BE në udhëkryq
ushtrinë e përbashkët. Është ironi ndoshta e historisë që një politikë e tillë u propozua qysh në 1955 po nga francezët ( ang. European Defence Community) dhe u rrëzua po nga ta, kryesisht nën influencën e De Gaulle- it euroskeptik nga frika e këtij të fundit se kërcënonte sovranitetin e Francës. Një sovranist i bindur, De Gaulle madje tërhoqi më vonë dhe vendin e tij nga NATO, si dhe krijimin e krizës së “karriges bosh të Luksemburgut” ku tërhoqi Francën nga presidenca e Këshillit derisa me kompromisin e mëvonshëm u ra dakord për veton në rast prekje të sovranitetit. Është sërish një paradoks historik që Franca euroskeptike e De Gaullit kthehet sot në euroentuziaste të flaktë, por skeptike ndaj zgjerimit, sepse ky i fundit pengon përpjekjet federalizuese brenda 27 vendeve ( pas Brexit).
Debate që synojnë thellimin kanë të bëjnë, gjithashtu, me mosprekjen e lëvizjes së lirë brenda zonës Shengen, bash ku disa shtete kishin rivendosur apo diskutuar për rivendosje të kufizimeve të tilla që lidheshin me vendet e treta për t’u mbrojtur nga rreziqet e valës së refugjatëve apo terrorizmit. Kontrollet kufitare ndërkohë janë duke u shtuar dhe kufizime shtesë për vendet joanëtare, ku përfshihet edhe Sh- qipëria do të hyjnë në fuqi nga 1 janari i 2020- ës. Gjithashtu, politikat e azilit, të formuluara përmes traktateve të Dublinit, në fakt, kanë rezultuar aspak efektive dhe kanë nxitur një debat të brendshëm mes vendeve anëtare për moszbatueshmërinë e tyre në praktikë.
Bashkimi Europian sot është në një udhëkryq që shënjon të ardhmen e tij të pasigurtë. Një forcë unike ekonomike, me një treg prej 500 milionë konsumatorësh, partner kryesor tregtar i SHBA- ve, Kinës, Rusisë, Afrikës e me radhë, një eksperiment i jashtëzakonshëm i triumfit mbi interesat parokiale dhe forcë eman- cipuese dhe liberalizuese e paprecedentë, është, gjithashtu, një mbartëse kontradiktash që asnjë sistem tjetër federal apo konfederativ nuk i ka pasur. Mes të qenit një shtet dhe një organizatë ndërkombëtare, por, në fakt, po qenë as njëra, as tjetra prej tyre, BE sot qëndron në kapërcyell të fatit të saj historik. Se cilin kah pritet të marrë, është e rëndësishme dhe për ata që presin pas dere si Shqipëria dhe fqinjët e saj ballkano- perëndimor, të cilat kanë lidhur shpresat e tyre për zhvillim ekonomik, demokratizim dhe forcim të shtetit të së drejtës pikërisht me fatin e mbramë të Bashkimit Evropian.