraları kontrol edin.

Teknenin bir şeye çarpıp çarpmadığı, eğer çarptıysa motorun durup durmadığı ya da olayın gerçekleştiği suyun derinliğinin ne kadar olduğu gibi soruların yanıtları deliğin yerinin bulunmasında faydalı olabiliyor. Uzmanlar bu konuda bazı ipuçları veriyor. Örneğin, çarpma sırasında bir titreşim hissettiyseniz önce teknenin ön tarafına bakın. Eğer çarpmayla birlikte motor durduysa dümen palası ya da pervane şaftı etrafını kontrol edin. Eğer bunların hiçbiri olmadı ve normal seyirde giderken yavaşladığınızda su almaya başladıysanız yavaşlayın ve kıç taraftaki deliklere dikkat edin. Tahliye tıpalı bir tekneniz varsa ve tahliye tıpası yerinde değilse tekne planing’e geçtiğinde içeri giren su tahliye olur. Ancak durursanız tekne daha çok su alır ve batmaya başlar. Eğer tüm bunların sonunda hâlâ deliği

bulamadıysanız sırasıyla şaft, dümen palası, contalar, motor, jeneratör ve klima civarını kontrol edin. Bakın, dinleyin ve hissetmeye çalışın.

Deliği bulduysanız

Eğer su alan yeri bulduysanız yapabileceğiniz en pratik geçici çözümlerden birini şöyle anlatabiliriz: Deliği bulunca bir çekiç yardımıyla etrafındaki kalkmış kısımları yerine getirin. Sonra deliği kapatacak bir şeyler bulun. Neler olabilir? Mesela kullanmadığınız bir can yeleği. Ya da minderlerin içindeki süngerler. İyice

Uzmanından tavsiye

Tezmarin Dış Servisler Müdürü Levent Moldur, teknede delik olması halinde içeri su girişini kesmek için uygulanabilecek pratik bir öneride bulundu:

Teknede günlük hayatta