Efektet nga heqja e TVSH-së së rimbursueshme
Nga 1 janari 2019 nisi zbatimin skema e re e rimbursimit të tVSHsë nga 20% në 6%. Ndryshimet ndikuan negativisht tek industria përpunuese, sidomos te prodhuesit e produkteve të bulmetit. Në paketën e re fiskale propozohet heqja e TVSH-së së rimbursueshme me 6%. Kryetari i Shoqatës së Përpunuesve të Qumështit, Luis Ndreka, nënvizon se paketa fiskale është në favor të mbledhjes së të ardhurave për buxhetin e shtetit dhe jo në ndihmë të sektorëve të ekonomisë.
Sipas drejtuesit të Shoqatës së Përpunuesve, për sektorin e përpunimit të qumështit, është shqetësuese disbalanca e tVSH-së ku në blerje të lëndës së parë, sektori nuk kompensohet dhe tVSH-ja për shitje është 20%. “Sektori i përpunimit të qumështit është më i penalizuari nga ndryshimet e paketës fiskale, sepse ne jemi të vetmit që nuk eksportojmë. Eksportet janë në nivele shumë të ulëta. Për shkak të moseksportimit, tVSH-ja paguhet në vend dhe për blerjen e lëndës së parë nuk kompensohemi. Jemi të vetmit në rajon që kemi tVSH 20% për shitjen e produkteve të shportës dhe bulmetit, ndërkohë që italia e ka 8%, Maqedonia e Veriut dhe Kosova 8%, ndërsa subvencionet për fermerin janë zero.
Në kohën e krizës, kur industria po vuan shtrenjtimin e lëndës së plastikës dhe lëndës ushqyese për kafshët në tregjet e huaja, nga qeveria propozohet shtim më shumë i kostove nga rritja e taksave”. Kreu i Shoqatës së Përpunuesve të Qumështit, z. Ndreka thotë se në këtë kohë kur industria po vuan shtrenjtimin e lëndës së parë nevojitet barazimi i tVShsë, si në blerje, edhe në shitje, si dhe të jepen 10 lekë/litër qumësht të faturuar për fermerin. “Këto masa formalizojnë sektorin, rrisin bazën e tatueshme dhe shteti brenda vitit ka për të mbledhur më tepër të ardhura. Zbatimi i këtyre masave do të formalizonte në vitin e parë 50% të bujqësisë, dhe pas vitit të dytë, deri në 70 – 80%”.
Sipas përllogaritjeve të përfaqësuesit të kompanisë prodhuese të bulmetit, “Erzeni”, Sajmir Begaj, heqja e tVSH-së së rimbursueshme do të rrisë automatikisht kostot dhe çmimet e mallrave të bulmetit 24 lekë më shumë. “Nëse për një blerje të lëndës së parë, pagesa do të ishte 100 lekë dhe shitet 120 lekë, me heqjen e tVSHsë së rimbursueshme, në fund çmimi do të jetë 144 lekë. Në rastin kur tVSHja rimbursohet e plotë për një blerje të lëndës së parë me vlerë 100 lekë, nga të cilat 20 lekë tVSH e kreditueshme, shitej 120 lekë + 24 lekë tVSH e pagueshme, çmimi në fund do ishte 124 lekë”.
Heqja e tVSH-së nuk do të shtojë vetëm kostot, por edhe produktet e importit dhe informalitetin në bujqësi, sipas kryetarit të dHti, Nikolin Jaka. “Heqja e tVSH-së së rimbursueshme 6% për prodhuesit bujqësorë / fermerët, do të ndikojë në rritjen e kostos së prodhimit bujqësor, do të ndikojë negativisht dhe në rritjen e importit të produkteve bujqësore, pasi vendet e rajonit zbatojnë politika subvencioni për prodhimin bujqësor. Kjo masë mbi të gjitha do të ndikojë në rritjen e informalitetit në sektorin e bujqësisë”.
Efektet e propozimit për akcizën e gazit
Vendosja e akcizës 6 lekë/litri nga zero aktualisht për gazin që përdoret nga bizneset parashikohet t’i rrisë 180,000 euro shpenzimet vjetore një fabrike prodhuese, sipas përllogaritjeve të sekretarit të përgjithshëm të Bashkimit të Prodhuesve, arben Shkodra. “Ndryshimet për vendosjen e akcizës 6 lekë/litri nga zero aktualisht prek një pjesë të madhe të prodhuesve që përdorin gazin si lëndë djegëse për të prodhuar.
Sipas llogaritjeve të Bashkimit të Prodhuesve Shqiptarë, një fabrikë në vend konsumon 10,000 litra gaz në ditë (fabrikë që punon 24 orë) x 6 lekë/litri akciza = 60,000 lekë apo 500 euro. Kostoja e shpenzimeve mujore të gazit llogaritet 15,000 euro, ndërsa kostoja vjetore rreth 180,000 euro. Pse duhet ta ketë prodhuesi vendas një shtesë prej 180,000 eurosh në një kohë kur duhej të lehtësohej nga kostot? Nëse qeveria do të vendosë këto tarifa, duhet nga ana tjetër të zbatojë mekanizmin e rimbursimit”.
Heqja e rimbursimit të akcizës të lëndëve djegëse
Projektligji “Për akcizën” përjashton nga rimbursimi 50% që është aktualisht të akcizës për lëndën e parë djegëse që përdorin fabrikat tullave, çimentos, birrës, sektori i naftës bruto dhe farmaceutika. Sipas Shoqatës së Prodhuesve Shqiptarë nga propozimi për heqjen e rimbursimit të akcizës të lëndës djegëse preken rreth 11 fabrika të prodhimit të tullave dhe të çimentos në vend.
Heqja e TVSH-së së makinerive, si do të ndikojë tek investimet
Një tjetër ndryshim fiskal, i cili pritet të shtojë sërish kostot e industrisë, është ai në projektligjin “Për tatimin mbi Vlerën e Shtuar”, ku përjashtimi nga tVSH-ja për importimin e makinerive dhe pajisjeve në funksion të realizimit të kontratave do të jetë për investimet me vlerë të barabartë, ose më të madhe se 500 milionë lekë nga 50 milionë lekë aktualisht. Sipas Nikolin Jakës, rritja 10-fish e këtij tavani do të ndikojë në uljen e interesit të investitorëve vendas dhe të huaj, për të investuar në teknologji, veçanërisht në të gjitha industritë prodhuese, në një kohë kur sipërmarrja prej kohësh i ka kërkuar qeverisë stimuj fiskalë për të nxitur investimet në teknologjitë e prodhimit me efekt në rritjen e konkurrueshmërisë së produkteve. MONitOR