Udhëtim artistik në jetën e dukshme dhe të padukshme të Tiranës

Peizazhet urbane të Filipit, si personazhe në ngjyrë gri

net e çastit, magjija e ngjyrave, drita diellore dhe efektet e saj. Në fakt fokusi i imazheve të tij është diçka tjetër - një konceptim i peizazhit urban brenda tij gjatë rrugës që ai përshkruan çdo ditë : shtëpi - studio dhe kthim. Në pikturat e tij ka brenda dashuri për qytetin dhe shqetsim qytetar për çështjet dhe plagët sociale. Artisti peizazhin urban e ka zgjidhur me një gjuhë lakonike që në vështrim të parë duket e thjeshtë por në fakt Filipi ka mbajtur një qëndrim të mirëmenduar artistik dhe ka krijuar një cikël unik piktorik. Në tablotë e tij janë gjelbërimi i Kryeqytetit: pemë të ndryshme dekorative, pisha, plepa, kumbulla të kuqe etj, të cilat janë pikturuar me një penelatë mjeshtërore e që ndriçohen nga drita diellore. Silueta e këtyre pemëve të përzgjedhura me kujdes nga disa nga rrugët kryesore të Tiranës: "Anës Lanës", "Në unazë", "Stacioni i unazës", "Nga bulevardi", etj. Kanë krijuar një cikël tablosh që i ofrojnë publikut një vështrim tjetër mbi peizazhin urban. Artisti na "zbulon" Tiranën me bukuritë e saj dhe të jetës së përditëshme ( ditën dhe natën), ku qëndrimi estetik i piktorit është mjaft selektiv në objekte dhe ngjyrë. Thjeshtësia e zgjedhjes së këndeve të qytetit të madh ka lidhje me vrojtimin e vemëndëshëm që piktori ka kryer dhe synimin e tij në krijimin e disa tablove urbane ndryshe, ku mbizotëron një delikatesë në pikturim dhe qetësi gati mistike. Duke u ndalur në ciklin e peiza

zheve urbane vërejmë se artisti kri- jon variacion në pikturimin e vizatimin e siluetave të pemëve, që herë i realizon si në reliev apo blloqe grafike, herë i vizaton me kujdes e me detaje interesantë që gjithmonë janë në planin e parë kryesisht horizontal. Sfondi i arkitekturës që zakonisht pikturohet monokrom, që ka rol plotësues dhe dytësor, vizatohet me detaje dhe kujdes të veçantë por pa volume apo dritë hije grafike. Arkitektura e pik- turuar me mjaft delikatesë, në kontrast me pemët nuk marrin dritën diellore, përkundrazi aty piktori mban një qëndrim artistik tjetër plotësisht dekorativ por nuk i largohet figuracionit. Artisti tablotë e tij i pasuron me figura njerëzore, kryesisht në planin e pare, që intonohen me koloritin monokrom të sfondit arkitektonik apo realizohen me të njëjtin interes si bllok pa detaje e veçanti. Kjo mënyrë pikturimi i peizazhit urban "guxon" të sjellë e evidentojë një artist që kërkon në vazhdimësi të konsolidojë stilin e tij piktorik modern duke qëndruar në kufirin delikat të një kontrasti të fuqishëm ndërmjet figuratives dhe abstragimit ( interpretimit artistik).

Në vështrim të parë duket se artisti Filipi do të dokumentojë emocionet e tij si një zbulues i vemëndëshëm i disa imazheve intere

santë të qytetit të Tiranës moderne me ndërtesa shumëkatëshe, vitrina, autovetura, njerëz në lëvizje etj. Por në fakt kjo është vetëm pjesa më e parëndësishme; për piktorin ekziston një shqetësim tjetër, ku ai ndalet dhe na e ofron me ciklin e tablove të tij, Artisti është mjaft i vëmëndëshëm në raportet ngjyruese: herë delikat e fluid në planet që ai i mirëmendon dhe i fuqishëm grafikisht, pastoz në ngjyrë në imazhin qëndror që janë pemët e rrugëve të Tiranës. Në realizimin e këtij cikli artisti Aleksandër Filipi i shmanget natyrshëm natyralizmit apo ekspresionit të ngjyrave të pemëve ( në stinë të ndryshme) duke zgjedhur vetëm pemë jeshile, të cilave shpesh u "ruan" hije - dritën diellore, që është në kontrast të dukshëm me pjesët e tjera të tablosë si: imazhet e arkitekturës apo strukturave të tjera urbane, por edhe të figurave njerëzore që marrin rolin e personazheve gri. Kjo mënyrë procedimi artistik që artisti e ka në stilin e tij edhe në kompozimet figurale sociale & filozofike, evidenton prirjen e piktorit për realizimin e tablove moderne ku evidentohet qartë bashkëjetesa brenda tablosë me elementë të ndryshëm formal, graficitetit të fuqishëm të pemëve që marrin vëmëndjen kryesore në tablo dhe një delikatese ngjyruese elegante në pjesët e tjera të tablosë. Vizita në ekspozitë të jep ndjesinë e "udhëtimit" artistik në jetën e dukshme dhe të padukshme të Tiranës. Të gjitha tablotë e ekspozitë i përshkon një fill lidhës mjaft interesant: dashuria që artisti ka për qytetin ku ai jeton dhe krijon, si dhe evidentimi i një raporti të ri të artistit me natyrën - peizazhin urban. * Kuratori i ekspozitës