Nga refuzimi i Edith Durham te letrat me të dashurat, një album për Mid’hat Frashërin
Refuzimi i Edith Durham dhe letërkëmbimi me të dashurat, Mid’hati: Përpiqem të përfytyroj në jam unë ai që ti dashuron
Në prag të Kongresit të Manastirit, për të nderuar kryetarin e kësaj ngjarjeje historike, 111 vite më vonë, Instituti i Studimeve Historike “Lumo Skëndo” sjell albumin historik “Mid’hat Abdyl Frashëri”.
Fotografi, dokumente, faksimile e letra që zbulojnë momente pikante nga jeta e poliedrikut, e Frashëllinjëve të tjerë dhe rilindësve të shquar. “Në këtë album ka fotografi dhe dokumente që botohen për herë të parë, jepet gjithashtu një tablo e plotë e jetës dhe e veprimtarisë së Frashëllinjve, duke filluar nga Abdyli, Samiu dhe në vazhdim jeta dhe vepra madhore e Mid’hat Frashërit. Mid’hati vetë gjykon ngjarjet historike dhe personalitete të rëndësishme të Shqipërisë dhe botës. Gjithashtu, albumi njeh lexuesin me përpjekjen e madhe të Mid’hatit në momente kulminante historike si Konferenca e Paqes, me kontributin e tij për Lidhjen e Kombeve, si dhe detaje të tjera nga puna, deri edhe vdekja e tij”, u shpreh dje historiani dhe drejtori i Institutit “Lumo Skëndo”, Uran Butka. Albumi dedikuar shkrimtarit rrëfen edhe një pjesë më personale të jetës së tij si beqar i përjetshëm, që nuk e gëzoi jetën familjare, zgjedhje e ndikuar edhe nga angazhimi i tij me çështjen kombëtare. Letrat e dashurisë, që kryesisht janë të dërguara prej të dashurave të Mid’hatit nga
Zvicra, Parisi, Bukureshti etj., përmbajnë një informacion jo të vogël për jetën, vokacionin për lirinë, karakterin fisnik dhe ndjenjat e holla të tij. “’ Jeta jote cigane’, ti që e do aq shumë lirinë, udhëtimin, njohjen e botës, ndryshimin, jetën pa angazhime, pa kokëçarje. Oh, Mid’hat, sikur të mund të shihja në zemrën tënde një lidhje të përjetshme me mua, ashtu siç e dëshiroj”, i shkruante nga Zyrihu Elsa, me të cilën ishte njohur në vitin 1914, kur emigroi në Zvicër. “Panorama” ju sjell disa nga letërkëmbimet e dashurisë së Mid’hatit si dhe një letër, ku Edith Durham i dërgon shkrimtarit disa të dhëna që ai ia ka kërkuar për një artikull, duke i refuzuar të drejtën për të botuar fotografinë e saj, pjesë e albumit dedikuar Mid’hat Frashërit.
( përgatiti: Anila Dedaj)