Parametrat e sigurisë sipas ministrit të Brendshëm

NëParlament, gjatë debat eve të zhvilluara lidhur me situatën e kriminalitetit në vend, duke iu drejtuar deputetëve, ministri i Brendshëm ngriti pyetjen: "Me çfarë e keni matur ju?". Me pak fjalë, duket se vetëm ministri i Brendshëm është në gjendje të masë nivelin e sigurisë në vend. Sepse vetëm ai ka monopolin e statistikave të krimeve...

, si dhe gjithë komunikimin publik të Policisë e kontrollon po ai. Dhe kjo është gabim. Madje, reklama më e keqe që i bëhet punës së Policisë. Ndjesia publike për sigurinë nuk është thjesht çështje statistikash në vetvete. Ka shumë elementë të tjerë, të cilët e matin atë. Sepse bëhet fjalë për fenomene të karakterit social. Publiku i gjerë nuk mund të rrijë e të numërojë se çfarë veprash kriminale ndodhin në vend për t'u ndjerë më pas i sigurt ose jo. E njëjta gjë ndodh edhe kur këtë punë del e bën një ministër, i cili para kamerave numëron kaq më shumë e aq më pak. Publiku nuk qetësohet apo ndihet mjaft i sigurt vetëm me numrin e grupeve kriminale të shkatërruara nga Policia, por me ndëshkimin e tyre. Sepse është mjaft e thjeshtë. Në logjikën më të thjeshtë sociale, gabimi duhet ndëshkuar. Dhe në këtë mision publiku i gjerë ndjek me vëmendje se çfarë thonë dhe si veprojnë institucionet, të cilat ligji i ka ndërtuar për sigurinë e tij. Jo vetëm Policinë. Pra, nëse ndodh një vepër penale, individi dhe opinioni publik ndiejnë shqetësim dhe kur vepra penale nuk ndëshkohet, ai ndien pasiguri. Çdo individ është i ndërgjegjshëm që vepra penale kanë ndodhur dhe do të ndodhin, por kjo nuk e pengon atë të vazhdojë normalisht aktivitetin e tij të përditshëm. Është ndëshkimi i fajit ai që e siguron. Po ashtu, edhe besueshmëria dhe koherenca e komunikimeve të institucioneve që ligji u ngarkon për detyrë t'i garantojnë sigurinë atij. Pra, si institucion, forca policore është mjaft larg të qenurit aktor i vetëm për të krijuar sigurinë te qytetarët. Sepse Policia nuk ka në dorë ndëshkimin e fajtorit. Nëse Policia kërkon seriozisht të ndikojë pozitivisht në krijimin e sigurisë qytetare, asaj i duhet në radhë të parë të ketë legjitimitet në veprimet që kryen si dhe të garantojë kohezion social, domethënë t'u shërbejë gjithë grupeve sociale njëlloj, pa asnjë dallim. Sikur Policia të shpartallojë përditë nga një grup kriminal, nuk do ta bëjnë të ndihet i sigurt atë qytetar, të cilit i kanë vjedhur tri herë biçikletat dhe ai nuk ka më para të blejë të katërtën sepse askush nuk ka venë ujin në zjarr për ta ndihmuar.

Ministri tha se sot jemi 30 vrasje më pak se mesatarja e vrasjeve në dhjetë vitet e fundit. Shumë mirë! Por në këtë pikë, qeveria nuk mban qëndrime të njëjta dhe në vazhdimësi. Para disa viteve, kur ndodhi një vrasje makabër në fshatrat e Vlorës, vetë Kryeministri, me plot gojën, thekoi para medias se vrasjet nuk kanë lidhje me qeverinë. Po ashtu, në disa raste përplasje bandash, ai tha "hëngshin kokat me njëritjetrin". Publiku këto sheh, diskuton apo edhe i beson. Nuk numëron dot veprat penale. Qëndrime të tilla nuk ngjallin siguri tek ai. Ngrenë pikëpyetje dhe venë në dyshim ato që sapo garantoi ministri në Parlament. Pra, sa më i madh të jetë numri i njerëzve që nuk janë të qartë apo dyshojnë në ato që thotë qeveria, aq më pak legjitime është ajo. Aq më pak publiku, ndihet i sigurt. Le t'i çojë ku të dojë statistikat e vrasjeve ministri.

E njëjta gjë vlen edhe për legjitimitetin e veprimeve policore. Kur ministri thotë se gazin lotsjellës e përdorëm proporcionalisht me rrezikun dhe ndërkohë jashtë kësaj logjike Policia e hodhi edhe mbi banorët e ngujuar te Bulevardi i Ri, të paktën ata që e pësuan nuk do të kenë besim te Policia. Nuk do të ndihen të sigurt. Shtetin e ndiejnë kundër. Edhe veprimet selektive të Policisë në rastin e operacionit të fundit, nuk ndikojnë në kohezionin social. Pra, nuk u shërbehet të gjithëve njëlloj. Edhe ky aspekt nuk ndikon në sigurinë e atyre që e kanë pësuar.

Ministri tha se në vitin 2019 janë shkatërruar 24 grupe kriminale, nga 12 që janë shkatërruar një vit më parë. Pra, gjithsej 36 grupe kriminale, duke nisur nga koha kur paraardhësi i tij deklaroi praninë e 40 grupeve kriminale në territorin e vendit tonë. Pra, ne si publik, do të jemi më të qetë sepse na kanë mbetur ende pa shkatërruar edhe 4 grupe, apo kanë dalë të tjera në skenë? Moskoherenca në deklarimet publike ngjall frikë, jo siguri. Tregon mungesë totale serioziteti. Edhe në këtë rast dyshimet shtohen, legjitimiteti bie. Po ashtu, edhe pasiguria. Le të thotë ministri të jemi të qetë.

Dhe jo vetëm kaq. Por nëse konsultohesh më statistikat e bëra publike nga ana e Ministrisë së Drejtësisë lidhur me Vjetarin e Drejtësisë më 2018, rezulton se gjatë atij viti janë gjykuar 5 raste për "Krime të kryera në banda të armatosura dhe organizata kriminale". Ministria e Drejtësisë flet për "banda të armatosura dhe organizata kriminale", kurse ministri për "grupe". Ndërsa Kryeministri për "të fortë".

Nëse do të shihej edhe raporti i mbajtur nga ana e organit të Prokurorisë së Përgjithshme në Parlament, për gjendjen e kriminalitetit në vitin 2018, u citua ndër të tjera se ky organ, gjatë vitit kishte regjistruar gjithsej 41 procedime penale të kryera nga grupe të strukturuara kriminale. Nga këto 41 procedime, kanë kaluar për gjykim 6 nga 7 që ishin vitin 2017.

Nga këto statistika del qartë se shifrat që jep ministri dhe shifrat që japin organet e tjera të drejtësisë, fenomeni i ndëshkimit që ushtron ndikim mbi sigurinë e qytetarit është mjaft i ulët në raport me "shkatërrimet" e Policisë. Pra, pyetja që mbetet për t'u bërë është mjaft e thjeshtë: Ne qytetarët e thjeshtë të ndihemi më shumë të sigurt, sepse Policia thotë se ka shkatërruar 12 grupe të strukturuara kriminale apo sepse për të njëjtin vit Prokuroria raporton se ka dërguar 6 grupe kriminale të strukturuara për gjykim dhe Ministria e Drejtësisë thotë se janë gjykuar pesë? Merret ky shembull sepse statistikat e vitit 2018 janë të publikuara.

Lidhur me rëndësinë e ndëshkimit të individëve apo të grupeve kriminale për rritjen e sigurisë publike, po përmend edhe një sondazh të zhvilluar diku në një vend perëndimor. Të gjithë banorët e një fshati viktimë e vjedhjeve të shumta, u shprehën në sondazh se ishin në favor të dënimit me vdekje, megjithëse të gjithë e dinin që për vjedhje nuk dënohet askush me vdekje. Pra, është ndëshkimi ai që ka rëndësi. Drejtësia.

* Ish- drejtor në Policinë e Shtetit