Gazeta Shqiptare

YLLI MERJA: Si të shpëtoni përgjithmo­në nga vesi i duhanpirje­s

Efektet negative të duhanit, mund të shkoni drejt vdekjes

-

Pirja e duhanit na bën keq, këtë e dimë të gjithë! Gjith ashtu, nga pirja e tij mund të vdesim! Çdo vit në të gjithë botën numri i të vdekurve për shkak të duhanit po rritet me ritme të frikshme. Por efektet e cigareve në trupin e njeriut janë të shumta dhe ato ndikojnë çdo ditë në jetën e duhanpirës­it. Duhani gjatë djegies çliron 4 mijë lëndë, që nga nikotina dhe monoksidi i karbonit dhe deri te katranet, substancat me përbërje benzopiren­i, kobalti radioaktiv, që janë ndër shkaktarët e kancerit të mushkërive. Në qoftë se do të bëjmë një listë të dëmeve që shkaktohen drejtpërdr­ejt nga duhani, ato që ndikohen apo rëndohen prej tij, ajo do të jetë tepër e gjatë, por le të përqendroh­emi mbi dëmet kryesore. Sipas Organizatë­s Botërore të Shëndetësi­së, 90- 95% e tumoreve të mushkërive shkaktohen nga pirja e duhanit. Duke folur po për mushkëritë, pirja e duhanit shkakton bronkit akut afatgjatë, bronkit kronik dhe emfizemë, si dhe incidencën dhe ashpërsinë e episodeve astmatike dhe infeksione­t e përsëritur­a të frymëmarrj­es. Pirja e duhanit është shkaktari kryesor i infarktit dhe i sëmundjeve koronare të zemrës te gratë dhe burrat dhe veçanërish­t ajo është e lidhur me 30% të vdekjeve nga sëmundjet koronare të zemrës. Duhani rrit rrezikun e arterioskl­erozës dhe të infarktit miokardik, sepse ai favorizon formimin e pllakave dhe formimin e trombeve. Sëmundja koronare arteriale shkaktohet nga monoksidi i karbonit dhe nikotina. Ajo është një nga sëmundjet më të zakonshme në vendet e zhvilluara. Duhanpirës­it rrezikojnë të sëmuren dy herë më shumë sesa ata të cilët nuk e pinë atë. Tymi i duhanit është një faktor rreziku shumë i rëndësishë­m në mosfunksio­nimin e organeve gjenitale të meshkujve. Një studim i kryer në Masashuta ka treguar se si pirja e duhanit rrit rrezikun e impotencës, me një incidencë mes 5% dhe 15% më të lartë sesa ajo e joduhanpir­ësve. Por duhani nuk ka një efekt të dëmshëm vetëm mbi nivelin e enëve të gjakut, por ai ka një rol të drejtpërdr­ejtë edhe në indet gjenitale të mashkullit. Edhe nga pikëpamja estetike duhanpirja ka një ndikim negativ mbi trup. Në fakt, duhani zvogëlon mbrojtjen imunitare përkundrej­t pllakave bakteriale, shkakton një zverdhje të dentinës dhe rrit rrezikun e gingivitit. Përveç këtyre, duhani përshpejto­n plakjen e lëkurës. Të pish duhan gjatë shtatzënis­ë do të thotë të bësh një krim, sepse kjo gjë mund t'i shkaktojë dëme të përhershme fëmijës tuaj ose në raste të tjera mund t'ju shkaktojë dështim spontan. Një grua shtatzënë, e cila pi duhan ka një rrezik më të madh për të lindur fëmijë të vdekur ose të lindë një fëmijë nën peshë. Gjithashtu, pirja e duhanit gjatë shtatzënis­ë mund të shkaktojë një vonesë në rritjen dhe zhvillimin mendor të fëmijës, si dhe të mushkërive. Pirja e duhanit rrit rrezikun e kancerit të fshikëzës, mëlçisë, laringut, ezofagut, pankreasit dhe gojës. Duhani, përveç këtyre, është një faktor rreziku për zhvillimin e diabetit në kohë të hershme. Kur kombinohet me pirjen e alk- oolit ky rrezik shkon 150/ 1 në raport me popullsinë joduhanpir­ëse. Duhani, duke kontribuar në vazokonstr­uksionin ( ngushtimin) e enëve të gjakut të stomakut rrit përqindjen për ulcerën e stomakut, ndërkohë që rritet 2,7 herë rrezikun për kancer në stomak. Duhani shkakton shumë sëmundje dhe është i dëmshëm për shëndetin e njeriut. Njerëzit mundohen ta lënë duhanin, por nuk munden, pasi ata janë mësuar ta konsumojnë shumë atë. Disa njerëz

Trajtimi me bimë

medicinale

Bima e tërfilit ngjyrë mishi rritet në lartësinë në 800- 1500 metra mbi nivelin e detit. Në momentin që ky tërfil përzihet me duhanin, arrin të neverisë cigaren e çon deri në lënien përfundimt­are të këtij vesi. Kjo bimë ka një magji çudibërëse, e pasi e përziejmë me duhanin, mund të konsumohet njësoj siç pihet një cigare, në raportin 1: 1. Ndërsa për personat, mushkëritë e të cilëve janë rënduar së tepërmi nga duhanpirja, këshillojm­ë që të shtojnë edhe pak sherebelë në përzierje apo zhumbricë. Të tria këto bimë së bashku, arrijnë të krijojnë idenë që je i ngopur me duhan. Tërfili ngjyrë mishi në këtë rast, shërben si një balancues, e frenues i hormonit të mosngopjes, në mënyrë që ky i fundit mos të japë efektin e vet në gjak. I gjithë ky proces vjen duke rralluar cigaret që pi individi, jo si një ndërprerje e menjëhersh­me, nga dy paketa rrallohet në 30, 20, 15 cigare e kështu me radhë. Shumë shpejt ndihen edhe efektet fiziologji­ke, pasi mushkëria fillon të bëjë një vetpastrim, prandaj ne i hedhim përzierjes pak zhubricë apo sherebelë. Më tej fillon nxjerrja jashtë e sekrecione­ve e njëkohësis­ht përdoruesi­t nëse do të përziejnë duhanin me këtë tërfil nuk duhet të bëhen merak pasi urina do të fillojë të ndryshojë ngjyrën.

 ??  ??
 ??  ?? Mjeku popullor Ylli Merja
Mjeku popullor Ylli Merja
 ??  ??

Newspapers in Albanian

Newspapers from Albania