Pse po zgjatet mandati i organeve të Vettingut?

Deri tani, në sitën e Vettingut janë vendosur rreth 270 zyrtarë, pra vetëm një e treta e 800 gjykatësve dhe prokurorëve të Shqipërisë dhe 62 përqind prej tyre, sipas Raport Progresit 2021, të Komisionit Europian për Shqipërinë, janë shkarkuar apo kanë dhënë dorëheqje

Zgjatja e mandatit të organeve të vetingut ka ndryshuar klimën politike. Me ndërhyrjen e ambasadorëve pritet që deputetët e PD-së dhe ata të PS-së të bashkojnë votat për të ndryshuar Kushtetutën.

Reforma në drejtësi parashikonte që vettingu të kryhet nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë dhe Këshilli i Lartë Gjyqësor pas qershorit të vitit 2022, duke i dhënë fund mandatit të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit dhe Komisionit të Pavarur të Apelimit.

Një tjetër ndryshim ishte tërheqja e ndërkombëtarëve nga monitorimi i procesit. Për të ruajtur të njëjtën skemë të vetingut që u miratua 7 vite më parë, ambasadorët kanë ndërhyrë fort.

Si është bilanci deri tani?

Përllogaritet që të paktën 30 përqind e gjyqtarëve dhe prokurorëve të jenë ende në pritje të vetingut. Procesi i Vetingut nisi të zbatohej në pranverën e vitit 2017. Brenda 5 viteve të mandatit kushtetues, në sitën e vettingut kaluan rreth 800 gjykatës dhe prokurorë, të cilëve organet e vettingut do t’u verifikonin ligjshmërinë e pasurive, pastërtinë e figurës dhe aftësitë e tyre profesionale.

Deri tani në sitën e Vettingut janë vendosur rreth 270 zyrtarë, pra vetëm një e treta e 800 gjykatësve dhe prokurorëve të Shqipërisë dhe 62 përqind prej tyre, sipas Raport Progresit 2021 të Komisionit Europian për Shqipërinë janë shkarkuar apo kanë dhënë dorëheqje.

Vështirë, pothuajse e pamundur, që brenda 8 muajve që kanë mbetur deri në qershor 2022, kur mbaron afati kushtetues i ligjit të Vettingut, të rivlerësohen nga Vettingu rreth 530 gjykatës dhe prokurorë.

Në këtë situatë, Parlamenti nisi në fillim të muajit nëntor procedurat për nismën ligjore të amendimit të ligjit kushtetues të Vettingut për të zgjatur mandatin e tij pesë-vjeçar deri në fund të vitit 2024, nismë, e cila u mbështet fuqimisht nga Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.