Artistët takojnë ambasadorin e BE: Do kemi përplasje me policinë

Ardian Vehbiu: Tiranës i ka dalë tulla

Dje në mbrëmje Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit ka bërë me dije se gjatë takimit me ambasadorin e BE në Shqipëri kanë paralajmëruar përplasje si në ’ 97- ën. Në emër të Aleancës, Kastriot Çipi tha se i është bërë me dije historia nuk filloi sot dhe se ai dinte historikun e situatës ndaj takimi u fokusua te zhvillimet e fundit. “I treguam se gjithçka ka nisur më 1998. Theksuam mungesën e Gjykatës Kushtetuese. Ai u shpreh i shqetësuar për ngecjen e reformës në drejtësi. I thamë zotit Soreca se ne nuk mendojmë se kjo është e rastësishme, sepse qeveria po merr disa vendime më mungesë të Gjykatës Kushtetuese”,- tha Çipi. Ai shtoi se fatkeqësisht zotit Soreca tha se nuk ndërhynte, sepse do të ishte paragjykim të deklaronte që qeveria do të bëjë ligje që shkelin Kushtetutën. “Për të mos bërë rolin e idiotit të dobishëm që tund kokën kur një ndërkombëtar flet i kujtuam se prokurorja u zgjodh me 64 vota kur duheshin 84 vota. Ne duhet të kemi parasysh se ambasadorët ikin dhe nuk mund t’u kërkojmë llogari. I kujtuam zotit Soreca se ka 22 mijë e 500 dosje që presin për Gjykatën e Lartë, se ne jemi të pakënaqur me qeverinë, por kjo nuk justifikon heshtjen e ndërkombëtarëve e Komisionit Europian”,- tha Çipi. Ata i kanë kujtuar ambasadorit të BE se më 1997 Europa nuk pyeti që ishim vend sovran, por solli trupa. “E pyetëm se si ka mundësi që nuk ndërhyjnë kur vendi nuk ka Gjykatë të Lartë e as Kushtetuese. I thamë se çfarë ndodh nëse teatri shembet dhe kur të kthehet Gjykata Kushtetuese e shpall të paligjshme shembjen. Ai tha nuk kam përgjigje. Ne i thamë që kur të vijnë fadromat ne do jemi brenda. I thamë që ky vend po shkon drejt përplasjes. I thamë se nuk e dimë nëse do përsëritet 1997, por ju po e shtyni me indiferencën. Aleanca e ka paralajmëruar që çështja mund të shkojë më përplasje me policinë. Ai tha që nëse kjo ndodh do e monitorojë”,- tha Çipi.

ARDIAN VEHBIU

Më pas fjalën e mori Ardian Vehbiu i cili tha se “Si peizazhe të fjalës jemi angazhuar seriozisht në këtë çështje. Na dhimbset teatri e jeta kulturore në Shqipëri dhe mendojmë të bëjmë sa mundemi. Përtej çështjes së mbrojtjes së teatrit më ka prekur bërthama e shoqërisë civile. Është lëvizje e lindur nga brenda, ka lindur në mënyrë spontane. Ka lidhje me mënyrën si do ta organizojmë jetën publike, me shtetin e pushtetin. Jemi munduar të presim mendime që e njohin mirë fushën”. Vehbiu vërejti se ata kanë ndihmuar për t’i dhënë një dimension të ri problemit. “Është edhe qasja e qëndrimi i shoqërisë ndaj bullizmit e arbitraritetit të pushtetit. Të gjitha vendimet për të ndryshuar qendrën e Tiranës që nga vitet 1940 deri sot kanë qenë vendime që nuk kanë marrë parasysh qytetarin. Ende nuk e kuptoj si u mor ky vendim për ta shkatërruar këtë monument. Një deputet që ka votuar për shembjen a mendon se ka bërë një akt qytetar? A e ka kuptuar që bëhet fjalë për një gjë të rëndësishme? Kjo ka lidhje me arë që jemi e atë që duhet të jemi”,theksoi Vehbiu. Studiues e shkrimtar, Vehbiu vërejti se ka ende habi kur mendon se një votë numerike ndryshon gjithçka. “Duhej që kujdestar të trashëgimisë i pavarur nga vota të bënte diçka. Raporti mes qytetit e kryeqytetit në Tiranë- deri më sot për shkak të një historie traumatike, kryeqyteti i paraziton qytetit, ia merr frymën. Teatri vjen e identifikohet me qytetin. Fasadizmi, një makiazh i rëndë që i bëhet dekorit urban për të impresionuar të huajt. Në Shqipëri ndodhin gjëra të mira, por ky makiazh që i bëhet nuk ka lidhje. Teatri i ri më duket sikur do parashutohet nga lart. Maketi m’u duk si atlete e madhe, një këpucë e rëndë. Maks Velo thotë që konteksti në Tiranë injorohet. Krijohet kakofoni e madhe që po të ishte muzikë njerëzit do mbyllnin veshët e do iknin”,- - shtoi Vehbiu. Ai vërejti se specialistët e cilësojnë moderne godinën e teatrit, si shkollë të De Kirikos. “Ky është një argument që nuk e rrëzon dot kollaj. Dikur e mbronim me ligj e sot bëjmë ligj për ta shembur me bul- dozer. Kjo Tirana e ngritur me nxitim të madh e ajo e shtëpive me oborr e të qetë. Më është dukur vlerë e shtuar për qytetin”,- tha Vehbiu. A jemi nostalgjikë? Po tha Vehbiu. “Kam ardhur në teatër shpesh. Mbaj mend dy shfaqje, “Arturo Ui” me skenografi të jashtëzakonshme e ardhur nga teatri i Brehtit. Pashë se çfarë mund të bëjë teatri. E dyta, një komedi e Qamil Buxhelit “I pazëvendësueshmi”. Ishte e çuditshme për mua, e më vonë mësova se aty kishte elemente absurdi. Ishte një shfaqje të të linte gojëhapur. Atëherë nuk e kuptoja, por më vonë e kuptova që kishte njerëz që përpiqeshin të fusnin elemente të teatrit bashkëkohor. Pashë që teatri ishte jo vetëm skenë e dialog, por edhe balet edhe opera. Edhe për ato copa të vogla e ka justifikuar vetveten. Ka pasur këtu njerëz të jashtëzakonshëm. Ka pasur regjisorë që kishin mësuar me mjeshtra e kishin përvojë të madhe”,- kujtoi ai. Ai shtoi se, megjithëse nuk i lejonte censura, dhanë disa shembuj. Duke qenë se Vehbiu ka parashikuar faktin që Kullës së Sahatit do ia zënë dritës tha se u ka shpëtuar ajo ndërtesë gjithë orvatjeve, e pa të s’ka Tiranë. “Te libri im ‘ Kulla e Sahatit’, i kam kushtuar vëmendje gjithë orvatjeve të regjimit për të shkruar e rishkruar qendrën e Tiranës. Sa herë që vija shihja që po ndodhte diçka me qendrën. Çfarë keni me qendrën more? Sot është më keq se çdo herë tjetër. I ka dalë tulla Tiranës. Tirana është femër, s’ka pse t’i dalë tulla. Institucionet përreth e kanë ulur kokën: nga kinematë, te muzeu, biblioteka që u dogj. Nuk mund ta lëmë kështu”,- përfundoi ai. Libri i tij “Kulla e Sahatit” i ribotuar vjen në panair dhe merret me kujtesën historike.