Astana Süreci’nin işleyişi
Soçi Zirvesi’nin ardın dan yapılan açıkla malara bakıldığın da Astana Süreci’nin sağlıklı biçimde işlediğini söyleyebi liriz. Arasında bu kadar fark lı çıkar tanımlamalarına rağ men, Türkiye, Rusya ve İran arasında sürecin işletilebi liyor olma sı büyük başa rı. Müzakereler yoluyla birçok konuda iler leme kaydet mek mümkün oldu. Patlama ihtimali olan krizler engel lendi. Aksi tak dirde İdlib başta olmak üzere bir çok kriz yaşana bilir ve Suriye iç savaşı daha da içinden çıkıl maz hale geldiği gibi bu üç ülkeye de ciddi zararlar vere bilirdi. Ama üç ülke de süre ce sahip çıkmayı bildi. Gerçi İran zaman zaman fazla agresif davranmasına rağ men Rusya ve Türkiye’nin sorumlu davranışı sayesinde birçok konuda ikna edildi.
Aslında süreç bir anlam da Cenevre’ye hazırlık olarak inşa edilmişti. Ancak görü lüyor ki, boynuz kulağı çok tan geçti. Tabii ki bir gün daha geniş bir süreç başla yacak ve başta ABD olmak üzere diğer ülkelerin de katı lacağı yeni süreçler doğacak tır. Ancak o zamana kadar Astana Süreci kendi yolunda ilerleyip bazı sorunları çöze bilir veya çözmese bile en azından dondurabilir.
Bazen bu tür toplantıla rı değerlendirirken, kesin ve net cevaplar bekleme eği limine ve aceleciliğe giri yoruz. Merak içindeyiz. İdlib’de bir çözüm olacak mı? Rusya’nın güvenli bölge ye bakışı nedir? Güvenli böl genin kapsamı ne olacak? Karşı taraflar sözünü tuta cak mı? İran’ın PYD’ye bakı şı nedir? Anayasa komisyo nu ne zaman kurulacak? Bu tür sorular hep kafamızı meş gul ediyor. Sanki bu soruların lider lerde çok net bir ceva bı olduğunu düşünüyoruz. Liderler tabii ki bizden daha çok bilgi ve veriye sahip. Ancak onlar da bir karmaşa nın içinde yolunu bulmaya çalışıyor. Bu tür durumlar da genelde liderle rin kendi beklentileri bile çok net olma yabilir. Amerikan Başkanı Kennedy bir keresinde öyle demiş. “Nihai kara rın esası gözlemci ler için anlaşılmaz olabilir; esasında çoğunlukla karar alıcı için bile böy ledir.”
Veya liderler kendi çıkarları konusunda çok net olsalar bile stratejik etkileşim esnasında hangi sonucu elde edecekleri neredeyse hiçbir zaman net değildir.
Sanki liderler her şeyi ve sonuçlarını biliyor gibi düşünmek büyük hata. Aslında onlar da adım adım gidiyor. Çeşitli sözler veri liyor. Ne kadar tutulacağı bilinmiyor. Taraflar birbirini çekiyor ve itiyor. Yani gün dem kimse için tüm boyut larıyla net değil. Mesela Rusya’nın İdlib konusun da sözünü tutup tutmaya cağını merak edebilirsiniz. Ama aynı sorunun ceva bı ne Erdoğan için belli ne de Putin için. Zaman için de değişim gösterebilir. %X DEğIşIMLERI VE MANEV RALARı GöRMEK ASLıNDA MüZAKERELERIN EN öNEM LI PARçASı. SABITLENMIş VE SERTLEşMIş BEKLENTI VE KALıPLARLA MESELEYE YAK LAşıRSANıZ BüYüK HATA LAR YAPMA IHTIMALINIZ ARTAR. Sanırım İran, Rusya ve Türkiye liderleri bu gerçe ğe uygun hareket edebildik leri için bu süreç böylesine işleme şansına sahip oldu. Taraflar birbirini dinliyor ve yol haritası çıkarmaya çalışı yor. Ve bu da işe yarıyor.
KDVDQ \DOFLQ#VDEDK FRP WU 606 +%< \D]
·\H J|QGHU