FATION BINJAKU

Procesi i vetingut ka qenë ndër pikat më të vështira të negociatave mes Partisë Demokratike dhe Partisë Socialiste para se të miratohej drafti final i ndryshimeve kushtetuese në Kuvend me 140 vota pro.

Për këtë proces u desh ndërhyrja e ndihmëssekretares së Shtetit, Viktoria Nuland dhe komisionerit të Zgjerimit, Johanes Hahn. Për shkak të negociatave në rrethe të ngushta, formula e vetingut ka pësuar një ndryshim rrënjësor nga varianti që Komisioni i Posaçëm i Reformës në Drejtësi miratoi fillimisht, formulë që dhe vetë deputetët, të cilët e votuan, nuk e njihnin. Sipas variantit të miratuar nga Komisioni i Fatmir Xhafës, anëtarët e Komisionit të Pavarur të kualifikimit, po ashtu gjyqtarët e Kolegjit të Apelimit, do të aplikonin pranë Avokatit të Popullit dhe më pas do të dërgoheshin në Kuvend për votim me tri të pestat. Para votimit, Parlamenti do të merrte parasysh rekomandimet e Operacionit Ndërkombëtar të Monitorimit për secilin kandidat. Në rast se dështonte miratimi me 3/ 5- tat e votave, atëherë realizohej emërimi me short.

FORMULA E RE Sipas formulimit të ri të miratuar nga këmbëngulja e PD- së dhe LSI- së, kjo formulë u saktësua më shumë në Kushtetutë, duke krijuar një sërë filtrash për trupën e gjyqtarëve që do të rivlerësojnë të gjithë prokurorët dhe gjyqtarët e tjerë. Në variantin e miratuar të enjten me konsensus ngarkohet Presidenti me procesin e çeljes së aplikimeve për kandidatët e Komisionit dhe Kolegjit të Apelimit. Presidenti ka për detyrë të hartojë listën me kandidatë, duke i ndarë në dy lista, në ata që plotësojnë kriteret ligjore dhe ata që s’i plotësojnë. Më pas, Kreu i Shtetit ia kalon për verifikim Komisionit me tre anëtarë të Operacionit Ndërkombëtar të Monitorimit. Pikërisht kjo strukturë me gjyqtarët dhe specialist të huaj do të verifikojë pastërtinë e figurës, pasurinë dhe aftësitë profesionale të kandidatëve për komisionet e vetingut. “Një komision i përbërë nga të paktën tre përfaqësues të Operacionit Ndërkombëtar të Monitorimit vlerëson kandidatët sipas ligjit. Jo më vonë se katërmbëdhjetë ditë nga paraqitja e dy listave nga Presidenti, Komisioni, bazuar në vlerësimet e tij, i dërgon rekomandimet Presidentit, i cili ia përcjell ato Kuvendit”, thuhet në Kushtetutën e re. Më pas, lista e kandidatëve të verifikuar nga ONM do të shqyrtohet nga një komision me 6 anëtarë, 3 nga maxhoranca dhe 3 nga opozita, të cilët mund të miratojnë me 5 vota pro një kandidat për ta dërguar në Parlament për miratim. Por nuk mbaron me kaq, pasi komisioni i parë ndan kandidatët në dy lista. Kuvendi brenda 10 ditëve krijon dy komisione ad hoc me përzgjedhje të barabartë, një komision do të ketë 12 anëtarë dhe një tjetër 6. Secili nga komisionet do të përzgjedhë kandidat me votim të fshehtë. “Komisioni përzgjedh më pas dy kandidatë nga lista e kan- didatëve për votim për komisionerë publikë përmes një votimi, ku dy kandidatët me më shumë vota quhen të përzgjedhur. Në rast barazie të votave, fituesit përzgjidhen me short”. Lista finale dërgohet në Parlament për votim me tre të pestat e votave. Nëse kjo listë nuk miratohet herën e parë, ajo mund të rilidhet në votim sërish. Ajo mund të rrëzohet vetëm me 94 vota herën e dytë, nëse jo, kandidatët e kësaj liste quhen të miratuar.