Skemë me të përkohshëm edhe në SPAK, kush janë dy prokurorët shtesë që po hetojnë dosjet “VIP”
Kreu i KED e 5 anëtarë të tjerë vlerësuan lejimin e kandidimit
Pranimi i kandidaturës së Artur Metanit dhe renditja e tij në krye të listës për Inspektorin e Lartë të Drejtësisë, nuk ka kaluar pa diskutime edhe në KED. Sipas vendimit të zbardhur nga BIRN, “pesë anëtarë, përfshi kryetarin e KED- it, Ardian Dvoranin, anëtaren e Gjykatës Kushtetuese, Vitore Tusha, anëtarët Fatjona Memçaj, Fatri Islamaj dhe Eriol Roshi, arsyetuan se pozicioni që Metani kishte pasur në administratën publike nuk ishte politik. Ndryshe nga ç’pretendoi PD, ish- Kryeprokurorja Arta Marku dhe gjyqtarja Margarita Buhali në pakicë arsyetuan se Metanit i ndalohej kandidimi”. Duke iu referuar ligjit, ILD është një nga institucionet me të rëndësishme, që do të ngrihet si rezultat i Reformës në Drejtësi, kjo për shkak të kompetencave që ka si kontrollor i institucioneve.
ANALIZA E VENDIMIT “Ishte pozicioni i tij si këshilltar juridik në kabinetet e presidentëve Rexhep Mejdani, Alfred Moisiu dhe Bamir Topi, që shkaktoi debat në KED. Presidenti i Republikës, përmes një shkrese dhe dy anëtare të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi, Arta Marku dhe Margarita Buhali, dolën në konkluzionin se pozicioni i mbajtur nga Metani bën pjesë në listën e funksioneve politike në administratën publike. “Pozicioni i punës që ka ushtruar z. Metani si pjesë e kabinetit të Presidentit të Republikës rregullohet nga dispozitat ligjore neni 30 i ligjit 8549/ 1999 dhe nenet 8 dhe 14 të ligjit 8095/ 1996, që konsiderohet si funksionar publik,” thuhej në shkresën që mbërriti në KED nga Presidenca. Megjithatë, shumica në KED e mbështetur në arsyetim nga Avokati i Popullit dhe bazuar kryesisht në mbrojtjen që Metani i bëri vetes, mori përsipër sipas vendimit të arsyetuar të gjejë nëse posti i Presidentit të Republikës ishte apo jo politik. Metani vetë solli në favor të tij, përpos arsyetimit të mësipërm, edhe mendime nga Komisioni i Venecias mbi rolin e Presidentit si arbitër. Po ashtu, duke iu referuar Kushtetutës, ai pretendon se Presidenti nuk zgjidhet apo emërohet politikisht dhe nuk ka një mandat politik në ushtrimin e kompetencave të tij. Metani citohet në vendim të shprehet se Presidentit të Republikës i ndalohet “çdo veprimtari politike” dhe se posti i anëtarit të kabinetit të tij nuk mund të barazohej me anëtarët e kabineteve të institucioneve të tjera. Ai po ashtu ka sjellë në favor të vetes edhe faktin që ka punuar për tre presidentë të ndryshëm, të votuar nga shumica të ndryshme parlamentare. Shumica në KED i ka rimarrë këto argumente dhe është bazuar kryesisht në to në vendimin e lejimit të kandidimit. Në mendimin e tyre, Buhali dhe Marku shprehen se ligji ia ndalonte specifikisht kandidimin Metanit dhe kjo nuk kishte të bënte me rolin kushtetues të institucionit ku ai kishte punuar. Duke iu referuar ndalimeve të ngjashme për kandidatët që duan të zgjidhen në Gjykatën Kushtetuese, ata që aplikojnë për vendet në KLP e KLGJ dhe të tjera pakica shprehet se “Këto parashikime ligjore nuk lënë hapësirë për interpretim të ndryshëm të togfjalëshit “funksione politike në administratën publike”. Pakica thotë se qëllimi i ligjvënësit në këtë rast është “shmangia e çdo lloj perceptimi për ndikim të drejtpërdrejtë apo indirekt të politikës mbi sistemin e drejtësisë”, shkruan BIRN.
LEXIMI I NDRYSHËM I LIGJIT “Nga vendimi i Këshillit të Emërimeve në Drejtësi duket qartë se palët janë ndarë në mënyrën se si kanë vendosur të lexojnë ligjin. Në ligjin 84/ 2016 ( Për rivlerësimin kalimtarë të magjistratëve) dhe 96/ 2016 ( Për statusin e gjyqtarëve) togfjalëshi ‘ funksion politik’ është i përkthyer qartë: ‘ Do të thotë që nuk ka qenë deputet, Kryeministër, zëvendëskryeministër, ministër, zëvendësministër ose nëpunës pjesë e kabinetit të Presidentit të Republikës, Kryetarit të Kuvendit, Kryeministrit, zëvendëskryeministrit ose ministrit që kryen detyrën e drejtorit të kabinetit, këshilltarit, ndihmësit, zëdhënësit ose sekretarit personal të titullarit të kabinetit”. Por në ligjin 115/ 2016, për “Organet e qeverisjes së sistemit të drejtësisë”, në të cilin rregullohet edhe roli i ILD- së, përkufizimet specifike mungojnë. Shumica në KED ka arsyetuar se përkufizimi i “Nuk ka ushtruar funksione politike”, në ligjin 84/ 2016, nuk ka vlerë përtej këtij ligji. Sipas tyre, fakti që ligjvënësi nuk ka bërë një përkufizim të prerë ashtu si në ligjin për “Rivlerësimin kalimtar të magjistratëve”, do të thotë se nuk e ka pasur këtë qëllim. “Këshilli vlerëson se për Inspektorin e Lartë të Drejtësisë nuk mund të kërkohet të bëhet referim në ndonjë kusht pengues që parashikon ligje të tjera, por vetëm në kushtet e kriteret e përcaktuara në ligjin e posaçëm”, thuhet në vendim. Por sipas dy anëtareve në pakicë, ishin një mori ligjesh që skualifikonin Metanin nga gara, përfshi ato që rregullonin administratën publike dhe që e trajtonin postin e këshilltarit në kabinetin e Presidentit si pozicion politik. Buhali dhe Marku referojnë se një mori nenesh në Kushtetutë dhe në ligje të ngjashme që ndalonin kandidimin e personave që kishin mbajtur poste politike në pozicione të rëndësishme në sistemin e drejtësisë, kishin të gjitha të njëjtin qëllim”, shkruan BIRN.
Sipas dy anëtareve në pakicë, ishin një mori ligjesh që skualifikonin Metanin nga gara, përfshi ato që rregullonin administratën publike dhe që e trajtonin postin e këshilltarit në kabinetin e Presidentit si pozicion politik