“Prokurorët që iu hoqën vizat, hetuan të majtët”
Llalla: Lu tha se drogat nuk janë problemi i SHBA- ve
deputetë të Parlamentit shqiptar për të miratuar projektin e mbështetur prej tij. Në mediat shqiptare u publikuan disa mesazhe telefonike, në të cilat ambasadori Lu u thoshte deputetëve se nëse nuk e miratonin draftin e Kushtetutën, do të merreshin masa ndaj tyre. Sipas këtyre mesazheve, ambasadori Lu i njoftoi ata se nëse këta deputetë nuk e votonin draftin, ata duhet të ishin të pranishëm në Ambasadën e SHBA në Tiranë në një orar të caktuar, për t’u njohur me dënimet. Ekzistenca e këtyre mesazheve kërcënuese u konfirmua publikisht nga disa ligjvënës dhe nuk u mohua nga ambasadori Lu.
Në bazë të këtij “presioni” ishte fakti se ambasadori Lu deklaroi se kishte informacione komprometuese për këta deputetë. Mesazhi ishte i qartë, që nëse ata e miratonin draftkushtetutën e mbështetur prej tij, informacioni komprometues për deputetët nuk do të publikohej.
* * * Ambasadori i SHBA në Tiranë u kthye në skenën politike, duke i bërë thirrje opozitës që të mos pengonte zbatimin e ligjit të vetingut ( Verifikimit). Në shtator 2016, në një takim publik, Lu deklaroi se “... i njoh njerëzit që pengojnë Reformën e Drejtësisë. Ata janë politikanë të korruptuar, gjyqtarë dhe prokurorë të lartë që nuk duan të reformojnë sistemin...”. Në këtë shprehje u tha qartë se ambasadori Lu i referohej Prokurorit të Përgjithshëm, i cili nuk e kishte mbështetur më parë versionin e tij të përmbysur të Reformës së Drejtësisë.
* * * Më 31 dhjetor 2016, nëpërmjet një akti jo normal, ambasadori Lu njoftoi Prokurorin e Përgjithshëm të Republikës së Shqipërisë me e- mail, se viza diplomatike e SHBA- së i është revokuar. Shkaku i këtij veprimi, sipas ambasadorit Lu, ishte një udhëtim jo- protokollar i gruas së Prokurorit të Përgjithshëm në SHBA. Zonja e Prokurorit të Përgjithshëm, në shtatzëni, ishte përballur me probleme shëndetësore që kërkonin trajtim të thellë në një klinikë të specializuar. Për këtë arsye, zonja kishte udhëtuar në Shtetet e Bashkuara për të marrë trajtimin e nevojshëm dhe pastaj do të kthehej në Shqipëri. Zonja e Prokurorit të Përgjithshëm e lindi fëmijën e tretë të çiftit më 31 dhjetor 2016. Pak orë pas lindjes së fëmijës, ambasadori Lu u kujdes personalisht për të njoftuar Prokurorin e Përgjithshëm për revokimin e vizës diplomatike, sepse, sipas tij, “është abuzuar me vizën diplomatike”. Prokurori i Përgjithshëm nuk kërkoi sqarime të mëtejshme nga ambasadori Lu për këtë veprim, në kundërshtim me frymën e bashkëpunimit. Ambasadori Lu e kishte bërë të qartë muaj më parë, që nëse ai nuk deklarohej publikisht në favor të draftit të Reformës së Drejtësisë, të mbështetur nga diplomati, ai ( Prokurori i Përgjithshëm) “... do të kishte pasoja negative personale...”.
* * * Siç doli më vonë, vizat u anuluan për disa nga gjyqtarët dhe prokurorët më të lartë, të cilët sapo ishin zgjedhur anëtarë të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi ( KED), një strukturë e re, e krijuar brenda Reformës së Drejtësisë. Fakti që vizat u revokuan për disa nga anëtarët e kësaj strukture, krijuan përshtypjen se ambasadori Lu kishte vepruar kundër gjyqtarëve dhe prokurorëve, të cilët nuk e mbështetën projektin e tij të Reformës së Drejtësisë. Me anulimin e vizës së udhëtimit dhe të publikimit në mënyrë joformale, gjyqtarët dhe prokurorët, anëtarët e KED u shenjestruan për largimin nga kjo strukturë.
Gjithashtu, gjyqtarët dhe prokurorët, të cilët “u penalizuan” me heqjen e vizave, janë kryesisht ata që kanë hetuar ose gjykuar njerëzit politikë ose biznesmenë të lidhur me të majtën në pushtet. Gjithashtu, disa prokurorë të “penalizuar”, kanë pasur hetime në vazhdim ndaj ligjvënësve të krahut të majtë, të dyshuar për bashkëpunim me krimin e organizuar.
* * * Rasti më flagrant është një hetim i “Bankers Petroleum”. Kjo kompani e naftës në pronësi kanadeze vepron në zonën e Fierit, në pjesën qendrore të Shqipërisë. Më 1 prill 2015, në zonën ku operonte kompania, ndodhën disa shpërthime të fuqishme që shkatërruan mbi 200 shtëpi të familjeve. Prokuroria e Qarkut të Fierit nisi një hetim, duke dyshuar se shpërthimet ishin rezultat i aktivitetit të kompanisë së naftës, nga “Bankers Petroleum”. Në korrik 2015, fillimisht gjatë një takimi dhe pas një letreje zyrtare, ambasadori Lu i kërkoi Prokurorit të Përgjithshëm që të pezullojë hetimin për “Bankers Petroleum”. Ky pretendim, edhe formal, ishte i pakuptimtë, sepse ambasadori amerikan nuk ka asnjë pozitë për të mbrojtur interesat e kompanisë “Bankers Petroleum”, e cila nuk kishte asnjë aksion në kapitalin amerikan. Ky fakt, i cili ndodhi në vitin 2015, por u zbulua publikisht në shkurt 2017, nuk është mohuar nga ambasadori i SHBA- ve në Tiranë, Donald Lu.
* * * Por dy vjet më vonë, në vitin 2016, u zbulua se kultivimi i kanabisit sativa narkotik u përhap në pothuajse të gjitha rajonet e Shqipërisë. Përhapja, ndonëse në përmasa tragjike, u mohua nga qeveria dhe Ministria e Punëve të Brendshme. Opozita e krahut të djathtë akuzoi qeverinë se po lejonte kultivimin e narkotikëve gjigantë, duke mbështetur trafikantët. Sipas opozitës, trafikantët do të mbështesnin Partinë Socialiste, në mënyrë që të mbajnë pushtetin në zgjedhjet parlamentare të mbajtura në 2017.
Një sërë hetimesh të Prokurorisë dolën në përfundimin se trafikantët kishin mbështetjen e strukturave lokale të Policisë. Disa hetime kanë rezultuar të suksesshme, por shumica e tyre kanë dështuar për shkak të hetimeve të minuara nga policët e implikuar në trafikim. Në disa raste, prokurorët janë detyruar të mos kryejnë veprime hetuese në terren, pasi ata janë përballur me trafikantë të armatosur.
* * * Gjatë gjithë vitit 2016 dhe në muajt e parë të vitit 2017, ambasadori Lu nuk e përmendi problemin me narkotikët në asnjë rast. Për më tepër, ambasadori Lu ka shprehur më shumë se një herë në takimet jopublike se “Drogat nuk janë problemi i Shteteve të Bashkuara të Amerikës”.
* * * Në maj 2017, një raport i Departamentit të Shtetit referonte se “... kultivimi i narkotikëve në Shqipëri gjatë 2016 u rrit me 5 herë...”. Raporti i Departamentit të Shtetit u vlerësua nga një komentator publik në Shqipëri si një “goditje e rëndë jo vetëm për Qeverinë, por edhe për ambasadorin Lu, i cili kurrë nuk foli për fenomenin e kultivimit të narkotikëve”.