Data e Çlirimit, Nishani, ballistët, Kosova dhe ne

nin administrimin dhe shtimin e territoreve të tyre. Kolaboracionistët tanë mendonin vetëm futjen nën pushtimin italian. Presidenti duhet të kujtohet se pasojë e kësaj ishin qindra- mijëra kolonë, gjurmët e të cilëve janë edhe sot në traditën vendase të punëve bujqësore, që parashikoheshin të vinin në vend. Dhe kjo u sanksionua edhe me dekretin nr. 194, nënshkruar më 9 qershor 1940 nga Viktor Emanueli III, botuar në “Gazeta Zyrtare”, nr. 93, Tiranë, 10 qershor 1940. Në bazë të këtij dekre- ti, Shqipëria ishte automatikisht në luftë me çdo shtet me të cilin Italia fashiste do të ishte në konflikt të armatosur. Dhe, Shqipëria lilipute u shpalli luftë Anglisë dhe Francës, më 28 tetor 1940 Greqisë, Jugosllavisë, më 22 qershor 1941 Bashkimit Sovjetik dhe më 7 dhjetor 1941, Shteteve të Bashkuara të Amerikës!!! Po ndërsa komunistët e ngritën strukturën e tyre, Balli hyri në skenë në nëntor 1942, dhe atëherë vetëm me një pozicion vëzhgimi. Mbase s’është nevoja për histori, por Lëvizja Nacionalçlirimtare kundër të huajve arriti dhe u bë faktor, kurse në dhjetorin e vitit 1942 erdhi edhe një lajm pozitiv kur ministrat e Jashtëm të tri Fuqive të Mëdha të koalicionit antifashist, deklaruan se e çmonin rezistencën e armatosur të shqiptarëve dhe njihnin pavarësinë kombëtare të Shqipërisë. Përveç përfaqësuesit anglez, i cili kërkonte që kufijtë të rishiteshin pas lufte. Historia ka nxjerrë në pah se ishin interesat greke për “Epirin e Veriut” dhe premtimi britanik, pas këtij qëndrimi. Ka një lëvizje interesante të nacionalistëve shqiptarë, që të njohur me këtë realitet, mendonin se në një kohë më të përshtatshme do të ngriheshin ndaj lakmive territoriale greke. Por historia sërish do t’i nxirrte blof, pasi gjërat duheshin zgjidhur në luftë. Këtë e kuptuan komunistët. Pak vite më vonë, Konferenca e Paqes e vitit 1946 do të provonte interesin grek dhe etiketimin si profashiste, që i ngjitën Shqipërisë. Ballistët, segmente të tyre, duhen vlerësuar se kundër krerëve të tyre do të luftonin, paçka peshës së vogël specifike. Pak muaj më vonë, duket se Balli e pati një as tjetër në dorë, këtu erdhi çështja e Kosovës dhe mosangazhimi i saj kundër forcave gjermane. Dhe akuzat vazhdojnë deri më sot mes palëve. Ballit i mjaftonte bashkimi i Kosovës, si realizim i platformës së Rilindjes dhe pohimi se lufta s’duhej kundër gjermanëve por kundër çetnikëve dhe komunistëve serbë. Ndërkohë që komunistët mendonin luftën kundër fashistëve, sepse në fakt, nëse do vazhdohej kështu, Kosova do t’i kthehej normalisht Jugosllavisë, e cila paçka formës së regjimit, ishte aleate e kampit të madh antifashist. Por komunistët i bënë po ashtu llogaritë gabim, sepse aleatët e tyre jugosllavë nuk e respektuan vendimin e Kuvendit të Bujanit për bashkimin e Kosovës me Shqipërinë. Paçka se historianët e vendosin gishtin e fajtorit te njerëzit e Titos, që e transformuan rezolutën e Bujanit, dhe dritëshkurtësia e komunistëve.

Historia s’ka më surpriza. Balli Kombëtar e tejkaloi zyrtarisht kur në shtator të vitit 1943 ishte në kompromis me qeverinë kuislinge të Tiranës, fakt që e bëri të qarkullonte lirisht në qytetet e vendit me kushtin që të mos prekte gjermanët. Ballistët gjatë dimrit 1943- 1944 jo vetëm s’i prekën, por bashkëpunuan haptas me ushtritë hitleriane në operacionin ndëshkimor, që pothuaj i fshiu komunistët. Megjithatë, ata mbijetuan, kurse Balli Kombëtar dhe liderët e saj, në masë, përfunduan në kampet e refugjatëve nëpër Evropë. Historia s’e ka vendosur në vendin e vet Ballin, porse ai i duhuri është realisht shumë larg anti- fashizmit.

Këtë duhej ta kuptonte pa kompleksin e tij presidenca shqiptare dhe të shpallte një rezolutë për mbrojtjen e luftës dhe vlerat e anti- fashizmit. Të mendosh, në ditët që jetojmë, problemi i vetëm është se asnjë nga presidentët e vendit nuk mundi të zgjidhte një gjë të thjeshtë nga ku do të fillonte pajtimi i shqiptarëve, një akt që me sa duket do të dojë shumë e shumë kohë. Kthejeni 17 Nëntorin në lartësinë që meriton...