“N’DRITË”, ISH- KAMPI I INTERNIMIT
Këtë
23 gusht, në ish- kampin e përqendrimit në Tepelenë, HARABEL në bashkëpunim me Autoritetin e Sigurimit të Dosjeve me IIPP do të kurojë paraqitjen e tri pjesëve të rëndësishme të artit: “Edhe muret kanë veshë” nga Alketa Xhafa Mripa; “Sikur mama” dhe “I përkasim njëri- tjetrit” nga Ema Andrea, Ervin Kotori, Gjon Radovani dhe Agron Tufa. Në vijim do të zhvillohet një koncert muzikor nga “Asgjë Sikur Dielli” dhe “3 Musketjerët”. Gjithçka si një festë e jetës mbi dhimbjen dhe vdekjen, kushtëzuar nga ish- regjimi komunist shqiptar. Kjo do të përbëjë paraqitjen më sfiduese të artit bashkëkohor nga ana jonë deri më tani, brenda një kampi të mëparshëm përqendrimi të hapur për herë të parë për publikun e gjerë, duke mprehur kujtesën tonë historike ndaj dhimbjes brutale mendore dhe fizike, frikës dhe mungesës së lirisë; në një ditë me diell gushti, ndërsa jeta ecën ngadalë drejt pranimit dhe faljes, drejt dritës.
Ish- kampi i internimit i Tepelenës i përngjan një kampi përqendrimi në të cilin janë humbur qindra jetë.
Zanafillën e ndërtimit të kompleksit muzeal e shënojnë dy kazerma të ndërtuara nga ushtria fashiste italiane në vitin 1939. Kazermat shërbyen si bazë ushtarake e ushtrisë fashiste në luftën italo- greke. Pas mbarimit të Luftës së Dytë Botërore dhe vendosjes së diktaturës komuniste në Shqipëri, në vitin 1949 ky repart ushtarak u shndërrua në kamp internimi dhe shërbeu si i tillë deri në vitin 1953. Nga viti 1953 deri në vitin 1990 ai shërbeu si repart ushtarak për ushtrinë e Republikës Popullore të Shqipërisë dhe pas vitit 1990 ky kompleks humbi çdo funksion.
Në kampin e Tepelenës kanë ndërruar jetë rreth 300 fëmijë, kryesisht nga uria dhe keqtrajtimi. Fëmijët përfunduan në këtë qendër brutale internimi me të vetmin “faj” se ishin fëmijë ose nipa të prindërve, gjysheve ose kushërinjve që për pushtetin popullor ishin kategorizuar si armiq politikë. Këtyre fëmijëve iu hoq edhe e drejta e pasjes së një varri, duke i varrosur buzë lumit, me qëllim që ujërat e Vjosës t’ua merrnin eshtrat më vete, duke i zhdukur kështu gjurmët e këtij makabriteti.
Qëllimi i projektit është ndërgjegjësimi i opinionit publik për historitë e dhimbshme të këtij kampi dhe të gjitha jetëve të pafajshme të humbura në të.