Komiteti i Helsinkit rendit problematikat në procesin e zgjedhjes së kreut të SPAK

Nga mospublikimi i jetëshkrimeve dhe pikëve për kandidat, te mospërfshirja e vëzhguesve të brendshëm, çfarë konstatoi KSHH

Mungesa e pyetjeve nga vëzhguesit e brendshëm, mospublikimi i CV- ve dhe pikëve të dhëna nga secili anëtar i KLP- së, janë parë si problematika nga Komiteti Shqiptar i Helsinkit në një konstatim paraprak për procesin e zgjedhjes së kreut të SPAK- ut.

Struktura e Posaçme Antikorrupsion që prej 19 dhjetorit ka nisur të funksionojë, ndërsa në krye të saj u përzgjodh Arben Kraja, me 6 vota të Këshillit, 4 vota mori kandidati tjetër Altin Dumani dhe një votë Edvin Kondili. KSHH e konsideron procesin transparent në përgjithësi, ndërsa analizon se vonesa në ngritjen e kësaj Strukture ka ardhur si pasojë e volumit të punës dhe vështirësisë që pati KLP- ja për t’u pajisur me buxhet, personel dhe infrastrukturë. “Për shkaqe, të cilat Komiteti Shqiptar i Helsinkit ( KSHH) i ka analizuar më herët në raportet e tij monitoruese, KLP- ja u ngrit me vonesë. Për shkak të ngarkesës dhe vështirësive që institucioni pati sa i takon volumit të vendimeve dhe shumë çështjeve prioritare të mbetura pezull, që priteshin të zgjidheshin me vendimmarrjen e tij, për shkak të ndërlidhjes së procedurës së zgjedhjes së prokurorëve të SPAK- ut me procesin e vetingut, por gjithashtu edhe vështirësive për t’u pajisur me buxhet, personel dhe infrastrukturë nga vetë KLP- ja, të gjitha këto ndikuan me efektin domino në vonesat për ngritjen e Prokurorisë së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar”, shkruan KSHH- ja.

INTERVISTIMI Gjatë fazës së intervistimit, tre kandidatët për drejtimin e Strukturës së Posaçme Antikorrupsion( SPAK) u pyetën nga përfaqësuesit e misionit të asistencës ndërkombëtare, OPDAT dhe EURALIUS. Megjithatë, në të mirë të procesit, KSHH shkruan se në rregullore do të duhet të ishte parashikuar që të bëheshin pyetje nga organizata vendëse të monitorimit, gazetarë dhe pedagogë shqiptarë. “Gjatë fazës së intervistimit të kandidatëve, përfaqësuesit e misionit të asistencës ndërkombëtare OPDAT dhe EURALIUS u kanë bërë pyetje kandidatëve ( bazuar në nenin 213 të rregullores). Pavarësisht rolit të rëndësishëm të këtyre dy misioneve të asistencës ndërkombëtare, procesi i intervistimit mund të kishte qenë më gjithëpërfshirës nëse në rregullore do të parashikohej dhënia e kontributit në këtë drejtim edhe nga organizata vendëse aktive në monitorimin e drejtësisë, gazetarë të njohur që mbulojnë çështjet dhe kronikat e drejtësisë, korrupsionit dhe krimit të organizuar, pedagogë të njohur të së drejtës penale dhe procedurës penale”, shkruan Komiteti.

PUBLIKIMI I CV KSHH thotë se pavarësisht se media pati një akses të plotë gjatë intervistimit të kandidatëve për kreun e SPAK- ut, publikimi i jetëshkrimeve të të tre pretendentëve do të ishte në të mirë të transparencës. “Ajo çka vërehet në faqen e Këshillit është mungesa e publikimit të CV- ve për kandidatët, megjithë faktin që procedura e interevistimit u realizua drejtpërdrejt dhe media ka pasur akses përgjatë zhvillimit të saj. Publikimi i CV- ve është një element që mund t’i jepte më shumë transparencë procesit dhe të drejtë publikut për t’u njohur me kandidatët garues për drejtimin e një prej institucioneve më të rëndësishme kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, Prokurorinë e Posaçme”, thotë KSHH- ja.

PIKËZIMI Ndërkohë që pritet publikimi i vendimit për mënyrën e pikëzimit, KSHH shkruan se nëse është e njëjta procedurë e ndjekur për Prokurorin e Përgjithshëm, atëherë kjo gjë pengon një vlerësim objektiv dhe profesional të çdo të interesuari, për mënyrën sesi janë dhënë pikët.

“KLP- ja nuk e ka publikuar ende vendimmarrjen lidhur me mënyrën se si është bërë pikëzimi i kandidatëve. Në faqen e KLP- së rezulton i publikuar vetëm vendimi nr. 236, dt. 14.11.2019 ‘ Për renditjen e kandidatëve për Prokuror të Përgjithshëm’. Nëse edhe për vendimin për renditjen e kandidatëve për drejtues të Prokurorisë së Posaçme do të ndiqej i njëjti format si në rastin e Prokurorit të Përgjithshëm, KSHH vëren se ky format nuk jep një panoramë të plotë mbi vlerësimin e kryer dhe rrjedhimisht nuk mundëson një vlerësim objektiv dhe profesional të çdo të interesuari për mënyrën sesi janë dhënë pikët. Konkretisht, në vendimin për renditjen e kandidatëve për Prokuror të Përgjithshëm, nuk jepet pikëzimi i dhënë nga secili prej anëtarëve të KLP- së dhe motivimi për këtë pikëzim. Këto dy elemente do ta bënin me të besueshëm dhe transparent procesin e pikëzimit dhe vlerësimit të bërë nga anëtarët e KLP- së”, shkruan Komiteti Shqiptar i Helsinkit.