Alda Bardhyli vendos në fokus gruan shkrimtare
"Ky takim ishte parashikuar të mbahej më 9 mars të këtij viti, pikërisht atë ditë kur bota hyri në një tjetër qasje për shkak të koronavirusit. E vjen sot me maskat që përshkruajnë portretet tona si një figuracion i natyrshëm, që na kujton maskat që kanë përshkruar shpesh historinë e gruas në letërsi", u shpreh drejtorja e Qendrës së Librit gjatë mbrëmjes së vlerësimit të shkrimtares Helena Kadare. Studiuesja më pas solli në vëmendje kontributin e grave shqiptare në letërsi, duke u ndalur te roli i Helena Kadaresë. "Kujtoj një plejadë të jashtëzakonshme grash që në vitet ' 30 ishin një zë aktiv në emancipimin e shoqërisë, si Selfixhe Ciu, Musine Kokalari, Ollga Pllumi, Milla Vangjeli, Luçie Sereqi që shkruante me pseudonimin ' Lux Secreta' etj. Duhet të kalonin dekada, që të dilte në dritë libri i parë me emrin e një gruaje. Dhe ky qe vëllimi me tregime ' Zemër e dëlirë' e Arsinoi Binos, botuar në vitin 1961. Dy vjet më vonë erdhi përmbledhja poetike ' Ëndrra vashërie' e Adelina Mamaqit ( 1963), për t'u pasuar nga përmbledhja tjetër ' Mos e këndo atë këngë' e Lavdie Lekës ( 1965). Proza e gjatë dha provën e parë me novelën ' Shuaje dritën Vera' të Elena Kadaresë ( 1966). Vetëm një muaj më parë rastësisht do ta gjeja këtë libër, për t'u befasuar nga ndjeshmëria e një shkrimtareje që i jepte zë karaktereve gra në një Shqipëri të trazuar, siç qe Shqipëria e atyre viteve. Helena Kadare shkruante me një stil të përkorë, duke përshkruar tematika që e tejkalonin kohën. Më pas ajo ka botuar romanet ' Një lindje e vështirë', 1970, ' Bashkëshortët', ' Një grua nga Tirana', për të shkruar më 2011- ën një nga librat më të mirë biografikë në historinë tonë, ' Kohë e pamjaftueshme'. Por shumë pak kritika dhe studimet shqipe janë marrë me Helena Kadarenë si shkrimtare. Ashtu si Elsa Morante, gruaja e Luis Aragon, shprehej se ky është fati i shkrimtarëve që zgjedhin të martohen me shkrimtarë, dhe Helena Kadare ka zgjedhur të flasë pak për shkrimtaren tek ajo, duke besuar te letërsia e madhe e Kadaresë. Por ne sot jemi këtu për të folur e nderuar Helenën shkrimtare, ashtu siç do të nderojmë në vazhdim të gjithë atë plejadë grash që bënë historinë tonë të letërsisë", tha Bardhyli.