Ligji 7501, kushtet e reja për kalimin në pronësi të tokës bujqësore
Prona, për të cilën kërkohet tapia, nuk duhet të jetë e zënë nga ndërtimet pa leje dhe të mos jetë pjesë e fondit të kompensimit
Rishikohen kriteret për marrjen e certifikatës së pronësisë për çdo sipërfaqe toke të ndarë me 7501.
Në kushtet kur drafti i ri për “Përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë në Republikën e Shqipërisë” është ende në fazën e konsultimeve, janë bërë ndryshime sa i takon regjistrimit të tokave bujqësore si edhe në hapat që do të ndiqen për pajisjen e fermerëve me certifikatën e pronësisë.
KUSHTET Sipas projektligjit, për regjistrimin përfundimtar do të kërkohet përmbushja e 6 kritereve. Së pari, duhet që fermerët të kenë paraqitur kërkesë pranë bashkisë apo njësisë administrative ku banojnë për pajisjen me AMTP. Së dyti, kërkesa nuk konsiderohet e mirëqenë nëse nuk bëhet nga përdoruesi faktik, çka do të thotë se nuk mund të pretendosh pronësinë për një pronë, të cilën nuk e përdor. Së treti, duhet që toka të mos u takojë zërave “rëra bregdetare” ose “plazhe”. Duke qenë se miratimi i këtyre ndryshimeve ligjore do të shoqërohet me një fazë inspektimi dhe inventarizimi në terren, atëherë duhet që kjo pronë të mos jetë kaluar në pronësi të të tretëve si edhe të mos jetë pjesë e fondit për kompensimin fizik të ish- pronarëve. Së fundmi duhet që në hapësirën e pretenduar të mos jetë ndërtuar pa leje, qoftë kjo nga të tretë, qoftë edhe prej familjes kërkuese. Pra, toka bujqësore duhet të ketë ruajtur identitetin si e tillë, pa u uzurpuar nga ndërtimet. Të gjitha këto vlejnë për ata fermerë, të cilët nuk e kanë marrë certifikatën e pronësisë. Paralelisht me këtë proces, do të nisë edhe një tjetër, mbi ata të cilët e posedojnë dokumentin e pronësisë. Kështu, të gjitha AMTPtë e fituara para hyrjes në fuqi të këtij ligji do të konsiderohen të vlefshme nëse: kanë qenë pronarë të tokës përpara krijimit të kooperativave, kanë Në fund të këtij viti përfundon edhe afati për pajisjen e fermerëve me Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësi. Përveç familjeve që nuk janë të pajisur me Aktin e pronësisë në skemë, janë edhe ato të cilat e kanë këtë dokument, por nuk kanë bërë ende regjistrimin në Hipotekë. Në të dyja rastet, fermerët duhet të paraqiten në Njësinë Administrative përkatëse ku kanë pretendimin. Sa i takon dokumentacionit që duhet të dorëzohet, përveç kërkesës për pajisjen me aktin e përdorimit nga komisionet e ndarjes së tokës ( për ata që ende nuk e kanë), kërkohet edhe planvendosja e secilës ngastër që kanë në përdorim, certifikatë familjare, të lëshuar nga zyra e gjendjes civile e bashkisë, ku të pasqyrohet numri i anëtarëve të familjes përfituese, në favor të të cilit do të lëshohet akti i marrjes së tokës në pronësi, sipas gjendjes më 1 gusht 1991 si edhe dokumentacionin që vërteton se janë përfitues, si rezultat i lëvizjes nga qendrat e tyre të banimit. përfituar një sipërfaqe vetëm në territorin e një kooperative apo ndërmarrje bujqësore si edhe toka e ndarë me AMTP që nuk është e zërave “rëra bregdetare” ose “plazhe”. “Kontrolli i AMTP- ve, në raport me kushtet për ligjësimin sipas këtij neni, realizohet gjatë procedurave të regjistrimit dhe/ ose përmirësim- përditësimit të regjistrit të pasurive të paluajtshme”, thuhet në draft. PËRFITIMET ABUZIVE
Praktikat e inventarizimit dhe përditësimit në terren, që do të shoqërojnë këtë proces, do të nxjerrin në pah edhe përfitimet e bëra në mënyrë abuzive. Kështu, të gjithë ata fermerë që kanë përfituar abuzivisht tokën me 7501- n, do të detyrohen ta kthejnë atë. Kjo sipërfaqe do të përdoret më tej për kompensimin e pronarëve. Drafti parashikon po ashtu që në rastet kur prona është shitur, atëherë ajo familje do të duhet ta paguajë me çmimin e tregut. bazuar në hartën me çmimet e trojeve që miratohet nga qeveria. AGJENCIA E KADASTRËS Prej 1 janarit 2019, do të nisë funksionimin edhe Agjencia Shtetërore e Kadastrës. Kjo strukturë e re, që do të ngrihet, do të ketë në ngarkim të gjitha çështjet e pronësisë, përfshirë pajisjen me titull pronësie të fermerëve, inventarizimin e tokave shtetërore, legalizimin e ndërtimeve pa leje, regjistrimin e banesave të para ’ 91- shit deri te kompensimi i pronarëve të shpronësuar për efekt të procesit legalizues dhe i pronarëve të shpronësuar në kohën e diktaturës.