“Tokat me 7501, afatet e reja për të marrë tapinë”
Drejtoresha në Agjencinë e Kadastrës tregon edhe procedurat e reja të aplikimit për ata që s'kanë asnjë dokument pronësie
Si do ndryshojë skema e tapive për tokat me 7501 pas miratimit të ligjit të ri. Drejtoresha në Kadastër sqaron për “Panoramën” procedurat dhe afatet e reja të aplikimit. Çfarë ndodh me ata që e kanë tokën pa “asnjë dokument” dhe ata që duan ta regjistrojnë në Hipotekë. Afatet e aplikimit dhe regjistrimi final. Në ligj, edhe zgjidhja e mbivendosjeve e shpërblimi për shtëpitë e palegalizuara
Për një periudhë 6- mujore, pra, deri në nëntor të këtij viti, ato familje që nuk kanë asnjë dokument pronësie për tokën bujqësore që kanë në posedim, duhet të paraqiten pranë njësive të qeverisjes vendore për të aplikuar.
Eglantina Frroku, përgjegjësja e sektorit të kontrollit tekniko- ligjor dhe cilësisë së shërbimit në Agjencinë e Kadastrës, tregon hapat që duhet të ndiqen, si edhe kushtet që duhet të plotësohen për të marrë dokumentin e pronësisë. Në një intervistë dhënë për gazetën, Frroku ndalet edhe në një kategori tjetër. Bëhet fjalë për ato familje, të cilat e kanë Aktin e Marrjes së Tokës në Përdorim, por nuk kanë marrë ende tapinë, pra, prona e tyre nuk është regjistruar. Javën e kaluar hyri në fuqi edhe ligji "Për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë", me anë të të cilit synohet të marrë zgjidhje regjistrimi i tokave bujqësore të ndara me ligjin 7501.
Prej gati një jave ka hyrë në fuqi ligji "Për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë". Çfarë zgjidhet nëpërmjet kësaj nisme të re ligjore?
Ligji nr. 20/ 2020 "Për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë", i hap rrugë zgjidhjes së shumë problemeve që lidhen me pronat dhe që në gjithë këto vite i kanë penguar shqiptarët për të gëzuar apo për të kryer transaksione juridike me pasuritë e tyre. Ky ligj përcakton procedurat dhe organin shtetëror përgjegjës për përfundimin e proceseve kalimtare administrativo- ligjore, të regjistrimit të titujve të pronësisë për pasuritë e paluajtshme në pronësi shtetërore dhe private në Republikën e Shqipërisë, si dhe të inventarizimit, transferimit, trajtimit dhe regjistrimit përfundimtar të tyre. Qëllimi i këtij ligji është mjaft i gjerë dhe përfshin: Krijimin e bazës ligjore të thjeshtuar e të harmonizuar për përfundimin e proceseve kalimtare administrativo- ligjore të trajtimit të pronës së paluajtshme të shtetit dhe asaj private, duke përcaktuar normat për: regjistrimin e titujve të pronësisë, të dhënë sipas akteve ligjore e nënligjore për pronësinë mbi tokën bujqësore, të miratuara përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji; përfundimin e procesit të kalimit në pronësi, pa shpërblim, përdoruesve të tokave bujqësore të ish- kooperativave dhe ish- ndërmarrjeve bujqësore; legalizimin dhe regjistrimin në regjistrin publik të pasurive të paluajtshme, të ndërtimeve pa leje, objekteve dhe trojeve funksionale, kur mungojnë aktet e fitimit të pronësisë, si dhe të oborreve në përdorim; rregullimin e marrëdhënieve të pronësisë në territoret e cilësuara si "zona të stimuluara, me përparësi zhvillimin e turizmit", përfundimin e procesit të inventarizimit të pronave të paluajtshme të shtetit, përditësimin e inventarëve të pronave të paluajtshme të pushtetit qendror dhe atyre të transferuara njësive të vetëqeverisjes vendore përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji, si dhe të regjistrimit në regjistrin publik; trajtimin e mbivendosjeve dhe problemeve të krijuara si pasojë e gabimeve materiale, parregullsive në zbatimin e ligjit apo mosveprimit të organeve shtetërore në fushën e pronësisë mbi pasuritë e paluajtshme; përfundimin e procedurave të kalimit në pronësi për: trojet e paprivatizuara të ndërtesave të privatizuara, trojet e paprivatizuara të ndërtesave të shitura nga ndërmarrjet shtetërore, trojet e paprivatizuara, mbi të cilat janë ngritur ndërtesa, në bazë të lejeve të ndërtimit të lëshuara nga organet e qeverisjes vendore, pas datës 10.8.1991 e në vazhdim, si dhe trojet e objekteve apo ndërtesave ish- pronë e ish- kooperativave bujqësore, shitja e të cilave është realizuar nga ish- kooperativat bujqësore apo organet e qeverisjes vendore. Dhe e fundit, por jo më pak i rëndësishëm, është standardizimi dhe njehsimi i dokumentacionit hartografik për regjistrimin e pronës së paluajtshme.
Çfarë procedurash do të ndiqen apo si do të veprohet me ata që e kanë Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësi, por nuk kanë përmbyllur procedurat e regjistrimit?
Ashtu siç e përmenda edhe më sipër, një nga qëllimet e ligjit "Për përfundimin e proceseve kalimtare të trajtimit të pronës", është konsolidimi i marrëdhënieve juridike të pronësisë mbi tokën bujqësore, nëpërmjet regjistrimit të titujve të pronësisë, që burojnë nga të gjitha aktet ligjore e nënligjore për pronësinë mbi tokën bujqësore, që kanë sjellë efekte përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji; dhe përfundimi i proceseve të pajisjes me tituj pronësie të përdoruesve të tokave të ish- kooperativave dhe ish- ndërmarrjeve bujqësore, të cilët kanë paraqitur kërkesë për këtë qëllim deri në gjashtë muaj pas hyrjes në fuqi të këtij ligji. Referuar Nenit 7, Akti i Marrjes së Tokës në Pronësi, i fituar përpara hyrjes
Për ata persona, të cilët nuk kanë asnjë dokument pronësie, neni 12 parashikon kushtet për kalimin në pronësi pa shpërblim të tokës bujqësore. Përfitojnë kalimin në pronësi, pa shpërblim, të tokës bujqësore, subjektet që janë përfitues të tokës në pronësi ose përdorim, sipas akteve nënligjore që kanë rregulluar marrëdhëniet juridike të ndarjes apo dhënies në përdorim të tokës bujqësore të vitit 1991 e në vazhdim
në fuqi të këtij ligji, i cili është i paregjistruar, nuk i nënshtrohet verifikimit të vlefshmërisë nga Agjencia Shtetërore e Kadastrës. Në këtë rast, ai regjistrohet në regjistrin e pasurive të paluajtshme nëse plotësohen njëkohësisht kriteret e mëposhtme: a) përfituesi i AMTP- së ka qenë i legjitimuar për të përfituar tokë sipas akteve ligjore e nënligjore për ndarjen e tokës bujqësore ose, edhe nëse nuk ka qenë i legjitimuar, ka përfituar tokën, për të cilën i është hequr pronësia atij apo trashëgimlënësit gjatë krijimit të ish- kooperativës apo ish- ndërmarrjes bujqësore; b) përfituesi i AMTP- së ka marrë tokë në territorin e vetëm një ish- kooperative ose ish- ndërmarrjeje bujqësore; c) toka për të cilën është lëshuar AMTP- ja nuk ka qenë "truall", "vepër e infrastrukturës publike", "rërë bregdetare", "plazh" ose "sipërfaqe ujore", në kohën e lëshimit të aktit. Për AMTP- të që plotësojnë kriteret e mësipërme, kur kanë mangësi në elementet e formës, mungesa e këtyre elementeve nuk pengon
regjistrimin, me kusht që nga dokumentacioni i procesit të ndarjes së tokës bujqësore, që ASHK- ja administron, sipas pikës 6, të nenit 68, të këtij ligji, ose që paraqet subjekti si provë, vërtetohet se subjektit i është dhënë tokë në pronësi.
Po me ata që nuk kanë asnjë dokument pronësie, pra, për zonat ku procesi nuk ka nisur asnjëherë?
Për ata persona, të cilët nuk kanë asnjë dokument pronësie, neni 12 parashikon kushtet për kalimin në pronësi pa shpërblim të tokës bujqësore. Përfitojnë kalimin në pronësi, pa shpërblim, të tokës bujqësore, subjektet që janë përfitues të tokës në pronësi ose përdorim, sipas akteve nënligjore që kanë rregulluar marrëdhëniet juridike të ndarjes apo dhënies në përdorim të tokës bujqësore të vitit 1991 e në vazhdim. Gjithashtu, subjekte përfituese janë edhe punonjësit e ish- ndërmarrjes bujqësore më 1.8.1991, gjendja civile e të cilëve u është transferuar në fshatin ku gjendet toka objekt i kalimit në pronësi, pas datës 1.8.1991, personat që nuk kanë qenë punonjës të ishndërmarrjeve bujqësore, por kanë qenë banorë të fshatit ku gjendet toka bujqësore, objekt i kalimit të pronësisë, sipas regjistrit të gjendjes civile më 1.8.1991, si dhe personat që u është hequr e drejta e pronësisë me krijimin e ish- kooperativave bujqësore apo ish- ndërmarrjeve bujqësore ose trashëgimtarët e tyre. Kategoria e dytë për të përfituar tokë bujqësore pa shpërblim është për personat që nuk kanë përfituar tokë bujqësore në territorin e ndonjë ishkooperative apo ish- ndërmarrjeje bujqësore tjetër deri në 6 muaj pas hyrjes në fuqi të këtij ligji, të cilët kanë paraqitur kërkesë pranë njësive të vetëqeverisjes vendore për plotësimin me AMTP për tokat e ish- kooperativave bujqësore apo ish- ndërmarrjeve bujqësore, pavarësisht nëse janë pajisur ose jo me Aktin e Marrjes së Tokës në Përdorim. Dhe në kategorinë e tretë, përfshihen personat që janë përdorues faktikë të tokës bujqësore.