Kompozitori Zhulali flet për finalistet e Festivalit

“Arilena këngëtare shumë e mirë, ja pse jam zemërthyer”

Në këtë edicion të 58- të të Këngës nuk kanë munguar aludimet për manipulimet e mundshme që mund të jenë bërë në votime.

Një pjesë e komentuese në rrjetet sociale hedhin dyshime mbi anëtaret shqiptare të jurisë ( poeten dhe botuesen Rita Petro dhe etnomuzikologen Mikaela Minga), që votuan me 8 dhe 2 pikë Elvana Gjatën, e pjesa tjetër hamendësimet i bëjnë për 3 anëtarët e huaj Christer Björkman, Dimitris Kontopoulos dhe Felix Bergsson. Por si është votuar realisht? Petro, ditën e djeshme, ka treguar për emisionin e mëngjesit “Wake up”, se si është proceduar për përzgjedhjen e fituesve të Festivalit të Këngës në Radiotelevizionin Shqiptar. Sipas saj, të pestë anëtarët e jurisë janë njohur dhe kanë studiuar paraprakisht këngët, pra, kanë ardhur të përgatitur mbi atë që ky festival ofron. Poetja tregon më tej se asaj, vetë ftesën për të qenë anëtare e jurisë ia ka bërë gazetari dhe drejtuesi i RTSH- së, Thoma Gëlliçi. “U ndjeva e vlerësuar që të isha anëtare e një jurie të tillë”, thotë Petro, ndërsa shton se gjatë këtij angazhimi anëtarët e jurisë janë shoqëruar edhe nga një jurist profesionist që ndiqte hap pas hapi zhvillimin e votimeve. Përzgjedhja e shumicës së finalistëve të dy netëve të para, edhe pse pa u konsultuar me njëri- tjetrin, ka rezultuar të jetë në konkordancë të plotë mes palëve. “Pas dy netëve të para, kur u renditën këngët finaliste, qe e habitshme se si 6 apo 7 këngë ishin të gjitha me pluse ( sistemi i votimit për përzgjedhjen e 20 finalistëve ka qenë me ‘ plus’ dhe ‘ minus’)”, tregon poetja, duke theksuar se nuk ka pasur asnjë presion apo ndërhyrje të jashtme. Madje, ajo tregon se çdo anëtar i jurisë e ka shijuar spektaklin, duke përjetuar emocionet e veçanta që çdo këngëtar dhuronte. Për sa i përket asaj që ndodhi në natën finale, Petro tregon se bisedat e shkëmbyera mes anëtarëve të jurisë kanë qenë të

Për kompozitorin Edomd Zhulali ka disa elemente që nuk shkuan siç duhet në organizmin e Festivalit të 58- të të Këngës në Radio Televizionin Shqiptar. Kritik ndaj drejtuesit artistik dhe atij të Festivalit, si dhe ndaj pjesëmarrjes së kompozitorëve të huaj në garë, muzikanti për “News 24” komenton edhe mënyrën se si u procedua për përzgjedhjen e 3 fituesve. Sipas tij, gabimi në funksionimin e jurisë qëndronte në faktin se votimi nuk u bë direkt në sallë. “Duke votuar direkt në sallë, nuk ka kohë të manipulohet. Të dyja këngët janë shumë të mira. Të dyja këngëtaret janë shumë të mira, kanë performancë shumë të mirë. Nëse juria do të funksiononte direkt në sallë, nuk do kishte vend për asnjë keqkuptim. Kishte këngë të realizuara dhe këngëtarë shumë të mirë. Prandaj vihen personalitete për vlerësimet. Mendoj që kjo e ka përgjithshme dhe jo për sa i përket fituesit të mundshëm. “Nuk është përmendur asnjëherë as emri i Elvanës, as i ndonjë konkurrenti tjetër, madje as kur u mblodhëm në dhomë për vendimin final”. Ka qenë vetë Petro që është siguruar për mënyrën sesi do të zhvillohej më tej votimi, duke u konsultuar me juristin e caktuar e duke e pyetur nëse ishte i nevojshëm një diskutim paraprak përpara se të merrnin vendimin për 3 finalistët. “Juristi më tha se duhet të votonim në heshtje të plotë dhe pa bërë asnjë bisedë tjetër”. Ka qenë momenti kur u hap zarfi krijuar debatin mes dy këngëtareve”, u shpreh Zhulali. Sipas tij, kënga fituese duhet të ketë vlera të vërteta artistike. “Kanë fituar edhe këngët e qeta për të bërë publikë emrat fitues, që kan njohur edhe vetë anëtarët e jurisë me rezultatet, sipas Petros. “Qe ai moment që ne mësuam se tre zotërinjtë në juri kishin votuar maksimalisht Elvanën, kjo, pasi emri i saj, siç thashë, nuk është përmendur asnjëherë. Për sa i përket vlerësimit të saj me pikët maksimale ndaj performancës së Arilenës, poetja tha se u ndje e lumtur pasi pa reagimin entuziast të publikut në sallë, pasi sipas saj juria duhet të jetë objektive, por edhe duke mos anashkaluar shijen e njerëzve. Ndërsa 8- pikëshin për Elvanën ajo e argumentoi me dhe baladat. Vlera e interpretuesit, sepse është ai që e përfaqëson. RTSH- ja, në dy festivalet para këtij ka zhdukur emrin e orkestruesit dhe kjo nuk është e faktin se krahas Arilenës, preferencat e saj qëndronin më tej te Bojken Lako, Kamela Islamaj dhe Sara Bajkraktari. Lidhur me debatin e ashpër që ka pasuar, Rita është shprehur se lipset edhe një reagim publik i institucionit ( RTSH- së), që të shpjegojë se çdo gjë është proceduar në bazë të rregullave. Madje, duke theksuar se është ndjerë e fyer nga aludimet e bërë, ajo propozoi që vendimi të rishikohet. “Deri për Eurosong ka kohë. Le të hetohet dhe nëse shikohet e nevojshme, të ngrënë një juri tjetër e t’ia japin fitoren kujt mendojnë ata”, tha Petro. drejtë, unë e kam kundërshtuar. Jam vetë dëshmitar. Orkestruesit janë një ndër aktorët që njihet nga ligji i të drejtës së autorit. Qëllimi im nuk është që të denigroj festivalin, kjo është e papranueshme dhe nuk ka të bëjë me festivalin. Ka edhe pak politikë brenda. Ne jemi një komb që ende nuk jemi formuar dhe nuk mund të bëjmë tolerime në këtë pjesë”, thotë më tej mjeshtri i muzikës. Për sa i përket Arilena Arës si fituese e këtij edicioni, kompozitori shprehu vlerësimin maksimal, edhe pse shton se është zemërthyer nga mënyra se si u organizua kompeticioni, ku shqetësimi kryesor prek pjesëmarrjen e kompozitorëve të huaj, që sipas tij zbeh tabanin, identitetin e muzikës shqiptare. “Unë kamë shprehur një shqetësim të madh, personal natyrisht. Kjo ka qenë kolona bazë e festivalit, ku këngëtarët dhe kompozitorët të jenë shqiptarë. TVSH- ja mbahet nga taksat e shqiptarëve dhe e gjithë kjo duhet t’u kthehet qytetarëve. Kompozitori është ai që i jep frymën ose pamjen një këngë shqiptare dhe joshqiptare. Gjithmonë synohet që këto këngë të jenë shqiptare. Duke cenuar këtë, cenon edhe integritetin e këngës shqiptare. Vazhdimisht, në rregullat e festivalit ka qenë që autorët duhet të jenë me nënshtetësi dhe kombësi shqiptare. Nëse ti cenon kolonën themelore të festivalit, kjo është shumë e rëndë. Ky është një vendim i drejtorit të festivalit. Është një vendim i drejtorit artistik, Vera Grabocka. Festivali është institucion dhe ka një rregullore”, tregon ai. Ndonëse rregullorja e festivalit nuk e përjashton pjesëmarrjen e kompozitorëve të huaj, Zhulali citon si shembull Italinë, ku në Sanremo nuk lejohet asnjë konkurrent që nuk ka nënshtetësi italiane. “Kriteret u mbajtën të fshehta, ndërsa unë nuk e kam ditur se një kompozitor mund të marrë pjesë me dy këngë. Drejtori i festivalit dhe drejtori artistik janë përgjegjës. Vera Grabocka nuk mund të ishte drejtore artistike. Ajo mendoj se nuk e ka përgatitjen e duhur. Ky është një festival muzikor, që edhe elementet e tjera janë shtesë dhe nuk është film. Ne mendojmë se janë shkelur rëndë interesat kombëtare dhe të muzikës shqiptare. Ky është problem i rëndë”. Muzikanti bie në kundërshti edhe me përzgjedhjen e jurisë, ku sipas tij nuk duhet të mbizotëronin të huajt. “Kjo juri e përbërë nga pesë anëtarë kishte vetëm një kompozitor të huaj dhe ai ishte grek. Shqipëria ka shumë ekspertë”, tha më tej kompozitori, duke vlerësuar skenografinë e duke bërë thirrje për marrjen e masave që në edicionet e ardhshme të arrihen nivele më të larta.