Mbi kërkesat e studentëve dhe ca yçkla të tjera!
meqë asaj nuk i korrespondon asnjë kosto shtesë nga ana e universiteteve.
Pedagogu paguhet njësoj atë ditë pune si me, si pa studentë në provime. Si mund të vihet një tarifë pagese për një shërbim që nuk ka asnjë kosto shtesë?
Edhe në Mesjetë taksat viheshin, por ndërkohë ishin pagesa indirekte për një shërbim shtesë që kishte koston e vet për ofruesin e tij!
Historianët e Mesjetës mund ta konfirmojnë këtë!
Nëse ajo tarifë është vendosur që t’i motivojë studentët që të mos mbesin në provime është përsëri problematike. Studenti mund të pretendojë që ne pedagogët mbesim studentët për vjeshtë sepse duam të shtojmë të ardhurat e universiteteve tona. Mund të dalë ndonjë administrator, madje të japë urdhër: Mbesni sa më shumë sepse kemi nevojë për të ardhura, përndryshe nuk ka rroga!
Është një shtrat korruptiv!
Studenti që ka shumë provime të mbartura duhet skualifikuar, jo të paguajë. Duke paguar, ai e jep provimin sa herë të dojë!!! Ku vajti pastaj seleksionimi i vlerave të personit kur ato u blekan me lekë? Shtrenjtë ose lirë??? 2. STUDENTËT KANË GJITHMONË TË
DREJTË Unë kam pasur edhe e kam një moto të palëvizshme si profesor universiteti: Studentët kanë gjithmonë të drejtë! Pikë. Edhe kur studentët nuk kanë të drejtë, ata kanë të drejtë! Pikë. Se një hall të madh e kanë ata! Hanë keq, vishen keq, kulturohen keq! Punësohen keq! 3. KUSH I KA “QETHUR” PRONAT E
UNIVERSITETIT TË TIRANËS? Por këtu nuk dëshiroj t’u hyj halleve të mëdha studentore sepse ato mund të mbushin hone, që nga cilësia e studimeve dhe deri te propozimet butaforike të Bashkisë së Tiranës që i thërret në punë vullnetare, ndërkohë që u ka uzurpuar terrenet sportive për t’i bërë parkingje duke i nxjerrë ato nga destinacioni!
Ktheni terrenet e Universitetit të Tiranës o pushtetarë e bashkiakë të Tiranës! Lërini lodrat mes jush!
Po, studentët paguajnë për studimet universitare sa frëngu i punës! Harwardi nuk është gjë me çmimet që ka! 4. KA PROFILE STUDIMESH QË U MARRIN KOT LEKËT DHE JETËN
STUDENTËVE Por zgjidhja e vërtetë, sipas meje, nuk gjendet fare te Ministria!
Ministria, sipas meje, sot duhet të heqë dorë nga caktimi ose zyrtarizimi me akte nënligjore dhe me vendime jashtë tregut të tarifave të regjistrimeve dhe studimeve, nëse ato nuk hiqen fare nga ligji për një arsim falas, madje të heqë dorë edhe nga aprovimi formal i kuotave të pranimeve. Të vendosësh tavane, do të thotë t’i ftosh universitet të kapin ato tavane, pra, të shkojnë në kuota maksimale!
Ka fakultete në universitetet publike që u marrin lekët studentëve dhe në shkëmbim u japin një diplomë që nuk ka asnjë vlerë në treg!
Pra, i diplomojnë për profesione të paqena, ose të shuara!
Do të ishte sikur dikush të hapte një kurs për kuaj për karro që realizojnë shërbimin taksi Kamëz- Yzberisht! Ndërkohë që askush nuk e do këtë shërbim.
Ka plot profile studimesh që janë kështu! 5. DECENTRALIZIM I TARIFAVE DHE REGJISTRIMEVE: ATËHERË TË SHOHIM NË KA NDONJË TRIM MENAXHER UNIVERSITETI TË NGREJË TARIFAT PADREJTËSISHT!
Tarifat e studimit ose duhet të hiqen fare ose duhet të decentralizohen, pra, konform ligjit, të përcaktohen nga vetë universitetet dhe as të mos ndërhyjë administrata e shtetit në këtë pikë! Kjo është zgjidhja! Nuk ka rrezik ngritjeje të tyre sipas variantit të ndyrë liberalo- hajdut!
Sepse çdo ngritje do t’i shkatërronte vetë universitetet, që do të donin të bënin rrjepësin e studentëve!
Tarifa jo të kthyera në urdhra administrativë nga shteti!
Aty, ne profesorët, do të shohim sesa na vlen lëkura!
Le t’i ngremë tarifat në qiell po na e mbajti dhe do të shohim sesi do të na braktisin studentët! Do të mbesim si peshq pa ujë!
Le të mbajmë tarifa të larta pa cilësi mësimdhënieje dhe do të shohim si do t’i kemi auditoret bosh! Do të mësojmë muret! Le të mos përkojnë tarifat që paguajnë studentët me cilësinë e mësimdhënies dhe me realizimin e pritshmërive për punësim të studentëve dhe do të shohim si do të ngelim pa rroga, pa punë, pa studentë.
Studentët sot janë si dikur blerësit në MAPO- n e qytetit, në totalitarizëm, ku shitësi pasi të shihte me inat, ironi dhe përbuzje, ta hidhte djathin e racionuar në surrat, duke të thënë: “Na, n’daç merre n’daç lëre!” Është një rast për të emancipuar universitetet shqiptare! Kemi shansin ta bëjmë sot! Sot mund të jetë një ditë e bukur që fillon një etapë të re administrimi! Nuk duhet humbur ky rast! Sinqerisht!
Lypsarë rrugëve! 6. MASAT QË DUHEN MARRË DHE 100
PROPOZIME QË KAM PËR NJË MODEL TË RI UNIVERSITETI PUBLIK
Gara e lirë brenda universiteteve publike dhe brenda fakulteteve të të njëjtit universitet, madje edhe midis departamenteve të të njëjtit fakultet, është mekanizmi që do të na detyronte të zbrisnim në çmime tarifash margjinale. Pra, as të vogla, as të mëdha, por të drejta, të kapshme, të legjitimuara.
Modeli i arsimit të lartë publik duhet të heqë të gjitha skorrjet e modelit stalinist burokratik! Sot universiteti publik ka një model kazerme, vertikal, burokratik dhe që çon në mosfunksionime financiare, shkencore, etj..
Brenda agjencive publike të arsimit të lartë me bazë departamentin duhet të vendoset, hajde mos e themi konkurrenca, por gara për fonde, studentë, cilësi. Jo ndarje buxhetesh në mënyrë mekanike, aritmetike, sipas parimit të pjesëtimit të tre kamionëve me shtatë batalione!
Përndryshe administrimi universitar do t’i ngjajë për një kohë të gjatë administrimit të një burgu!
E sigurt që tarifat e shkollimit etj., do të kthehen në mekanizma zhvillimi nëse ato ekuilibrohen në mekanizmat, që i përcaktojnë si ndeshje mes aktorëve!
Ato do të vendosen në mënyrë të drejtë vetëm nëse ne do të rrisim cilësinë e mësimdhënies dhe edukimit!
Pastaj të llogaritet ndihma sociale për të mos lënë askënd në baltë!
Pagat e pedagogëve duhet t’i realizojë fuqia publike. Por, jo pa kushte! Granti duhet të jetë në funksion të numrit të studentëve, dhe të kritereve të tjera që matin performancën dhe cilësinë e mësimdhënies sonë. Matin performancën e vërtetë dhe jo atë që matin agjencitë e sklerotizuara dhe përtace të sotme!
Me bordet administrative aktuale, qesharake nuk administrohen universitetet. Janë qesharake! Kështu: a. pagat, b. tarifat, c. cilësia e mësimdhënies
d. Potenciali vendimmarrës i pedagogëve dhe studentëve do të hyjnë në ekuilibër! Universitetet do të bëhen arena negocimesh demokratike dhe jo si janë sot vendimmarrjesh burokratike dhe vertikale.
Do të vlerësohet profesori i zoti dhe punëtor, jo servili parazit!
Studentët nuk dëshirojnë thjesht shpenzime të ulëta për studimet, por mbi të gjitha shpenzime të drejta, pra, në përputhje me cilësinë e mësimdhënies dhe të potencialit integrues të studimeve në tregun e punës.
- Decentralizim i tarifave, pra, përgjegjësi e universiteteve për to!
- Të drejta studentore për përfaqësimin e tyre real dhe jo me kukulla në senate, dekanate, borde universitare! Vendimmarrja duhet të përfshijë realisht trupat studentore dhe jo thjesht ca individë që nuk dihet se zërin e kujt përçojnë ndonjëherë! - Kondicionim i grantit publik për universitetet në funksion të numrit të studentëve dhe arritjes së parametrave të cilësisë së mësimdhënies dhe jo me kritere burokratike nga agjenci jofunksionale!
Kështu, universiteti publik kur me tarifa të larta rrezikon të ulë numrin e studentëve, ai do të ketë si pasojë uljen e grantit publik, pra, rrezikon të ardhurat e tij në krahun tjetër.
Nëse redukton kostot e mësimdhënies në kurriz të cilësisë, atëherë do të ketë si pasojë reduktimin e të ardhurave nga granti publik sepse nuk do të kishte plotësuar parametrat e cilësisë! Ky është ekuilibri! Nëse ky ekuilibër si mekanizëm rregullator bllokohet, si tani, atëherë shpenzimet për arsim do të shkojnë në stratosferë, kurse niveli i mësimdhënies dhe vlerave e diplomave do të shkojnë në puse të thella nën nivelin e detit.
- Rishikim i mënyrës së funksionimit të bordeve qesharake të universiteteve publike! Pa funksion! Ministria e Arsimit ka shansin e madh që pakënaqësinë e studentëve, oh, sa legjitime(!!!), ta kthejë sot në një energji të madhe për modernizimin e sistemit financiar të universiteteve publike që sot është: as mish, as peshk! Një simbiozë mes burokratizmit stalinist dhe gjoja tregut, por pa konkurrencë, pa matës të cilësisë të produktit, pa të drejta të atyre që u propozohet produkti.
Ka vend për vendime emancipuese krejt të mundshme!
Studentët sot janë si dikur blerësit në MAPO- n e qytetit, në totalitarizëm, ku shitësi pasi të shihte me inat, ironi dhe përbuzje, ta hidhte djathin e racionuar në surrat, duke të thënë: “Na, n’daç merre n’daç lëre!”
Është një rast për të emancipuar universitetet shqiptare! Kemi shansin ta bëjmë sot! Sot mund të jetë një ditë e bukur që fillon një etapë të re administrimi! Nuk duhet humbur ky rast! Sinqerisht!