Irani shumëfishon pasurimin e uraniumit, SHBA përgjigjet
DASH vë sanksione të reja, presion për amerikanët e zhdukur
Irani ka njoftuar sh- timin e centrifugave për nivelin e pasurimit të uraniumit, si hapi më i fundit që shkel marrëveshjen bërthamore me fuqitë botërore në vitin 2015 në 40- vjetorin e marrjes së ambasadës amerikane në Teheran.
Autoritetet iraniane njoftuan se Agjencia Bërthamore ka ndërtuar centrifuga të reja të avancuara, njëra prej të cilave është duke u testuar. Kryetari i Organizatës për Energji Bërthamore, Ali Akbar Salehi, tha se prodhimi i uraniumit të pasuruar ka shkuar në pesë kilogramë në ditë, ndërkohë që ishte 450 gramë në ditë para dy muajsh, kur Irani ende e respektonte marrëveshjen nga e cila SHBA u tërhoq rreth një vit më parë. KUNDËRPËRGJIGJJA Sipas AP, administrata Trump të hënën ofroi një shpërblim deri në 20 milionë dollarë për informacione rreth Robert Levinson, një ishagjent i FBI- së që u zhduk në Iran në vitin 2007 dhe vendosi sanksione të reja për zyrtarët kryesorë iranianë, me marrëdhëniet e përkeqësuara më tej në 40- vjetorin e zaptimit të ambasadës së SHBA- ve në Teheran nga iranianët. Shpërblimi për të ndihmuar në zbardhjen e zhdukjes së Levinson dhe sanksionet vijnë ndërkohë që Irani tha se ishte duke dyfishuar numrin e centrifugave të përparuara, që operon për të prodhuar karburant bërthamor, duke zvogëluar kështu kohën që i duhet Republikës Islamike për të pasur materiale të mjaftueshme për të ndërtuar një armë bërthamore, sipas ekspertëve. Departamenti i Shtetit në SHBA pretendon se Levinson u mor peng në Iran me përfshirjen e regjimit iranian. Qeveria iraniane asnjëherë nuk e ka pranuar arrestimin e tij. Bashkë me një shpërblim prej 5 milionë dollarësh tashmë nga FBI- ja, shpërblimi i ri për gjetjen e ish- agjentit të FBI- së shkon në një total prej 25 milionë dollarësh për personin ose personat që ofrojnë informacione rreth Levinson. “Ky është 40vjetori i ditës kur 52 amerikanë u morën peng dhe u mbajtën për 444 ditë”, tha familja e Levinson në një deklaratë të lëshuar pasi u njoftua shpërblimi i ri. Zyrtarët e lartë amerikanë përdorën përvjetorin për t’i bërë thirrje Teheranit të lirojë të gjithë amerikanët e zhdukur dhe të arrestuar padrejtësisht.
REAGIMI NË BE Bashkimi Europian thotë se është akoma i angazhuar për marrëveshjen bërthamore të vitit 2015 me Iranin dhe me fuqitë botërore, edhe pse ajo marrëveshje vazhdon të dëmtohet pas tërheqjes së Presidentit Trump prej saj. Maja Kocijancic, një zëdhënëse e Komisionit Europian, tha të hënën se marrëveshja “është çështje e sigurisë sonë, jo vetëm e rajonit ose të Europës, por globalisht”. Por ajo thotë se angazhimi i BE- së për marrëveshjen varet nga pajtueshmëria e plotë nga Irani. Përveç masës që mori të hënën, Irani edhe më parë ka ndërmarrë hapa që nuk u qëndrojnë angazhimeve të marrëveshjes, duke u përpjekur të bëjë presion në Europë, që t’i ofrohet një marrëveshje e re. Por deri tani, vendet e BE- së nuk i kanë dhënë Iranit mënyra efikase për ta ndihmuar të shesë naftën jashtë vendit, pasi përballet me sanksione të SHBA- ve.