KUSH PERFITON
Zbardhet ligji, skemë e re për pensionet në fshat
Qeveria ndryshon ligjin e sigurimeve për pensionet në fshat. Kategoritë që preken dhe si do llogaritet pensioni me skemën e re “merr sa paguan”
Edhe pse është paraqitur për konsultim që në tetor të vitit që shkoi, drafti i ISSHsë për disa ndryshime në ligjin për sigurimet shoqërore ende nuk ka marrë dritën jeshile nga Këshilli i Ministrave. NDRYSHIMET
Nisma e re ligjore parashikon ndryshimin e skemës së kontributeve për të vetëpunësuarit në fshat, duke e orientuar atë nga parimi i barazisë. Çka do të thotë, se do të ndërpritet subvencionimi aktual dhe fermerët do të marrin pension mbi bazën e kontributeve që do të paguajnë. Për këtë, në draftligjin e ISSH- së parashikohet që të ulet edhe paga minimale, mbi bazën e së cilës derdhen kontributet. Ndonëse ende nuk është e përcaktuar, gjasat janë që paga minimale mbi bazën e së cilës do të derdhen kontributet në fshat, të bëhet 14 mijë lekë përkundrejt 24 mijë lekëve që është aktualisht. Por ky është vetëm një aspekt, tjetra ka të bëjë me ndërprerjen e subvencionimit nga ana e shtetit. Aktualisht, masa e kontributit për të vetëpunësuarit është rreth 66 mijë lekë në vit. Por, ndërsa në qytet paguhet e plotë, për fermerët detyrimi është pothuajse i përgjysmuar, vetëm 38,400 lekë. Pjesa e mbetur mbulohet nga buxheti i shtetit. Por, e kthyer në barrë për financat tona, synohet që kësaj politike mbështetëse t'i jepet fund. Opsioni i propozuar është që fermerët të vazhdojnë të paguajnë sa është aktualisht, pra, 38.400 lekë në vit sigurime dhe mbi bazën e kësaj vlere të llogaritet edhe pensioni. Kjo do të thotë ulje të masës së përfitimit me më shumë se 30 për qind në raport me pensionin minimal në qytet. "Për të shmangur diskriminimin midis të vetëpunësuarve propozohet që të vetëpunësuarit në bujqësi kanë detyrimin të paguajnë kontributet e llogaritura mbi pagën minimale për ta, por kanë mundësinë që mund të paguajnë edhe mbi nivelin e pagës minimale në shkallë vendi ( që paguajnë të vetëpunësuarit urbanë). Pra, nëse një bujk dëshiron të përfitojë një pension më të lartë, ka mundësinë e pagesës me një pagë më të lartë. Njëkohësisht, të drejtat e fituara deri më tani ruhen, d. m. th të gjitha vitet e siguruara deri në hyrjen në fuqi të këtij propozimi do të llogariten me pagën minimale në shkallë vendi", specifikohet në relacion, ku thuhet po ashtu se të drejtat e fituara deri në hyrjen në fuqi të ligjit do të ruhen, pra, nuk do të cenohen periudhat kontributive të paguara.
OPSIONET Por krahas këtij varianti, pra, për të lënë masën kontributive sa është tani dhe për të miratuar një pagë minimale të posaçme për këtë kategori, në diskutim janë edhe dy opsione të tjera. Së pari, rritja e masës kontributive dhe barazimi i saj me qytetin, pra, si të vetëpunësuarit në fshat ashtu edhe në qytet të paguajnë njësoj dhe, tjetra, lënia e situatës siç është aktualisht. "Një variant është rritja e masës së kontributit në masën e të vetëpunësuarve urbanë, gjë që do të sillte reduktim të ndjeshëm të pjesëmarrjes. Ulja e pjesëmarrjes do të ulte ndjeshëm mbulimin e popullsisë me elementë të sigurimeve shoqërore, që nuk është shumë e pranuar nga pikëpamja sociale. Kjo do të sillte në të ardhmen jo shumë të largët rritjen e shpenzimeve për pensionet sociale që financohen nga shteti. Së fundmi, lënia e situatës siç është aktualisht, pra, një pjesë e paguan bujku dhe pjesën tjetër e paguan shteti. Kjo do të sillte një financim të madh nga buxheti, nuk është e drejtë krahasuar me kategoritë e tjera të kontribuuesve, krijon ' privilegje' të pajustifikueshme dhe prish parimin kryesor të skemës, atë kontributiv", nënvijëzohet më tej në relacion.