Partneri dhe Metani: Pse zgjodhëm Alpet për amanetin e tij
Ceremoni lamtumire me lahutë te kisha e Thethit
Robert Elsie mbërriti dje për herë të fundit në Shqipëri. Është tashmë një ardhje pa kthim dhe udhëtimi i tij i mbramë. Trupi i pajetë i albanologut në zë, mbërriti në aeroport rreth orës 11: 00 pas një sërë letërkëmbimesh mes partnerit të Elsiesë Stephan Trierweiler dhe mikut të tij prej 25 vitesh, Artur Metanit, me ambasadën shqiptare në Berlin e Ministrinë e Jashtme. Ka qenë "dragomani" i tij, Metani, ai që e ka shoqëruar në çdo udhëtim anë e kënd Shqipërisë e tokave të saj mbetura jashtë shtetit zyrtar, ai që e ka përcjellë nga Berlini në Tiranë dhe më pas e ka pritur në Tiranë për ta drejtuar makinën si gjithnjë drejt rrugëve të Elsiesë, por tashmë për të fundit herë. Në makinën që mbante arkëmortin, ku shtrohej trupi i pajetë i veshur me kostum shqiptar, Metani e drejtoi në ' guidën' e fundit, nga Rinasi për në Bibliotekën Kombëtare ku u mbajtën homazhet dhe prej aty për në Shkodër e mandej në Theth, ku ai do të prehet, pranë kishëzës së fshatit, këtë të mërkurë.
HOMAZHET
Presidenti Ilir Meta, ministri i Jashtëm Ditmir Bushati, ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, ish- kryeministri Sali Berisha, ishministri Aldo Bumçi, kreu i opozitës Lulzim Basha, akademikë shqiptarë si Shaban Sinani e Vasil Tole, akademikë nga Kosova si Rexhep Ismajli, profesorë të Fakultetit të Tiranës, studiues, miq, dashamirës, admirues, janë falur me albanologun teksa kanë ardhur ta nderojnë në homazhet e mbajtura pranë Bibliotekës Kombëtare. Një kurorë lulesh u soll edhe nga kryeministria në emër të kreut të qeverisë, Edi Rama.
Pas homazheve, partneri i Elsiesë, Stefan Trierweiler ka saktësuar se dëshira e albanologut ka qenë të prehej në Shqipëri, ndërsa vetë ai, zgjodhi Thethin. Stephan Trierweiler tha se të mos ishte për Metanin, që është angazhuar për mbajtjen e ceremonialit në Shqipëri do të ishte e pamundur. "Thethi nuk ka qenë zgjedhje e vetë Elsiesë, por ai në të gjallë ma la mua në dorë vendin e prehjes. Zgjodha Thethin, si një vend shumë i dashur për të si studiues",- tha partneri i jetës së Elsiesë.
Nga ana tjetër, gjuhëtari kosovar Rexhep Ismajli i njohu meritat si një ndër albanologët e huaj që e bëri të njohur kulturën shqiptare në rrafshin europian të studimeve, duke qëmtuar e përkthyer në an- glisht e gjermanisht materiale për letërsinë, fotografinë, etnografinë dhe historinë shqiptare. "Albanolog i shkathët e i mirëformuar. Ka qenë zë e dritare për kulturën shqiptare kur zëri jonë nuk ishte i pranishëm, e kam pasur mik familjeje. Ai u dashurua me Shqipërinë sa u bë një ndër miqtë më të mëdhenj. E rëndësishme ishte përhapja e kulturës shqiptare dhe informacionin. Ka qenë i pranishëm në qarqe europiane me shërbimin e ndërmjetësimin e tij. Ka pasur shumë dyer të hapura e na ka ndihmuar. Dy fjalorët që ka bërë për Shqipërinë e Kosovën, Historinë e letërsisë e ka bërë me një vizion tjetër. Ka pasur rol të madh në përkthim sidomos ato në anglisht apo edhe atë të Lahutës", tha Ismajli.
Përfaqësuesi i komunitetit të Thethit, Zef Bari, tha para mediave se ceremonia mortore në Theth do të ketë mes të tjerash edhe këngë me lahutë që sipas tij, vetë Elsie e ka dashur. "Ka kërkuar që të ketë një ceremoni me këngë me lahutë. Ne e kemi pasur traditë t'i varrosim me kostume kombëtare, e përveç kësaj ka kërkuar që të përcillet me një këngë me lahutë. Gjama nuk bëhet, sepse nuk e ka